2018-07-04 12:45
aktualizacja: 2018-07-04 15:03
KULTURA
RPO ws zabytków. RPO upomina się o prawa właścicieli zabytków
Fot. RPO
Rzecznik Praw Obywatelskich chce wzmacniania pozycji właściciela nieruchomości wpisywanej do gminnej ewidencji zabytków. Wpis do ewidencji oznacza ograniczenie w korzystaniu z własności prywatnej ze względu na dominujący interes publiczny – ocenia RPO.
Stanisław Trociuk, zastępca RPO napisał właśnie ponownie w tej sprawie do wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego. W ocenie rzecznika, wpis do ewidencji oznacza ograniczenie w korzystaniu z własności prywatnej ze względu na dominujący interes publiczny.
- Szczątkowe regulacje ustawowe nie przewidują ochrony prawnej dla właściciela kwestionującego taki wpis – jakkolwiek w pewnym zakresie dopuszcza ją orzecznictwo sądów administracyjnych – zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich.
Według RPO sytuacja taka jest nie do pogodzenia z gwarancjami konstytucyjnymi ochrony prawa własności, gdyż w sprawie takiego wpisu nie prowadzi się postępowania administracyjnego, a co za tym idzie – nie wydaje się decyzji administracyjnej.
W listopadzie ub.r. wicepremier Gliński informował RPO o utworzeniu zespołu do opracowania projektu ustawy regulującej sprawy ochrony zabytków. Jego zadaniem miał być m.in. przegląd i ocena przepisów ustawy o ochronie zabytków i opracowanie projektu nowej ustawy. Przedmiotem analiz miała być też problematyka gminnej ewidencji zabytków, jej statusu oraz procedur umieszczania w niej zabytków.
Minister deklarował wtedy, iż jeszcze przed zakończeniem prac zespołu możliwa byłaby nowelizacja rozporządzenia MKiDN z 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków. Miałaby ona poprawić standard ochrony właścicieli - m.in. przez zobligowanie organów do zawiadomienia właściciela o takim wpisie i jego uzasadnieniu.
- Rozpoczęcie prac nad nowelizacją rozporządzenia miało nastąpić do końca listopada 2017 r. Dotychczas oczekiwane zmiany nie zostały jednak wprowadzone. Nie wiadomo też, kiedy mogłaby nastąpić nowelizacja zarówno ustawy, jak i rozporządzenia. Tymczasem problem nadal nie jest rozwiązany, a obecny stan prawny budzi zastrzeżenia konstytucyjne – podkreślił Stanisław Trociuk, zwracając się z prośbą o informację w tej sprawie do ministra kultury.
Wątpliwości w tej sprawie ma także Naczelny Sąd Administracyjny. W pytaniu prawnym do Trybunału Konstytucyjnego NSA zakwestionował konstytucyjność art. 22 ust. 5 pkt 3 ustawy o ochronie zabytków - w zakresie, w jakim ogranicza on prawo własności nieruchomości poprzez dopuszczenie ujęcia nieruchomości jako zabytku nieruchomego w gminnej ewidencji zabytków, bez zapewnienia właścicielowi gwarancji ochrony prawnej przed dokonaniem takiego ograniczenia.
NSA podał w wątpliwość, czy poziom ochrony zapewnianej właścicielowi spełnia standardy, zagwarantowane w Konstytucji RP oraz w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
amk/woj/
Rzecznik Praw Obywatelskich od sześciu lat upomina się o prawa właścicieli prywatnych obiektów, włączanych do gminnej ewidencji zabytków. Procedury stosowane przy włączaniu nieruchomości prywatnych do gminnej ewidencji zabytków uregulowane są w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
- Szczątkowe regulacje ustawowe nie przewidują ochrony prawnej dla właściciela kwestionującego taki wpis – jakkolwiek w pewnym zakresie dopuszcza ją orzecznictwo sądów administracyjnych – zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich.
Według RPO sytuacja taka jest nie do pogodzenia z gwarancjami konstytucyjnymi ochrony prawa własności, gdyż w sprawie takiego wpisu nie prowadzi się postępowania administracyjnego, a co za tym idzie – nie wydaje się decyzji administracyjnej.
W listopadzie ub.r. wicepremier Gliński informował RPO o utworzeniu zespołu do opracowania projektu ustawy regulującej sprawy ochrony zabytków. Jego zadaniem miał być m.in. przegląd i ocena przepisów ustawy o ochronie zabytków i opracowanie projektu nowej ustawy. Przedmiotem analiz miała być też problematyka gminnej ewidencji zabytków, jej statusu oraz procedur umieszczania w niej zabytków.
Minister deklarował wtedy, iż jeszcze przed zakończeniem prac zespołu możliwa byłaby nowelizacja rozporządzenia MKiDN z 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków. Miałaby ona poprawić standard ochrony właścicieli - m.in. przez zobligowanie organów do zawiadomienia właściciela o takim wpisie i jego uzasadnieniu.
- Rozpoczęcie prac nad nowelizacją rozporządzenia miało nastąpić do końca listopada 2017 r. Dotychczas oczekiwane zmiany nie zostały jednak wprowadzone. Nie wiadomo też, kiedy mogłaby nastąpić nowelizacja zarówno ustawy, jak i rozporządzenia. Tymczasem problem nadal nie jest rozwiązany, a obecny stan prawny budzi zastrzeżenia konstytucyjne – podkreślił Stanisław Trociuk, zwracając się z prośbą o informację w tej sprawie do ministra kultury.
Wątpliwości w tej sprawie ma także Naczelny Sąd Administracyjny. W pytaniu prawnym do Trybunału Konstytucyjnego NSA zakwestionował konstytucyjność art. 22 ust. 5 pkt 3 ustawy o ochronie zabytków - w zakresie, w jakim ogranicza on prawo własności nieruchomości poprzez dopuszczenie ujęcia nieruchomości jako zabytku nieruchomego w gminnej ewidencji zabytków, bez zapewnienia właścicielowi gwarancji ochrony prawnej przed dokonaniem takiego ograniczenia.
NSA podał w wątpliwość, czy poziom ochrony zapewnianej właścicielowi spełnia standardy, zagwarantowane w Konstytucji RP oraz w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
amk/woj/
TAGI:
KULTURA
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ
COPYRIGHT
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.- Na ratunek gminie. Wójt Staroźreb apeluje do mieszkańców o pomoc w spłacie zadłużenia gminy
- Unijne projekty. W gminach od 23 tys. zł w Oporowie, do prawie 17 mld zł w Warszawie
- Wzór wniosku. Jest formularz w sprawie dofinansowania na stołówki
- List do premiera. ZGW: system finansowania zadań oświatowych przez samorządy wyczerpał się
- Będzie 6 mld zł. Premier Morawiecki o Funduszu Dróg Samorządowych