Nie ma wymogu, aby głosowanie w sprawie absolutorium dla zarządu związku celowego było poprzedzone rozpatrzeniem raportu o stanie związku – uważa RIO w Szczecinie.
W ocenie RIO w Szczecinie, brak jest podstaw do statuowania wymogu rozpatrzenia raportu o stanie związku celowego przed rozstrzygnięciem kwestii absolutorium dla organu wykonawczego związku. Jak zaznaczyła Izba, przemawia za tym wykładnia literalna, systemowa i funkcjonalna.
W myśl przepisów samorządowych ustaw ustrojowych, regulujących funkcjonowanie związków celowych jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego i powiatowego, do gospodarki finansowej związku stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej jednostek tworzących związek, tj. odpowiednio gmin i powiatów, a do związku powiatowogminnego przepisy dotyczące związku powiatów.
Z kolei, jak przypomniała RIO, podstawą gospodarki finansowej JST, zgodnie z przepisami wymienionych ustaw ustrojowych oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.), jest budżet (uchwała budżetowa), a skwitowaniem organu wykonawczego z jej prowadzenia na przestrzeni roku budżetowego – absolutorium z wykonania budżetu.
Według Izby, raport o stanie jednostki samorządu terytorialnego dotyczy dużo szerszego spektrum działania organu wykonawczego (realizacji polityk, programów, strategii, uchwał rady i budżetu obywatelskiego) i wykracza swym zakresem w sposób istotny poza sprawozdanie z gospodarki finansowej, a wotum zaufania, zwieńczające debatę nad raportem, stanowi skwitowanie tego organu z ogółu jego działalności.
„Instytucja raportu, wprowadzona przepisami ustaw ustrojowych, nie została przetransponowana do ustawy o finansach publicznych, uszczegóławiającej procedurę absolutoryjną; przepis art. 271 ostatnio cyt. ustawy wśród dokumentów, których rozpatrzenie poprzedza podjęcie uchwały absolutoryjnej, nie wymienia raportu” – zaznaczyła RIO.
Izba podkreśliła przy tym, że powołana ostatnio ustawa ex definitione określa zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej (art. 1 pkt 3).
Ponadto w ustawach samorządowych przepisy dotyczące sporządzenia raportu zamieszczone zostały w rozdziale poświęconym władzom danej jednostki, nie zaś jej gospodarce finansowej. „Powyższe prowadzi do wniosku, że raport, którego rozpatrzenie w myśl ustaw ustrojowych powinno poprzedzać głosowanie nad absolutorium dla organu wykonawczego danego szczebla jednostki samorządu terytorialnego, nie stanowi elementu gospodarki finansowej w rozumieniu przepisów odsyłających, tj. art. 72 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatu i art. 73a ustawy o samorządzie gminnym. Zważywszy, że do związku celowego nie znajdują zastosowania wszystkie przepisy właściwej ustawy ustrojowej, lecz wyszczególnione, brak jest podstawy prawnej stosowania do związku celowego przepisów dotyczących raportu o stanie jednostki samorządu terytorialnego” – wyjaśniła RIO.
Izba dodała, że za przyjętą oceną przemawia także fakt, iż zakres działania związku celowego ogranicza się do realizacji zadań zleconych, które w całości ujęte są w planie finansowym związku i wieloletniej prognozie finansowej oraz odzwierciedlone w sprawozdaniu z wykonania planu, obejmującym zgodnie z art. 269 pkt 3 ustawy o finansach publicznych także stopień zaawansowania realizacji programów wieloletnich.
Według RIO, w tej sytuacji raport o stanie związku stanowiłby w zasadzie powielenie ostatnio wymienionego dokumentu. Ponadto w debacie nad raportem przewidziany został udział czynnika społecznego – mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego, co zapewne pozostaje w związku z realizacją budżetu obywatelskiego; w przypadku związku celowego żaden z wymienionych czynników nie występuje.
mp/