Złagodzenie rygorów finansowych dla JST, rekompensata ubytku dochodów województw z tytułu podatku CIT, instrumenty wsparcia finansowego dla ochrony zdrowia i instytucji kultury oraz nowe instrumenty dłużne - o tego rodzaju wsparcie dla samorządów apeluje do rządu Zarząd Związku Województw RP.
"Związek Województw Rzeczypospolitej oczekuje przyspieszenia prac w zakresie rozwiązań, które: co najmniej w dwóch najbliższych latach złagodzą w sposób istotny rygory wynikające z art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych, zapewniając przynajmniej ciągłość realizacji zadań bieżących oraz co najmniej kontynuację rozpoczętych zadań inwestycyjnych. W szczególności wyłączenie z limitu zadłużenia środków (art. 243) przeznaczanych na wkłady własne do projektów współfinansowanych ze środków UE, niezależnie od poziomu wkładu własnego (jest to szczególnie istotne także dla innych niż województwa JST)" - głosi oświadczenie podpisane przez prezesa Zarządu Związku Województw RP Olgierda Geblewicza.
Związek oczekuje ponadto działań, które "zrekompensują ubytki dochodów województw z tytułu podatku CIT oraz zapewnią stabilność dochodów z tytułu subwencji ogólnej oraz dotacji celowych, aby zapewnić ciągłość realizacji zadań niezbędnych dla społeczności województw, w szczególności w zakresie ochrony zdrowia, transportu i pomocy społecznej oraz wdrażanie tych, które są współfinansowane ze środków europejskich".
Ponadto oczekuje na "instrumenty finansowego bezzwrotnego jak i zwrotnego wsparcia jednostek ochrony zdrowia, instytucji kultury, które z powodu pandemii nie mogą w pełni realizować swoich zadań statutowych".
Związek Województw chce też wdrożenia rozwiązań "w zakresie instrumentów dłużnych nowych i restrukturyzacyjnych pozwalających finansować JST na preferencyjnych warunkach w oparciu o między innymi bank BGK".
Organizacja tłumaczy, że w związku z epidemią COVID-19, jednostki samorządu terytorialnego podejmują działania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniemi zwalczaniem wirusa.
"Szczególną rolę mają w tym przypadku województwa samorządowe, które w większości przypadków są organami założycielskimi szpitali jednoimiennych. W obecnej sytuacji konieczność zakupu niezbędnego sprzętu medycznego potrzebnego do ratowania życia ludzkiego, zapewnienie środków ochrony indywidualnej pracowników ochrony zdrowia, aparatury umożliwiającej kontynuowanie udzielania świadczeń zdrowotnych w innych podmiotach leczniczych, a także wsparcie służb medycznych i ratowniczych, stanowi istotny wydatek w budżetach jednostek samorządu terytorialnego, który musi być realizowany w trybie pilnym" - pisze Geblewicz.
Wskazuje, że wsparcie w tym przypadku następuje także w oparciu o środki europejskie, ale zwykle także konieczne jest zaangażowanie finansowe z budżetów samorządu i podkreśla, że tzw. specustawa do zwalczania COVID-19, nie zawiera mechanizmów kompensujących postępujący ubytek dochodów JST.
"Rozwiązania w zakresie tzw. Tarczy Antykryzysowej mają wesprzeć podmioty gospodarcze, aby mogły przetrwać, ale jednocześnie powodują spadki dochodów województw nie tylko w zakresie udziałów w podatku CIT, ale także w zakresie wpływów z tytułu części regionalnej subwencji ogólnej, zależnej od wpływów podatkowych województw wpłacających tzw. Janosikowe. Dodatkowo, biorąc pod uwagę obecną sytuację, jednostki samorządu terytorialnego z własnej inicjatywy postanowiły zmniejszyć obciążenia finansowe obywateli i podmiotów gospodarczych poprzez wprowadzenie m.in. systemu ulg, zwolnień, umorzeń, czy odroczeń płatności z tytułu czynszów, co również negatywnie wpłynie na poziom ich dochodów" - zauważa Geblewicz.
Prezes Związku Województw RP dodaje, że także szereg instytucji podległych województwom (np. instytucje kultury, ochrony zdrowia), z uwagi na epidemię COVID-19, nie zrealizuje zakładanych przychodów.
"Ta sytuacja w połączeniu z koniecznością ponoszenia określonych kosztów stałych przez te instytucje, wpłynie na znaczne pogorszenie ich wyników finansowych. Wiązać się to może z większym zaangażowaniem ze strony województw w finansowanie działalności tych instytucji" - czytamy w stanowisku organizacji.
"Wobec powyższego, sektor finansów publicznych powinien kontynuować zaplanowane kluczowe inwestycje na rzecz rozwoju społeczności lokalnych, regionalnych i ogólnokrajowych. Zlecenie zadań inwestycyjnych przedsiębiorcom umożliwi utrzymanie miejsc pracy i dalsze funkcjonowanie podmiotów gospodarczych na polskim rynku. Tym samym w dalszej perspektywie będzie możliwe wypracowanie wyższego PKB, co przełoży się na utrzymanie wpływów jednostek samorządu terytorialnego m.in. z CIT i PIT na poziomie zabezpieczającym płynność finansową. Należy podkreślić, iż inwestycje sektora finansów publicznych, w tym samorządów są motorem rozwoju gospodarki" - pisze Geblewicz.
Prezes Związku Województw konkluduje, że rząd zaproponuje rozwiązania, które "pozwolą przezwyciężyć problemy i trudności wynikające ze skutków pandemii na każdym szczeblu administracyjnym kraju" oraz powrócić "na ścieżkę dynamicznego rozwoju".
js/