Agencja Fitch nie wzięła pod uwagę wszystkich rozwiązań, które wprowadziła nowelizacja ustawy o dochodach JST, ani rekordowych nadwyżek w samorządach - podkreślił resort finansów w reakcji na ubiegłotygodniowy komunikat Fitch dotyczący 14 największych polskich miast.
Ministerstwo Finansów opublikowało w czwartek, 16 grudnia komunikat, w którym odniosło się do informacji zawartych w ubiegłotygodniowym komunikacie agencji ratingowej Fitch. Agencja umieściła na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym międzynarodowe długoterminowe ratingi 14 dużych miast, w tym m.in. Warszawy, Bydgoszczy, Białegostoku, Częstochowy i Katowic. W komunikacie agencji zwrócono uwagę, że uchwalone ostatnio prawo, w tym wprowadzające szereg zmian w systemie dochodowym JST, doprowadzi do zmiany systemu finansowania JST w Polsce, czego negatywne skutki najbardziej odczują gminy.
W odpowiedzi resort finansów podkreślił, że samorządy „wejdą” w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej ok. 27 mld zł. "JST po III kw. 2021 r. mają nadwyżkę budżetową na 23,4 mld zł, przy planowanym deficycie na ponad 31 mld zł. Jeśli chodzi o wynik operacyjny, to nadwyżka wynosi ponad 30,1 mld zł. To historycznie najwyższa wykonana kwota na tym etapie realizacji budżetów samorządowych, świadcząca pozytywnie o możliwościach rozwojowych JST" – wskazał, cytowany w komunikacie, wiceminister finansów Sebastian Skuza.
W komunikacie MF podano przykładowe wyniki operacyjne po III kwartale tego roku Białegostoku - ponad 139 mln, Bydgoszczy - 231,9 mln zł, Chorzowa - 75,7 mln zł, Częstochowy - 120,9 mln zł i Gdańska - 429,8 mln zł.
Dalej zaznaczono, że ze sprawozdań za III kw. 2021 r. JST zaplanowały dochody z tytułu udziału w PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 138 mld zł. Ministerstwo Finansów prognozuje, że wyniosą one 157 mld zł, czyli o 19 mld zł więcej.
"Nie można zgodzić się ze stwierdzeniem agencji ratingowej Fitch Ratings, że rozwiązania Polskiego Ładu spowodują trwały ubytek po stronie dochodów bieżących samorządów i że powstanie luka" – podkreślił wiceminister.
W komunikacie zaznaczono, że MF przewiduje, że budżety samorządowe zamkną się na koniec 2021 r. rekordowymi nadwyżkami finansowymi (w postaci wolnych środków i nadwyżek budżetowych z lat ubiegłych). "Szacujemy, że JST wejdą w 2022 r. z nadwyżkami na sumę ok. 27 mld zł. Będą one pozostawać od 2022 r. do swobodnej dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego. Przykładowo w Opolu nadwyżka już teraz wynosi ponad 61 mln zł, w Ostrowie Wielkopolskim prawie 17,3 mln zł, w Zabrzu ponad 17,2 mln zł".
Resort zwrócił uwagę, że jeszcze w tym roku samorządy otrzymają dodatkowe środki w kwocie 8 mld zł, podzielone algorytmem, na dowolne cele. Ministerstwo Finansów prognozuje, że łącznie środki wszystkich JST z PIT, CIT (łącznie z dodatkowymi 8 mld zł) będą wyższe o 10,3% od tych prognozowanych przed wprowadzeniem Polskiego Ładu. Samorządy od końca października wiedzą, ile każdy z nich otrzyma. Poza tym 2 grudnia 2021 r. JST (714 gmin ze wszystkich regionów Polski) otrzymały jeszcze 4 mld zł na inwestycje wodno-kanalizacyjne.
W komunikacie czytamy też, że "wychodząc naprzeciw postulatom samorządów, wprowadzono rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST. Dadzą one gwarancję stabilnych dochodów".
Ministerstwo podkreśliło, że jeżeli dochody samorządów z PIT i CIT spadną poniżej poziomu referencyjnego, to JST otrzymają dodatkowo zwiększoną subwencję rozwojową.
Wskazano też, że od 2022 r. dochody z PIT i CIT będą przekazywane w równych miesięcznych transzach. Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy zostanie oparty na bieżących wpływach z PIT i CIT.
Z kolei, w celu wzmocnienia inwestycji, samorządy będą otrzymywać na nie dodatkowe pieniądze (nowa część subwencji ogólnej – część rozwojowa) dzielone algorytmem.
Powstał też Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, który oferuje bezzwrotne i bardzo wysokie (od 80% do 95% wartości zadania) dofinansowanie inwestycji dla JST. W pierwszym naborze JST otrzymały ponad 23,8 mld zł. Planowane są kolejne nabory.
"Sytuacja finansowa samorządów jest dobra i będzie taka po wprowadzeniu Polskiego Ładu. Żaden samorząd nie będzie miał dochodów mniejszych, niż sam prognozował. Wprowadzone rozwiązania to gwarancja dochodów dla samorządów. Dochody JST będą mniej podatne na wahania w gospodarce i zmiany prawne, co zapewni samorządom wsparcie w obszarze inwestycyjnym i odpowiedzialne, racjonalne planowanie przedsięwzięć" – podsumował wiceszef MF.
mp/