Podwyższenie wyjściowej stopy referencyjnej na rok 2022 oraz zmiana sposobu rozdysponowania części rozwojowej subwencji ogólnej to zmiany, o które wnosi Związek Gmin Wiejskich RP w stanowisku w sprawie zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Zdaniem Związku, uwzględnienie tych dwóch postulatów pozwoli na częściowe złagodzenie skutków finansowych ustawy, oczekiwanych na skutek zmian przepisów podatkowych od 2022 r. w wieloletniej perspektywie.
Związek prosi zatem o wprowadzenie dwóch najważniejszych, jego zdaniem, zmian w ustawie. Pierwsza to podniesienie wyjściowej kwoty referencyjnej na 2022 r. w zakresie zwiększenia jej części, która dotyczy który dochodów JST z tytułu udziału w PIT do kwoty 63 mln zł. W podziale na gminy jest to ponad 48,2 mln zł, powiaty – ponad 12,8 mln zł, zaś województwa – ponad 1,9 mln zł.
„Kwota referencyjna po proponowanych zmianach na rok 2022 będzie wynosić 73 446 mln zł, gdzie wg dotychczasowych zapisów w ustawie kwota referencyjna wynosi 69 946 mln zł” – czytamy.
Drugą propozycją jest zmiana sposobu rozdysponowania części rozwojowej subwencji ogólnej poprzez: zwiększenie kwoty podstawowej do 80 proc. i jednoczesne wykreślenie z ustawy premii aktywizacyjnej oraz zmianę kryteriów podziału premii inwestycyjnej – podział kwoty premii proporcjonalnie do długości dróg utwardzonych z uwzględnieniem ich standardu.
ZGW RP opracował swoje stanowisko po zapoznaniu się z treścią ustawy z 17 września b.r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i niektórych innych ustaw oraz po analizie uchwały Senatu w sprawie poprawek do tej ustawy z 8 października.
W stanowisku zauważono, że ustawa jest integralnie związana z projektowanymi zmianami w regulacjach w sprawie podatków dochodowych w ramach programu Polski Ład. ZGW RP wskazał, że zmiany opiniowanej ustawy, które proponuje, mają zniwelować negatywne skutki dla samorządów w związku ze spadkiem w dochodach PIT i CIT od 2022 r.
Przypomniano szacunki, które mówią, że w wyniku projektowanych przepisów zmian podatkowych dochody samorządów z tytułu udziału w podatku PIT w 2022 r. spadną niemal o 26 proc.
„W ten sposób samorządy w ciągu 10 lat, wg projektodawców zmian, zostaną pozbawione 145 mln zł dochodów z udziału w PIT. Szacowany spadek dochodów gmin wiejskich w 2022 roku to 2,44 mld zł, a gmin miejsko wiejskich 2,22 mld zł. Łącznie gminy z obszarami wiejskimi stracą ponad 44 mld zł w ciągu dekady z tytułu dochodów w podatku PIT” – czytamy.
W stanowisku ZGW RP wskazano, że na etapie konsultacji projektu rządowego ustawy o dochodach JST, strona samorządowa wnosiła szereg uwag i propozycji, jednak ze względu na „ekspresowe tempo” procedowania przez Sejm i uchwalenie ustawy, nie zostały one uwzględnione.
„Zarząd Związku Gmin Wiejskich RP chce zwrócić uwagę ustawodawcom, jak szczególną w swojej istocie jest niniejsza ustawa dla funkcjonowania samorządów, pozbawionych znacznej części dochodów własnych z tytułu wprowadzenia Programu Polski Ład. Dlatego uwzględnienie tylko tych dwóch postulatów pozwoli choć na częściowe łagodzenie skutków finansowych dla samorządów w okresie wieloletnim w wyniku wprowadzanych zmian przepisów podatkowych od 2022 roku” – głosi stanowisko, podpisane przez przewodniczącego ZGW RP Krzysztofa Iwaniuka.
jjk