Resort wyjaśnia, że wydanie nowego rozporządzenia jest konieczne ze względu na zmiany w sposobie kształcenia nauczycieli.

"Nowy standard kształcenia, obowiązujący od dnia 3 sierpnia 2019 r., wprowadził szereg zmian w dotychczasowym sposobie przygotowania nauczycieli do zawodu, co w konsekwencji wymaga dokonania zmiany przepisów kwalifikacyjnych dla nauczycieli" - wyjaśnia MEiN.

Zmiany polegają m.in. na tym, że kształcenie: 

- na studiach przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotu (prowadzącego zajęcia) obejmuje 5-letni cykl (jako jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia, prowadzone łącznie w tym samym zakresie merytorycznym co studia magisterskie);
- na studiach podyplomowych przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela może być prowadzone w zakresie przygotowania: psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć, psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych lub praktycznej nauki zawodu, merytorycznego i dydaktycznego do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzenia kolejnych zajęć, pedagogicznego do wykonywania zawodu nauczyciela psychologa, psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania języka obcego; 
- nauczycieli przedszkoli i klas I–III szkół podstawowych jest prowadzone na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, wyłącznie na jednolitych studiach magisterskich; nie ma możliwości kształcenia nauczycieli tej specjalności w formie studiów podyplomowych.

Dlatego w projektowanym rozporządzeniu przyjęto ogólną zasadę, że wobec osób przygotowanych do wykonywania zawodu nauczyciela zgodnie z nowym standardem wymagane jest posiadanie kwalifikacji do nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć) po ukończeniu 5-letniego cyklu kształcenia (tj. po ukończeniu przygotowujących do pracy w zawodzie nauczyciela jednolitych studiów magisterskich albo studiów pierwszego i drugiego stopnia – łącznie – przy czym zarówno studia pierwszego stopnia, jak i studia drugiego stopnia muszą być prowadzone w takim samym zakresie, odpowiadającym nauczanemu przedmiotowi lub prowadzonym zajęciom), a ponadto posiadaniu przygotowania pedagogicznego.

Projekt precyzuje, że:

- nowe wymagania kwalifikacyjne, odpowiadające nowemu standardowi kształcenia nauczycieli, obowiązywać będą wobec osób, które rozpoczęły studia lub studia podyplomowe po dniu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia, tj. po dniu 3 sierpnia 2019 r;

- wobec osób przygotowanych do wykonywania zawodu nauczyciela na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia, tj. przed dniem 3 sierpnia 2019 r., utrzymane zostaną dotychczasowe wymagania kwalifikacyjne;

- w przypadku nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowane zostaną nabyte przez te osoby kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.

Projekt rozporządzenia przewiduje też wyjątki od przyjętej ogólnej, które dotyczyć mają m.in.: 

- nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych, którzy będą mogli legitymować się także wykształceniem wyższym na poziomie studiów co najmniej pierwszego stopnia, oraz będą musieli posiadać przygotowanie pedagogiczne;
- nauczycieli praktycznej nauki zawodu, którzy będą mogli legitymować się świadectwem dojrzałości, praktyką zawodową albo dyplomem mistrzowskim i tytułem mistrza w zawodzie, którego będą nauczali, a ponadto będą musieli posiadać przygotowanie pedagogiczne uzyskane w formie kursu kwalifikacyjnego, prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli; 
- nauczycieli języków obcych.

Odpowiednio do rozstrzygnięć wynikających z nowego standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela w projekcie rozporządzenia uregulowano też wymagania kwalifikacyjne wobec nauczycieli szkół i placówek specjalnych. 

Wprowadzono również przepisy szczególne dotyczące kwalifikacji do nauczania nowego przedmiotu biznes i zarządzanie. Kwalifikacje do nauczania tego przedmiotu (wprowadzanego od 1 września 2023 r. do szkół ponadpodstawowych, tj.: liceów ogólnokształcących, techników i szkół branżowych I stopnia), będą posiadały także osoby, które na podstawie dotychczasowych przepisów posiadały kwalifikacje do nauczania przedmiotu podstawy przedsiębiorczości.

W załączniku do projektu rozporządzenia zostały wyszczególnione egzaminy z języków obcych, których świadectwa mogą być honorowane przy potwierdzaniu kwalifikacji do nauczania języka obcego w poszczególnych typach szkół i placówek (po spełnieniu pozostałych warunków określonych w przepisach w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli). 

js/