W 2018 r. dochody ogółem gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrosły o 395 zł. Jednocześnie aż o 585 zł na mieszkańca wzrosły w porównaniu do 2017 r. ich wydatki
W 2018 r. dochody ogółem gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrosły o 395 zł, do poziomu 4 702 zł. Jednocześnie aż o 585 zł na mieszkańca wzrosły w porównaniu do 2017 r. wydatki budżetowe wszystkich gmin.
Dochody gmin
Z danych zaprezentowanych przez KR RIO w dorocznym sprawozdaniu z działalności wynika, że w 2018 r. dochody ogółem gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrosły o 395 zł, do poziomu 4 702 zł. Dla porównania w latach poprzednich odnotowano również wzrosty dochodów, tj. w 2017 r. o 363 zł, a w 2016 r. o 548 zł.
Z danych RIO wynika też, że dochody bieżące gmin per capita w 2018 r. w skali kraju wyniosły 4 326 zł i wzrosły o 220 zł w stosunku do roku poprzedniego. W 2017 r. dochody te ukształtowały się na poziomie 4 106 zł, przy zmianie in plus o 326 zł.
Z kolei dochody z tytułu udziałów w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (PIT i CIT) wzrosły o 103 zł i wyniosły 845 zł. W 2017 r. dochody z tytułu PIT i CIT gminy wykonały na poziomie 742 zł, przy wzroście o 68 zł. Analogicznie pozostałe podatki i opłaty w skali kraju wyniosły dla gmin 892 zł (858 zł w 2017 r.) – wzrost o 34 zł.
Również dochody majątkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca zwiększyły się o 175 zł w stosunku do roku ubiegłego, w którym zanotowano wzrost o 38 zł, i wyniosły 376 zł. Zwiększenie dochodów majątkowych zanotowano w gminach wszystkich województw, przy czym najwyraźniejsze zaobserwowano w gminach województw podkarpackiego – o 257 zł, lubelskiego – o 248 zł i dolnośląskiego – o 238 zł, a najniższe w gminach województw: zachodniopomorskiego (wzrost o 62 zł), lubuskiego (wzrost o 78 zł) i kujawsko-pomorskiego (wzrost o 128 zł).
Dochody własne per capita gmin zwiększyły się w 2018 r. o 172 zł, do kwoty 2 034 zł (2017 r. charakteryzował się wzrostem o 114 zł).
Dochody z tytułu subwencji ogólnej w 2018 r. w skali kraju gminy pozyskały w wysokości 1 098 zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca, co przy dochodach z tego tytułu w 2017 r. na poziomie 1 049 zł stanowiło wzrost o 49 zł.
W kolejnym roku wartość dotacji celowych w budżetach gmin utrzymała tendencję wzrostową i na koniec 2018 r. wyniosła w przeliczeniu na jednego mieszkańca 1 570 zł, co oznacza przyrost o 174 zł w stosunku do roku poprzedniego, który charakteryzował się wzrostem o 222 zł.
Podstawowym składnikiem dochodów transferowych były dotacje z budżetu państwa na realizację programu „Rodzina 500+”, które stanowiły 41,2% wszystkich dotacji przekazanych do budżetów gmin. Kwota per capita środków przeznaczonych na wspieranie rodziny wyniosła w 2018 r. 647 zł, co oznacza, że w drugim pełnym roku działania programu państwo przeznaczyło o 31 zł mniej środków niż w 2017 r.
Wydatki gmin
Ze sprawozdania KR RIO wynika, że w ubiegłym roku wydatki budżetowe wszystkich gmin w kraju w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosły średnio 4 923 zł i wzrosły w stosunku do 2017 r. o 585 zł (o 535 zł w 2017 r.). Zdaniem ekspertów RIO oznacza to utrzymanie dynamiki wzrostu wydatków w odniesieniu do lat poprzednich.
Wydatki ogółem gmin przekroczyły wartość dochodów o 221 zł, stanowiąc deficyt budżetowy przypadający na jednego mieszkańca w 2018 r. znacząco większy od deficytu ustalonego w 2017 r. (31 zł).
Wydatki bieżące gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2018 r. wyniosły średnio 3 907 zł i wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o 204 zł (w 2017 r. wzrosły o 324 zł), w tym wydatki na wynagrodzenia i pochodne wyniosły 1 481 zł i wzrosły o 107 zł (w 2017 r. zwiększyły się o 56 zł). Wydatki bieżące niższe niż w roku poprzednim wykonało w 2018 r. 136 samorządów gminnych, przy 17 gminach w 2017 r., natomiast wydatki wyższe odnotowało 2 276 gmin, gdy rok wcześniej było to 2 395 gmin.
Drugi rok z rzędu wydatki związane z realizacją zadań inwestycyjnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca dynamicznie zwiększyły swoją wartość. W 2017 r. wzrosły one o 209 zł (tj. o 50,9%) do poziomu 622 zł, by w kolejnym roku powiększyć wolumen o kolejne 378 zł (tj. o 60,7%), osiągając poziom 1 000 zł per capita.
Największe wydatki ogółem w przeliczeniu na jednego mieszkańca (29,5% wszystkich wydatków), z racji wykonywania swoich ustawowych zadań publicznych, gminy wykonały w dziale Oświata i wychowanie – 1 450 zł (wzrost o 114 zł).
Na drugim miejscu, z kwotą 1 084 zł (wzrost o 13 zł) znalazł się dział Rodzina, w którym klasyfikowane są wydatki m.in. na realizację programu „Rodzina 500+”.
Trzecim co do wielkości wolumenu działem klasyfikacji budżetowej był transport i łączność, w którym gminy wykonały wydatki na poziomie 479 zł, czyli o 122 zł wyższe niż w roku poprzednim. Pozostałe działy, w których gminy poniosły znaczące wydatki, to: Gospodarka komunalna i ochrona środowiska – 451 zł (wzrost o 133 zł) i Administracja publiczna – 418 zł (wzrost o 31 zł).
mp/