Nowy wskaźnik długu hamuje samorządowe inwestycje. W niektórych przypadkach może nawet zagrozić realizowaniu podstawowych zadań – wynika z raportu Fitch Ratings.

Jednocześnie – wskazują analitycy - nowe przepisy wymuszają poprawę wyników operacyjnych JST. Dla mieszkańców oznacza to podwyżki.

Według jednej z najbardziej wpływowych agencji ratingowych, samorządy zaczęły w większym stopniu wykorzystywać swoją elastyczność w zakresie zwiększenia dochodów.

Odbywa się to poprzez podnoszenie stawek podatków i opłat lokalnych, cen biletów komunikacji zbiorowej, opłat za parkowanie czy stawek czynszu.

Wszystko to, aby dostosować się do nowego limitu zadłużenia, który zacznie obowiązywać w 2014 r. Równocześnie JST starają się przeciwdziałać utrzymującej się presji na wydatki operacyjne poprzez podejmowanie działań racjonalizujących.

Fitch spodziewa się, że podobne działania będą prowadzone w tym i przyszłym roku, co spowoduje dalszą poprawę wyników operacyjnych JST, jak to miało miejsce w 2012 r. Nadwyżka operacyjna samorządów wzrosła wówczas z 14 mld zł w 2011 r. (9,3 proc. dochodów operacyjnych) do około 15 mld zł w 2012 r. (9,7 proc.).

W raporcie zauważono, że nowy wskaźnik zadłużenia wymusił na JST ograniczenie działalności inwestycyjnej, co skutkowało niższym deficytem budżetowym oraz niższym zapotrzebowaniem na finansowanie długiem.

W 2012 r. wydatki majątkowe spadły o 16 proc. do 35,6 mld zł i stanowiły 19,7 proc. wydatków ogółem (23,3 proc. w 2011 r.).

Jak zaznaczają analitycy, z uwagi na istotnie niższy deficyt budżetowy zadłużenie JST wzrosło zaledwie o 3,3 proc. w 2012 r., gdy w latach 2009-2011 wzrost ten wynosił średnio 30 proc. rocznie. Fitch spodziewa się, że wydatki majątkowe JST będą nadal spadać w latach 2013-2014, również z powodu dobiegającej końca obecnej perspektywie finansowej UE.

Poprawa wyników operacyjnych JST, wraz z prognozowanym niższym zapotrzebowaniem na finansowanie długiem, powinny mieć pozytywny wpływ na zdolność kredytową samorządów i ich ratingi.

Z drugiej strony – wskazują finansiści - istnieje ryzyko, że niektóre JST mogę mieć problemy ze spełnieniem nowego wskaźnika i tym samym z uchwaleniem budżetu, co może prowadzić do poważnych problemów w gospodarce finansowej tych jednostek, a nawet zagrozić wykonywaniu przez nie podstawowych zadań.

/kic/Serwis Samorzadowy PAP