System gospodarki odpadami w samorządach nadal się nie bilansuje – alarmuje Krajowa Rada RIO. Z danych izb obrachunkowych wynika, że ubiegły rok na minusie zakończyło ponad 75 proc. gmin wiejskich i miast na prawach powiatu. Jednocześnie zaległości z tytułu opłat za śmieci przekroczyły już 775 mln zł.
Krajowa Rada RIO opublikowała dane na temat finansowania gospodarki odpadami w samorządach. Z analizy wynika, że w latach 2018–2021, przede wszystkim, w gminach wiejskich i miastach na prawach powiatu system odpadowy nie bilansował się.
Z opracowania wynika, że na przestrzeni lat 2018–2021 dochody z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wszystkich samorządów i związków międzygminnych systematycznie wzrastały – z 5,26 mld zł w roku 2018 do 10,37 mld zł w roku 2021, przy czym największy rokroczny wzrost tych dochodów nastąpił w 2020 r. (o 38,6%), a w roku 2021 w stosunku do roku poprzedniego nastąpił wzrost o 18,0%.
Jednak wraz z rosnącymi dochodami szybko rosły też wydatki samorządów na gospodarkę odpadami - w 2018 r. było to 6 mld zł, a w 2021 r. już ponad 11,3 mld zł.
Podobnie jak w przypadku dochodów, największy wzrost wydatków związanych z systemem gospodarowania odpadami, zanotowano w roku 2020, tj. o 35,9% w stosunku do wykonanych w roku 2019, przy dynamice wzrostu w tym przedziale czasowym o 11,6 punktu procentowego.
Z danych izb obrachunkowych wynika, że w 2018 r. 1 147 gmin wiejskich (tj. 83,3% gmin tego rodzaju) wypracowało ujemny wynik finasowania systemu, a dodatni w 230 (16,7%). W ubiegłym roku deficyt ponownie zanotowały 1 053 gminy wiejskie (76,1%), a nadwyżkę 331 gmin tego rodzaju (23,9%).
Podobnie wyglądała sytuacja w miastach na prawach powiatu, gdzie na 63 samorządy, w latach 2019 i 2021 – 23,8% wypracowało nadwyżkę w finansowaniu systemu, natomiast w latach 2018 i 2020 odpowiednio 19,0% i 33,3%.
Zdaniem Krajowej Rady RIO „tak ukształtowany poziom dochodów i wydatków w poszczególnych latach spowodował, że finansowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w każdym omawianym roku w przypadku gmin i miast na prawach powiatu realizujących zadanie zamknęło się per saldo deficytem”.
KRRIO zwróciła też uwagę na problem słabej egzekucji należności z tytułu opłat za śmieci skutkującą narastającymi zaległościami, w tym należnościami przeterminowanymi. Jeszcze w 2018 r. w kwotach globalnych zaległości wynosiły ponad 461 mln zł, a już w roku 2021 przekroczyły 775 mln zł.
mp/