Zamiast kredytów samorządy wolą emitować obligacje komunalne – wynika z najnowszych danych NBP. Tylko w ubiegłym roku rynek obligacji wzrósł o prawie 5 proc.
Zamiast kredytów samorządy wolą emitować obligacje komunalne - wynika z najnowszych danych NBP. W najbliższych latach bank centralny spodziewa się wzrostu zainteresowania gmin obligacjami przychodowymi.
Z najnowszego raportu NBP na temat systemu finansowego w Polsce w 2015 r. wynika, że wartość pozostających w obrocie obligacji komunalnych wyniosła na koniec 2015 r. 20 mld zł, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 4,8 proc. Wartość papierów wyemitowanych przez JST tylko w ubiegłym roku wyniosła 2,2 mld zł wobec 2,1 mld zł w 2014 r.
Jednocześnie bank centralny zwrócił uwagę na spadek ogólnej kwoty zobowiązań JST o 0,5 mld zł. NBP tłumaczy to preferencjami samorządów co do sposobu finansowania potrzeb pożyczkowych.
Źródło: NBP, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2015 r.
Obligacje łatwiejsze od kredytu Jak zauważono w raporcie przeprowadzenie emisji obligacji jest łatwiejsze i szybsze w porównaniu z uzyskaniem kredytu. Nie podlega postępowaniu o udzielenie zamówienia, nie wymaga ustanawiania zabezpieczeń oraz daje możliwość promocji emitenta.
Podobnie jak w latach ubiegłych kapitał pozyskany w ramach emisji obligacji komunalnych był głównie wykorzystywany do finansowania projektów infrastrukturalnych lub obsługi istniejących zobowiązań, tj. ich refinansowania bądź przedterminowej spłaty.
Obligacje na ratyNBP zwraca uwagę, że standardowa struktura obligacji nie przewiduje częściowej spłaty zadłużenia przed terminem wykupu. Z tego powodu JST bardzo często dzielą emisje obligacji komunalnych na dużą liczbę serii, co pozwala uzyskać podobny harmonogram spłaty zadłużenia jak dla kredytu, w przypadku którego wraz z odsetkami spłacana jest część kapitału.
Jak tłumaczy bank centralny emisje wielu serii obligacji o stosunkowo niskich wartościach pozwalają na korzystne rozłożenie obsługi zadłużenia JST w czasie, w taki sposób, aby nie stanowiły one jednorazowego istotnego obciążenia budżetów tych podmiotów. Według NBP jest to szczególnie istotne w kontekście wprowadzonych ustawą ograniczeń zadłużenia JST.
Atrakcyjne obligacje przychodoweDlatego też bank centralny spodziewa się, że w najbliższych latach nastąpi spowolnienie tempa wzrostu zadłużenia JST z tytułu standardowych obligacji komunalnych, przy jednoczesnym wzroście zainteresowania emisjami obligacji przychodowych.
Przed 2014 r. papiery wartościowe tego typu były emitowane wyłącznie przez spółki komunalne należące do JST. W latach 2014-2015 obligacje przychodowe wyemitowały gmina Wałbrzych i gmina Lublin, a łączna wartość tych emisji wyniosła 57,5 mln zł.
Nowa ustawa o obligacjach wprowadziła od 1 lipca 2015 r. przepis wyłączający obligacje przychodowe z limitów zadłużenia JST. „Można zatem przypuszczać, że JST, realizując kolejne projekty współfinansowane ze środków UE w ramach nowej siedmioletniej perspektywy budżetowej, będą w przyszłości pozyskiwały środki emitując taki rodzaj instrumentów dłużnych" - podkreślono w raporcie banku centralnego.
Struktura rynkuNajważniejszymi emitentami obligacji komunalnych były miasta na prawach powiatu. Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów na koniec 2015 r. instrumenty tej grupy podmiotów stanowiły 85,5 proc. wartości wszystkich papierów dłużnych JST pozostających w obrocie. Trzema największymi emitentami były miasta Warszawa, Kraków i Łódź. Wartość pozostających w obrocie emisji obligacji tych miast wyniosła, odpowiednio, 2,2 mld zł, 1,1 mld zł i 750 mln zł.
Udział województw w zadłużeniu JST z tytułu obligacji komunalnych wyniósł 8,4 proc., gmin - 4,1 proc., a powiatów - 2 proc.
mp/Serwis Samorządowy PAP