Ponowne połączenie od marca stanowisk Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości przewiduje projekt nowego Prawa o prokuraturze autorstwa posłów PiS, który wpłynął już do Sejmu.

Projekt zakłada też likwidację odrębnej prokuratury wojskowej, daje też więcej praw PG.

Prokuratura została uniezależniona od ministerstwa sprawiedliwości w 2009 r. - prokurator generalny Andrzej Seremet zaczął urzędowanie z początkiem kwietnia 2010 r. Oddzielenie tych funkcji było realizacją programu wyborczego PO.

Rozdział od początku krytykowało PiS, wskazując, że minister za pośrednictwem prokuratury powinien móc wpływać na politykę karną. Przywrócenie połączenia tych funkcji PiS zapowiadało w kampanii wyborczej. Potwierdził to Zbigniew Ziobro, obejmując urząd szefa resortu.

- Model funkcjonowania prokuratury obowiązujący od 1 kwietnia 2010 r. w dość powszechnym odczuciu społecznym, ale także w opinii ekspertów nie zdał egzaminu - piszą wnioskodawcy w uzasadnieniu obszernego projektu, złożonego w Wigilię.

Według nich jednym z głównych powodów takiego stanu rzeczy były regulacje prawne niezwykle ograniczające pozycje Prokuratora Generalnego. Połączenie to bardzo poważnie ograniczyło Radzie Ministrów realizacje konstytucyjnych zobowiązań wobec państwa związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa jego obywatelom - dodano.

Według projektodawców projekt "doprowadzi do odzyskania przez osobę kierującą prokuraturą silnej pozycji, zarówno wobec podległych prokuratorów, jak i organów zewnętrznych".

- Prokurator Generalny uzyskuje prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą, wydając zarządzenia, wytyczne i polecenia - głosi uzasadnienie projektu. Zgodnie z nim Prokurator Generalny odzyskuje realną władzę nad prokuraturą, z zachowaniem niezależności prokuratora w zakresie prowadzonego śledztwa.

Co do zasady projekt stanowi, że prokurator jest obowiązany wykonywać zarządzenia, wytyczne i polecenia przełożonego prokuratora.

- Prokurator przełożony uprawniony jest do zmiany lub uchylenia decyzji prokuratora podległego. Zmiana lub uchylenie decyzji wymagają formy pisemnej i są włączane do akt podręcznych sprawy - stanowi projekt.

Polecenie dotyczące treści czynności procesowej prokurator przełożony ma wydawać pisemnie, a na żądanie prokuratora - wraz z uzasadnieniem. Jeśli prokurator nie zgadza się z poleceniem co do czynności procesowej, może żądać zmiany polecenia lub wyłączenia go od czynności albo udziału w sprawie.

O wyłączeniu ma rozstrzygać ostatecznie prokurator bezpośrednio przełożony nad prokuratorem, który wydał polecenie.

W miejsce Prokuratury Generalnej ma być powołana Prokuratura Krajowa - jako centralny organ prokuratury, której zadaniem będzie m.in. zapewnienie obsługi zadań Prokuratora Generalnego.

Ponadto w Prokuraturze Krajowej będą mogły być prowadzone śledztwa w sprawach "o obszernym materiale dowodowym, a także zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym" - niezależnie od ich właściwości miejscowej i rzeczowej, o czym będzie decydował Prokurator Generalny.

Będzie można też powoływać w PK zespoły prokuratorów do danego śledztwa. Na poziomie Prokuratury Krajowej funkcjonować też ma Wydział Spraw Wewnętrznych, którego zadaniem będzie prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach "najpoważniejszych czynów przestępnych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów".

Do Prokuratury Krajowej będą przeniesione - działające obecnie w prokuraturach apelacyjnych - wydziały ds. przestępczości zorganizowanej i korupcji.

Według projektu chodzi o stworzenie "sprawnych, scentralizowanych wydziałów nastawionych na specjalizację prokuratorów w celu skutecznego ściągania najpoważniejszych przestępstw o charakterze terrorystycznym, korupcyjnym, w zakresie przestępczości zorganizowanej, najpoważniejszej przestępczości skarbowej czy gospodarczo-finansowej".

Powołanie prokuratur regionalnych w miejsce prokuratur apelacyjnych projekt uzasadnia tym, że "dotychczasowy charakter nadzorczo-sądowy zostanie zastąpiony skupieniem się tego szczebla prokuratury na ściganiu najpoważniejszych przestępstw.

Projekt znosi też obowiązującą obecnie kadencyjność funkcji kierowniczych w prokuraturze. Według wnioskodawców, spowodowało to naruszenie zasady hierarchicznego podporządkowania, co wręcz uniemożliwiało Prokuratorowi Generalnemu realne kierowanie.

PG może też zwrócić się do odpowiednich służb o przeprowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych, jeżeli pozostawałyby one w bezpośrednim związku z toczącym się śledztwem.

PG mógłby też "w szczególnie uzasadnionych wypadkach" znosić klauzule tajności nałożone przez inne instytucje - obecnie tylko wytwórca tajnego materiału może uchylić klauzulę, którą nałożył.

Ponadto zapisano, że Prokurator Generalny i szefowie prokuratur będą mogli osobiście przekazywać mediom informacje z toczącego się postępowania (oprócz informacji niejawnych).

Źródło: Codzienny Serwis Informacyjny PAP