Tylko wójt ma prawo podjąć decyzję odnośnie sądowego dochodzenia kar wynikających z niewywiązania się przedsiębiorstwa z umowy – uważa wojewoda podlaski. Jego zdaniem rada gminy nie ma do tego podstaw.

Rada gminy Nowe Piekuty podjęła w marcu uchwałę w sprawie dochodzenia kar umownych na drodze sądowej. Zdaniem organu nadzoru, złamano w ten sposób konstytucyjne zasady: podziału organów jednostek samorządu terytorialnego na stanowiące i wykonawcze, a także legalizmu wynikającą z treści art. 7 Konstytucji RP.

Wojewoda zwrócił uwagę, że wskazany przez radnych art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (klauzula generalna, uznającą radę gminy właściwą we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy, jeśli ustawy nie stanowią inaczej) nie może stanowić samodzielnej podstawy do podjęcia uchwały przez organ stanowiący gminy, gdyż uprawnienie do wydania aktu prawnego musi wynikać z przepisu szczególnego. 

Tymczasem, przepisy ustaw szczególnych nie przyznają radzie gminy uprawnienia do stanowienia w formie uchwał o skierowaniu na drogę sądową dochodzenia kar umownych oraz wniesienia wpisu sądowego od wartości dochodzonego roszczenia w związku ze zwłoką w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze robót inwestycyjnych.

Jednocześnie w doktrynie podkreśla się zasadnie, że domniemanie właściwości rady "we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy" oznacza, iż rada gminy - jako organ kolegialny - podejmuje działania związane ze stanowieniem lub kontrolą, organ ten nie może natomiast podejmować czynności, które należą do sfery wykonawczej – podkreśla organ nadzoru w uzasadnieniu do rozstrzygnięcia nadzorczego.

Zwłaszcza, że zgodnie z art. 31 ustawy o samorządzie gminnym to wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz.

Wojewoda wyjaśnia, że za realizację gospodarki finansowej gminy odpowiada wójt jako kierownik jednostki sektora finansów publicznych, który jest właściwy do podjęcia kroków w celu uzyskania kar umownych od kontrahenta wykonującego usługę na rzecz gminy. Natomiast kompetencje rady gminy w zakresie gospodarki finansowej obejmują uchwalenie budżetu, nie zaś dysponowanie wydzielonymi w nim środkami.

„Zatem, Wójt Gminy Nowe Piekuty zabezpiecza prawidłową realizację umowy, a tym samym podejmuje decyzje w celu usprawnienia i skutecznej realizacji zleconego przez gminę zadania w zakresie wykonawstwa prac budowlanych, w związku z przebudową drogi gminnej” – tłumaczy organ nadzoru.

Organami nadzoru nad samorządem terytorialnym są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa. Nadzór sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.

Wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia, a akty ustanawiające przepisy porządkowe - w ciągu 2 dni od ich ustanowienia. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia.

/dp/