Wzmocnienie kontroli gmin nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, umożliwienie zwolnienia z opłaty śmieciowej właścicieli posiadających kompostowniki - to niektóre z rozwiązań, jakie znajdą się w nowej ustawie śmieciowej.

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia do projektu nowej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, nad którą od kilku miesięcy pracuje resort środowiska.  

Wśród rekomendowanych rozwiązań, jakie mają znaleźć się w regulacji wymieniono przede wszystkim wzmocnienie kontroli gmin nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym nadzór nad firmami dobierającymi odpady komunalne.

Ma w tym pomóc m.in. wprowadzenie konieczności rozłącznego ogłaszania i przeprowadzania przetargu na odbiór i przetargu na zagospodarowanie odpadów komunalnych jako sposób na zapobieganie nielegalnym praktykom podmiotów wyłonionych przez gminy w drodze przetargu. Dodatkowym zabezpieczeniem ma być uniemożliwienie ryczałtowego rozliczania się pomiędzy gminą, a podmiotem odbierającym odpady komunalne np. przez określenie płatności przez gminy za odbiór odpadów wyłącznie w odniesieniu do masy odpadów przekazanych do przetwarzania.

W nowej ustawie mają się też znaleźć zapisy, które jeszcze mocniej zachęcą do selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Chodzi o urealnienie różnicy między stawką opłaty za odbieranie odpadów zebranych selektywnie i stawką opłaty w przypadku kiedy obowiązek selektywnego zbierania odpadów nie jest realizowany.

Wśród rozwiązań rekomendowanych przez resort środowiska jest też zmiana zasad ustalania ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

W nowej ustawie ma się znaleźć przepis umożliwiający gminie powierzanie zadań związanych z opłatami za gospodarowanie odpadami komunalnymi organom wskazanym w art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Resort planuje też wprowadzenie zapisu umożliwiającego zwolnienie w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości posiadających przydomowy kompostownik.

W zakresie opłaty śmieciowej rekomendowane są także przepisy regulujące kwestie zwrotu lub naliczania tej opłaty w szczególnych przypadkach jak np. w sytuacji nadpłaty po śmierci właściciela nieruchomości.

Resort środowiska rekomenduje również wprowadzenie mechanizmów, dzięki którym środki pozyskiwane przez samorządy w ramach opłaty śmieciowej będą faktycznie wykorzystywane na pokrywanie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Nowela ma też doprecyzować czas na składanie korekt do sprawozdań i określać termin złożenia końcowego sprawozdania przez podmiot odbierający odpady komunalne do gminy, przez gminę do urzędu marszałkowskiego i przez urząd marszałkowski do Ministra Środowiska. Zaproponowany ma być termin roku od przygotowania, po którym nie będą uwzględniane przesyłane korekty sprawozdań.

Ponadto w nowej ustawie mają się znaleźć przepisy wprowadzające 3-letni okresu zakazu wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych w odniesieniu do przedsiębiorcy wykreślonego z rejestru działalności regulowanej.

Wśród rekomendowanych rozwiązań jest również wprowadzenie obowiązku aktualizacji danych w deklaracji tylko raz w miesiącu oraz wzmocnienie kontroli JST nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym nadzoru nad podmiotami odbierającymi odpady.

Marcin Przybylski