Do miłego i podniosłego spotkania doszło w zeszłym tygodniu w gabinecie prezydenta miasta.

Wśród interesujących materiałów znalazły się też m.in. zeskanowane zdjęcia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Sławięcicach (brama wjazdowa do obozu, a także obozowe krematorium dla Żydów). Zdjęcia te we wrześniu 2007 r. przekazał Antoniemu Pawelakowi Francuz – Jacques Lahite.

Ciekawostką są też zeskanowane zdjęcia wykonane przez alianckich lotników. Przedstawiają one hitlerowskie zakłady chemiczne w naszym mieście, zbombardowane pod koniec II wojny światowej przez Amerykanów.
Aż do września zeszłego roku o hitlerowskim obozie w Azotach (gdzie przebywało prawie 10 tys. więźniów), słyszało niewielu mieszkańców naszego miasta. Dwa potężne betonowe słupy na os. Azoty, to pozostałość po wspomnianym obozie. Przed laty stanowiły one fragment muru ogrodzeniowego, otaczającego miejsce niewolniczej pracy.

W 1951 r. podczas likwidacji obozu na ich zniszczenie nie pozwolił Antoni Pawelak, wówczas kwatermistrz, który organizował tam brygadę odbudowującą Zakłady Chemiczne w Kędzierzynie. W miejscu, gdzie życie straciło tysiące istnień ludzkich, znajduje się obecnie szkoła, lodowisko, basen kąpielowy, hala sportowa oraz niewielkie osiedle mieszkaniowe wraz z kościołem.

Przypomnijmy, Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych na czele z panem Antonim Pawelakiem wystąpił do prezydenta Kędzierzyna-Koźla o godne upamiętnienie wielu tysięcy robotników przymusowych. Efektem tych starań był właśnie odsłonięty 1 września 2007 r. obelisk, umieszczony w obrębie ZS nr 4 w Azotach. Budowę pomnika sfinansowano z budżetu miasta.
Na obelisku widnieje napis: „Przechodniu! Pochyl głowę. Tu w latach II wojny światowej znajdował się jeden z największych hitlerowskich obozów niewolniczej pracy. Przebywało w nim 9963 więźniów – obywateli większości państw europejskich. Mieszkańcy Kędzierzyna -Koźla”.

Pan Antoni Pawelak ma już 82 lata. Od 57 lat jest mieszkańcem osiedla Azoty. W czasie II wojny światowej był więźniem obozu pracy przymusowej w Sieradzu. Zarówno obelisk, jak i przekazane prezydentowi miasta materiały, to ślady, jakie Antoni Pawelak chce pozostawić po sobie.

Tekst i foto: Andrzej Kopacki - asystent prezydenta Kędzierzyna-Koźla