Raport zatytułowany „Liderzy inwestycji. Ranking wydatków inwestycyjnych samorządów 2020-2022” został opublikowany w całości na stronie internetowej pisma samorządowego „Wspólnota”.

Jak podkreślają autorzy raportu, w roku 2022 wydatki inwestycyjne JST wyraźnie wzrosły po kilku latach spadków i były niższe (licząc w  cenach stałych) tylko od tych z 2018 r. Wzrost ten był najszybszy w gminach (ponad 25 proc. rdr), a najwolniejszy (poniżej 10 proc.) w miastach na prawach powiatu, a nastąpił mimo trwającego już czwarty rok spadku wielkości wydatkowanych przez samorządy dotacji z funduszy Unii Europejskiej.

„Nie ulega wątpliwości, że ten wzrost inwestycji wiązał się z bardzo hojnymi dotacjami z różnych funduszy rządowych (RFIL, Program Inwestycji Strategicznych)” – zauważają autorzy raportu.

Autorzy raportu prof. Paweł Swianiewicz, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego – pod uwagę wzięli całość wydatków majątkowych poniesionych w ostatnich trzech latach (2020–2022). To pozwala uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu.

Pierwsze miejsce w rankingu wydatków inwestycyjnych wśród województw zajęło województwo zachodniopomorskie (302,56 zł na głowę mieszkańca), które zdetronizowało wieloletniego lidera – podlaskie (246,47 zł), które spadło na czwarte miejsce. Drugie miejsce utrzymało woj. warmińsko-mazurskie (260,75 zł) natomiast najwyższe w historii trzecie miejsce zajęło woj. kujawsko-pomorskie (250,95 zł).

Zwycięzcą wśród miast wojewódzkich okazało się Opole z wydatkami inwestycyjnymi per capita na poziomie 2875,85 zł. Następne miejsca przypadły Szczecinowi (2562,02 zł), Krakowowi (2392,63 zł), Poznaniowi (2319,96 zł) i Warszawie (2148,88 zł).

Wśród miast na prawach powiatu trzy pierwsze miejsca zajęły: Świnoujście (9734,50 zł), Krosno (3190,51 zł) i Gliwice (2992,58 zł). Na kolejnych miejscach znalazły się Sopot (2318,77 zł), Zamość (2148,50 zł) i Skierniewice (2144,79 zł). Bardzo wysokie nakłady ponoszone przez Świnoujście to w dużym stopniu – zakończona niedawno – budowa tunelu między wyspami Wolin i Uznam, obficie wspomagana funduszami Unii Europejskiej.

Z trzeciego miejsca na pierwsze pośród miast powiatowych awansowało Wysokie Mazowieckie (2237,62 zł) detronizując Poddębice (2123,94 zł), trzecie miejsce zajął Puck (2028,05 zł).

W kategorii powiatów najwyższe wydatki majątkowe per capita odnotowały powiat słupecki (woj. wielkopolskie; 962,28 zł), wysokomazowiecki (podlaskie; 831,70 zł), janowski (lubelskie; 635,60 zł) oraz chełmski (lubelskie; 624,61 zł)

Pierwsze miejsce w kategorii miasteczek przypadło dolnośląskiej Ścinawie (5053,26 zł). Na kolejnych pozycjach w pierwsze dziesiątce znalazły się przede wszystkim nadmorskie miejscowości turystyczne. Drugie miejsce zajął Dziwnów (4350,27 zł), trzecie Krynica Morska (4041,25 zł), czwarte Łeba (3968,01 zł), a piąte Międzyzdroje (3457,85 zł).

Wśród gmin wiejskich całe podium zajęły samorządy z woj. łódzkiego znajdujące się na terenach zajmowanych po części przez Kopalnię Węgla Brunatnego Bełchatów - skąd pochodzi lwia część ich wpływów podatkowych. Niezmiennie od lat liderem jest najbogatsza polska gmina Kleszczów z wydatkami inwestycyjnymi per capita sięgającymi 11 333,94 zł. Za nim uplasowały się Sulmierzyce (5441,11 zł) i Rząśnia (4441,53 zł)

mam/