Podczas konferencji w Międzynarodowym Dniu Osób z Niepełnosprawnością Wdówik przekonywał, że "my, jako społeczeństwo, chcemy być przygotowani, żeby każdy, kto taką niepełnosprawność posiada, czuł się obywatelem niewykluczonym". Dodał, że na tej płaszczyźnie "mamy za sobą dziesiątki lat zaniedbań i wykluczeń, marginalizowania poprzez zaniechanie".

Ogłaszając kolejne edycje programów "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” i „Opieka wytchnieniowa”, Wdówik podkreślił, że obecny rząd jest pierwszym, który kompleksowo patrzy na te osoby. W ramach tych programów opiekunowi osoby niepełnosprawnej udzielana jest pomoc w opiece, a osobie niepełnosprawnej pomoc m.in. w wyjściu, powrocie i w dojazdach, np. na rehabilitację i zajęcia terapeutyczne lub do ośrodków kultury, czy też w zakupach i w załatwieniu spraw urzędowych.

Zaznaczył jednocześnie, że w tym roku tymi programami objęte zostały także dzieci, żeby - mówił - "zwiększyć ich szanse na normalne życie wśród rówieśników, ale też żeby zwiększyć szanse rodziców na aktywizację zawodową lub też odpoczynek".

Paweł Wdówik ogłosił nabór dla jednostek samorządu terytorialnego do dwóch wyżej wymienionych programów. Obydwa, jak poinformował, nie wymagają udziału własnego i obejmują zasięgiem także dzieci.

Samorządy mogą składać wnioski do 19 grudnia u wojewodów. Do 5 stycznia wnioski trafią do MRiPS i do 19 stycznia podejmowane będą decyzje o przyznaniu środków, jak tłumaczył wiceminister. Tempo tych prac - zauważył - "spowoduje, że zachowana zostanie płynność programów także w styczniu".

Wdówik poinformował również, że w bieżącym roku uruchomione zostały równolegle programy skierowane do organizacji pozarządowych. "Nie wydatkowaliśmy wszystkich środków w pierwszym konkursie na Asystenta osoby niepełnosprawnej, więc dzisiaj ogłaszamy nabór dodatkowy dla organizacji pozarządowych" - mówił. I dodał, że dotychczas wydane zostało 62 z 80 mln zł, więc pozostałość jest do dalszego rozdysponowania.

Pełnomocnik rządu zapowiedział także konkurs dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych "Wszyscy Jesteśmy Tacy Sami". "To konkurs w trzech kategoriach na prace poświęcone pokazaniu życia kolegów z niepełnosprawnościami lub osób dorosłych w społeczeństwie. Będzie w formie prac plastycznych, produkcji audiowizualnych, materiałów dźwiękowych lub materiałów literackich" - wyjaśnił. Dodał, że do świąt Bożego Narodzenia na stronie pełnomocnika pojawią się szczegóły.

"Chcemy przez to zachęcić młodzież do obejrzenia się wokół, zobaczenia tych osób i zauważenia, że jesteśmy wszyscy razem" - podkreślił.

Z kolei minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg przekonywała, że wszystkie działania prowadzone przez rząd mają służyć temu, by osoby z niepełnosprawnościami mogły w pełni funkcjonować w przestrzeni publicznej. Poinformowała, że w 2020 r. na wsparcie osób z niepełnosprawnościami przekazano ponad 27 mld zł. "W porównaniu do 2015 r. jest to wzrost o 12 mld zł. Chcemy wspierać osoby niepełnosprawne i ich rodziny kompleksowo i dalekosiężnie" - podkreśliła Maląg.

Minister przypomniała, że od 2015 r. o 460 zł wzrosła renta socjalna, wprowadzono także nowe świadczenie - tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych. "Na to świadczenie w budżecie na rok 2020 mamy zarezerwowane 4,5 mld zł. Od ubiegłego roku skorzystało z niego 650 tys. osób niesamodzielnych" - wskazała Maląg.

Jak dodała, filarem działań na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych jest Fundusz Solidarnościowy, którego budżet wynosi 420 mln zł. Wskazała, że z funduszu finansowane są różne przedsięwzięcia służące wsparciu osób niepełnosprawnych. Wymieniła m.in. program "Asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej", program "Opieki wytchnieniowej", czy powstawanie centr opiekuńczo-mieszkalnych. Zwróciła także uwagę na systematyczny wzrost dofinansowania kosztów rocznego pobytu jednego uczestnika w warsztatach terapii zajęciowej.

"Spojrzenie na pomoc osobom z niepełnosprawnościami musi być długofalowe i kompleksowe i przede wszystkim musi być skierowane na drugiego człowieka" - podkreśliła Maląg.

Nabór do programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” edycja 2021

Program zakłada wsparcie finansowe (do 100 proc. kosztów) dla gmin/powiatów w zakresie świadczenia usługi asystenta, która będzie dostosowana do potrzeb osoby niepełnosprawnej, mieszkającej na terenie danej gminy/powiatu. Program przewiduje również możliwość finansowania:
•    zakupu środków ochrony osobistej, w wysokości nie większej niż 50 zł miesięcznie;
•    zakupu biletów komunikacji publicznej/prywatnej jednorazowych lub miesięcznych oraz koszt dojazdu własnym/innym środkiem transportu np. taksówką asystentów w związku z wyjazdami, które dotyczą realizacji usług wymienionych w treści programu, w wysokości nie większej niż 200 zł miesięcznie;
•    zakupu biletów wstępu na wydarzenia kulturalne, rozrywkowe, sportowe lub społeczne itp. dla asystenta towarzyszącego uczestnikowi programu, w wysokości nie większej niż 100 zł miesięcznie;
•    pokrycia kosztu ubezpieczeń OC lub NNW asystentów związanych ze świadczeniem usługi asystenta, w wysokości nie większej niż 150 zł rocznie. 

Wnioski w ramach programu gmina/powiat składa do właściwego wojewody w terminie do 18 grudnia 2020 r. 

Po otrzymaniu od wojewody listy rekomendowanych wniosków (wojewodowie mają na to czas do 5 stycznia 2021 r.), minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego weryfikuje ją i zatwierdza – w terminie do 19 stycznia 2021 r. Program będzie realizowany od 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Budżet programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” edycja 2021 to 80 mln zł z Funduszu Solidarnościowego. 

Kiedy gmina może otrzymać środki z Funduszu Solidarnościowego na realizację usług asystenta?

Jeżeli usługę asystenta realizuje samodzielnie, czyli przez pracowników ośrodka pomocy społecznej, urzędu gminy/powiatu lub gminnych/powiatowych jednostek organizacyjnych; zleca realizację usługi asystenta określonym podmiotom lub organizacjom pozarządowym, a także gdy kupuje usługi asystenta od podmiotów sektora prywatnego.

Kto może liczyć na pomoc w ramach programu?

Głównym celem Programu jest wprowadzenie usługi asystenta jako formy ogólnodostępnego wsparcia dla:
•    dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz
•    osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (albo orzeczenie równoważne).
Dodatkowym założeniem jest, aby minimum 70 proc. uczestników Programu stanowiły osoby wymagające wysokiego poziomu wsparcia), w tym osoby z niepełnosprawnościami sprzężonymi i trudnościami związanymi z mobilnością i komunikacją.

W czym pomoże asystent?

•    w wyjściu, powrocie oraz/lub dojazdach w wybrane przez uczestnika Programu miejsce (np. dom, praca, placówki oświatowe i szkoleniowe, świątynie, placówki służby zdrowia i rehabilitacyjne, gabinety lekarskie i terapeutyczne, urzędy, znajomi, rodzina, instytucje finansowe, wydarzenia kulturalne/ rozrywkowe/społeczne/sportowe),
•    w zakupach, z zastrzeżeniem aktywnego udziału uczestnika Programu przy ich realizacji,
•    w załatwianiu spraw urzędowych,
•    w nawiązaniu kontaktu/współpracy z różnego rodzaju organizacjami,
•    w korzystaniu z dóbr kultury (np. muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy),
•    w wykonywaniu czynności dnia codziennego – w tym przez dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności – także w zaprowadzaniu i przyprowadzaniu ich do/z placówki oświatowej).

Jak zgłosić się po pomoc?

Gmina/powiat przyznaje usługę asystenta na podstawie Karty zgłoszenia do Programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnej” – edycja 2021. Co ważne, osoba niepełnosprawna lub opiekun prawny ma prawo wyboru osoby, która będzie świadczyć usługi asystenta. Uczestnik Programu nie płaci za usługi asystenta.
 

Wnioski do programu „Opieka wytchnieniowa” - edycja 2021. Ważne terminy!

Wnioski w ramach programu gmina/powiat składa do właściwego wojewody w terminie do 18 grudnia  2020 r. 
Po otrzymaniu od wojewody listy rekomendowanych wniosków (wojewodowie mają na to czas do 5 stycznia 2021 r. minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego weryfikuje ją i zatwierdza – w terminie do 19 stycznia 2021 r. 

Program będzie realizowany od 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Budżet programu „Opieka wytchnieniowa” edycja 2021 to 50 mln zł z Funduszu Solidarnościowego. 
W ramach Programu gmina/powiat może otrzymać wsparcie finansowe w wysokości do 100 proc. kosztów realizacji usługi opieki wytchnieniowej.
Program będzie realizowany w trzech formach:
1. świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w: 
•    miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
•    ośrodku wsparcia, 
•    innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię realizatora Programu.
2. świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego w:
•    ośrodku wsparcia, 
•    w ośrodku/placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom z niepełnosprawnością wpisaną do rejestru właściwego wojewody, 
•    innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię realizatora Programu.
3. świadczenia usługi opieki wytchnieniowej poprzez zapewnienie członkom rodziny lub opiekunom możliwości skorzystania ze specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz wsparcia w zakresie nauki pielęgnacji/rehabilitacji/dietetyki.
Uczestnik Programu, któremu przyznano pomoc w postaci usługi opieki wytchnieniowej, nie ponosi odpłatności za tę usługę.

Jakie limity obowiązują?

•    limit 240 godzin dla opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego,
•    limit 14 dni dla opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego (w przypadku zaistnienia nagłych okoliczności tj. pobytu w szpitalu członka rodziny lub opiekuna prawnego – uczestnika programu spowodowanego zakażaniem koronawirusem, istnieje możliwość przyznania dodatkowego limitu w ramach pobytu całodobowego, w wymiarze kolejnych 14 dni. W tym celu konieczne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego dotyczącego hospitalizacji)
•    limit 20 godzin dla opieki wytchnieniowej świadczonej poprzez możliwość skorzystania ze specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz wsparcia w zakresie nauki pielęgnacji/rehabilitacji/dietetyki.

Po przekroczeniu limitu godzin, samorząd może wyrazić zgodę na zwiększenie liczby godzin usług opieki wytchnieniowej w ramach środków własnych.

Kiedy gmina/powiat może otrzymać środki z Funduszu Solidarnościowego na realizację usługi opieki wytchnieniowej?

Jeśli usługę opieki wytchnieniowej realizuje samodzielnie, czyli przez pracowników ośrodka pomocy społecznej, urzędu gminy/powiatu lub gminnych/powiatowych jednostek organizacyjnych, zleca realizację usługi opieki wytchnieniowej określonym podmiotom i organizacjom pozarządowym lub gdy kupuje usługi opieki wytchnieniowej od podmiotów sektora prywatnego.
 

dst/ kkr/ mhr/ mp/