W 2020 r. gminy dopłaciły do kosztów pobytu w żłobkach i klubach dziecięcych ponad 67 proc. maluchów – wynika z danych GUS. Jednocześnie w ubiegłym roku wzrosła o 5 proc. liczba placówek opieki instytucjonalnej nad dziećmi w wieku do lat 3.
Z danych GUS wynika, że na koniec 2020 r. z instytucjonalnych form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 korzystało 142,4 tys. dzieci, w tym blisko 92% dzieci przebywało w żłobkach. Biorąc pod uwagę dostępność opieki nad małymi dziećmi to najwyższą wartością wskaźnika liczby dzieci w placówkach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na 1 tys. dzieci w tym wieku charakteryzowało się woj. dolnośląskie (200). Wysoką wartość tego wskaźnika odnotowano także w woj. opolskim (177). Z kolei najniższą wartością wskaźnika wyróżniało się woj. świętokrzyskie (90). Niską wartość tego wskaźnika obliczono także w woj. warmińsko-mazurskim (92).
Najliczniejszą grupę stanowiły dwulatki (53,0%), a dzieci roczne – około 39%. Odsetek dzieci w wieku poniżej 1 roku wyniósł 1,7%. Chłopcy stanowili blisko 52% ogólnej liczby dzieci w placówkach.
W ciągu roku w placówkach przebywało 229,1 tys. dzieci, w tym 1,3 tys. dzieci niepełnosprawnych.
Jak wynika z danych GUS, koszty pobytu w placówkach zostały częściowo lub całkowicie pokryte przez gminy 67,7% dzieciom.
Według stanu w dniu 31 grudnia 2020 r. w Polsce działało 4,6 tys. placówek opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, w tym najwięcej żłobków (83,8%). Wśród wszystkich placówek ponad 76% należało do sektora prywatnego.
W sektorze publicznym blisko 98% żłobków i klubów dziecięcych było prowadzonych przez samorząd gminny. Wszystkie oddziały żłobkowe zostały utworzone przy przedszkolach, w tym głównie przy przedszkolach publicznych (94,1%).
Najwięcej żłobków było otwartych od 5 do 10 godzin dziennie (60,3%), a pozostałe placówki powyżej 10 godzin. Kluby dziecięce przeważnie pracowały od 5 do 10 godzin w ciągu dnia (91,9%), rzadziej w wymiarze do 5 godzin (5,8%), a sporadycznie powyżej 10 godzin (2,3%). Oddziały żłobkowe zazwyczaj zapewniały opiekę dzieciom w wymiarze 5–10 godzin dziennie (88,2%), a pozostałe oddziały powyżej 10 godzin (11,8%).
W związku z wystąpieniem stanu epidemii COVID-19 w 2020 r. wprowadzono czasowe ograniczenia działalności żłobków i klubów dziecięcych. Przeciętny żłobek i klub dziecięcy były zamknięte przez 41 dni roboczych, a oddziały żłobkowe przy przedszkolach nieco dłużej – średnio przez 46 dni roboczych w ciągu roku.
Liczba miejsc we wszystkich placówkach opieki nad małymi dziećmi wzrosła z 159,9 tys. w 2019 r. do 173,5 tys. w 2020 r. W żłobkach, klubach dziecięcych i oddziałach żłobkowych sektora prywatnego było 104,7 tys. miejsc, a sektora publicznego – 68,8 tys. miejsc.
W sektorze prywatnym na 1 żłobek przypadały średnio 33 miejsca, a w sektorze publicznym średnia wartość była ponad dwukrotnie wyższa (68 miejsc). W przypadku oddziałów żłobkowych przeciętna liczba miejsc wyniosła 15 w placówkach sektora prywatnego i 31 w placówkach sektora publicznego. W klubach dziecięcych sektora prywatnego było średnio 19 miejsc, a w klubach dziecięcych sektora publicznego 21.
W placówkach opieki nad małymi dziećmi pracowało 28,7 tys. osób. Wśród osób zatrudnionych w placówkach przeważały opiekunki dziecięce (ponad 69%). Nauczyciele stanowili blisko 12% ogólnej liczby zatrudnionych. Zdecydowaną większość pracowników stanowiły kobiety (99,3%). Dla ponad 90% opiekunek dziecięcych i nauczycieli placówki opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 były głównym miejscem pracy. W przypadku położnych i pielęgniarek ten odsetek był zdecydowanie niższy i wyniósł odpowiednio około 53% i 46%.
Żłobki, kluby dziecięce i oddziały żłobkowe w swojej działalności były wspierane przez wolontariuszy. W ciągu roku w tych placówkach pomagało 426 wolontariuszy. W porównaniu z poprzednim rokiem ich liczba zmalała o ponad 23%.
mp/