Rzecz sprowadza się do tego, że na podstawie uchwały Rady Miasta Bydgoszczy z  27 października 2021 przyjęto, że osoby z niepełnosprawnością z kartą parkingową mogą bezpłatnie parkować na tzw. kopertach.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku zasad ich parkowania na pozostałym obszarze strefy - Regulamin zobowiązuje je bowiem do wyrobienia dodatkowego dokumentu w postaci tzw. identyfikatora osoby niepełnosprawnej. Może go uzyskać osoba mająca kartę parkingową, ale wydaną wyłącznie na podstawie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności z kodem przyczyny 05-R lub 10-N.

"Dochodzi tym samym do różnicowania osób z niepełnosprawnością, której wyznacznikiem jest rodzaj i stopień niepełnosprawności. Osoby ze znaczną niepełnosprawnością z kodem przyczyny 05-R lub 10-N mogą bezpłatnie parkować w miejscach, gdzie np. osoby z niepełnosprawnością znaczną, która powstała na skutek innych przyczyn zdrowotnych lub osoby z niepełnosprawnością z kodem przyczyny 05-R lub 10-N, jednak w stopniu umiarkowanym, muszą ponosić opłatę" - czytamy w stanowisku Rzecznika.

RPO podnosi, że zgodnie z Prawem o ruchu drogowym osobom z niepełnosprawnością znaczną lub umiarkowaną, mającym znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, osobom z niepełnosprawnością, które nie ukończyły 16 roku życia, mającym znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się oraz placówkom zajmującym się opieką, rehabilitacją lub edukacją wyżej wskazanych osób przysługuje możliwość uzyskania karty parkingowej.

"Uzupełnienie zawiera ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zawęża ona katalog osób z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym, które mogą się ubiegać o wydanie karty parkingowej do osób, u których przyczyna niepełnosprawności oznaczona została symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia)" - przypomina Rzecznik.

Jak zauważa RPO, dzięki karcie parkingowej osoby z niepełnosprawnościami z jednej strony mogą nie stosować się do określonego katalogu znaków drogowych, z drugiej - są zwolnione z opłat, co nie obejmuje prawa m.in. do  bezpłatnego parkowania. Zasady kosztów parkowania w strefach przekazano bowiem do uregulowania samorządom.

"Wprowadzając opłaty abonamentowe oraz opłaty zryczałtowane za postój pojazdów w strefie płatnego parkowania, rada gminy dysponuje znaczną swobodą regulacyjną, jednakże nie może tego zrobić w sposób dowolny. Musi mieć bowiem na uwadze m.in. zasadę równości (art. 32 Konstytucji), z której wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów znajdujących się w zbliżonej sytuacji oraz zakaz różnicowania w tym traktowaniu bez przyczyny znajdującej należyte uzasadnienie w przepisie rangi ustawowej" - podkreśla Rzecznik.

I dodaje, że dyskryminacja oznacza "nieakceptowalne tworzenie różnych norm prawnych dla podmiotów prawa, które powinny być zaliczone do tej samej klasy albo nierówne traktowanie podobnych podmiotów prawa w indywidualnych przypadkach, gdy zróżnicowanie nie znajduje podstaw".

"Wydaje się zatem, że jeżeli samorząd podejmuje inicjatywę wprowadzenia tzw. zerowego abonamentu w stosunku do osób z niepełnosprawnościami z kartą parkingową, to powinien objąć nią osoby, które na mocy przepisów ustawowych są uprawnione do jej otrzymania. Nie wolno przy tym zapominać, że chodzi o grupę o szczególnych potrzebach w zakresie m.in. transportu do podmiotów leczniczych, placówek rehabilitacji czy oświatowych - nierzadko oddalonych od miejsca zamieszkania" - wskazuje RPO.

W tej sytuacji, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev zwrócił się do prezydenta Bydgoszczy o wyjaśnienie powodów zróżnicowania sytuacji osób z niepełnosprawnościami ze względu na rodzaj ich niepełnosprawności przy ustalaniu katalogu osób uprawnionych do  identyfikatora osoby niepełnosprawnej.

js/