Rozstrzygnięciem nadzorczym wojewoda mazowiecki uchylił uchwałę rady gminy Raszyn dotyczącą zasad przyznawania i wysokości diet radnych. Organ zakwestionował przede wszystkim jej ryczałtowy charakter. 

Zgodnie z uchwałą podstawą procentowego określenia wysokości diety radnych gminy Raszyn miała być maksymalna wysokość diety określona w § 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy, zwana dalej kwotą maksymalną.

W uchwale wskazano wprost, że „ustala się zryczałtowaną miesięczną wysokość diety przysługującą radnym: 
- przewodniczącemu Rady – w wysokości 97 proc.  kwoty maksymalnej, 
- wiceprzewodniczącym Rady – w wysokości 81 proc. kwoty maksymalnej, 
- przewodniczącym komisji stałych i doraźnych Rady – w wysokości 71 proc. kwoty maksymalnej, 
- radnym nie pełniącym funkcji wymienionych w pkt. 1,2,3 – będącym członkami komisji stałej  lub doraźnej w wysokości 57 proc. kwoty maksymalnej.
 
Ponadto w uchwale wprowadzono zasady potrąceń związane z nieobecnością radnego na sesji rady lub posiedzeniu komisji, określając, m.in., że dieta będzie potrącana za każdą nieobecność na sesji rady w wysokości 15 proc. Natomiast jeśli radny nie weźmie udziału w żadnym posiedzeniu rady lub komisji, wtedy dieta nie będzie przysługiwała. 

W rozstrzygnięciu wojewoda przypomniał, że w judykaturze wykształciła się jednolita linia orzecznicza, zgodnie z którą dieta stanowi jedynie ekwiwalent utraconych przez radnego korzyści lub poniesionych nakładów, zatem nie stanowi ona świadczenia pracowniczego (wyrok NSA z 15 listopada 2019 r. sygn. akt II OSK 3380/19, z 19 grudnia 2017 r. sygn. akt II OSK 773/17, z 7 listopada 2017 r. sygn. akt II OSK 27 94/16). 

Jak zaznaczył organ nadzoru, ustalona w stałej kwocie dieta w formie ryczałtu miesięcznego traci charakter rekompensacyjny, a przyjmuje charakter stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem funkcji.

Wojewoda zwrócił uwagę, że sformułowania zawarte w uchwale radnych gminy Raszyn powodują, że za nieobecności radnego w ciągu miesiąca na sesji rady lub posiedzeniu komisji, dieta będzie wypłacona w zryczałtowanej wysokości z potrąceniem odpowiednio 15 proc. albo 5 proc.

„Pomimo, iż w treści uchwały wskazano przypadki potrąceń w stosunku do miesięcznej wypłaty diety, to jednak nie zmienia to faktu, iż nadal wypłata dokonywana jest w formie ryczałtu niezależnie od faktycznej obecności Radnych na Sesji, bądź posiedzeniu Komisji. Świadczy o tym bowiem ustalenie wysokości diety bez względu na ilość zwołanych Sesji oraz posiedzeń komisji” – zauważył wojewoda.

Zdaniem organu nadzoru przepisy wprowadzone przez radę powodują zatem, że dieta traci charakter rekompensaty, a jest zbliżona do formy wynagrodzenia za pracę.

W ocenie wojewody dieta powinna zostać określona w uchwale poprzez ustalenie konkretnej kwoty za udział w każdym odbytym posiedzeniu sesji, czy komisji, czy innych czynnościach wykonywanych w imieniu lub na rzecz rady, ewentualnie w ustalonej kwocie, która ulega proporcjonalnemu obniżeniu, w związku z niewykonywaniem czynności określonych w uchwale. 

mp/