Zaledwie 30% sołectw jest kierowanych przez kobiety. W wielu miejscowościach wciąż jeszcze pokutuje przekonanie, że zebrania wiejskie i lokalny samorząd to „męska rzecz”. Dlaczego sołtysów w spódnicy jest tak mało?
Zgodnie z szacunkami Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów zaledwie 30% z ponad 40 tys. sołectw, czyli jednostek pomocniczych gminy, jest dziś kierowanych przez kobiety. Niestety, w wielu miejscowościach wciąż jeszcze pokutuje przekonanie, że zebrania wiejskie i lokalny samorząd to „męska rzecz”. Dlaczego „sołtysów w spódnicy” jest tak mało?
Wszystko wskazuje jednak na to, iż tego typu myślenie powoli przejdzie do przeszłości. Na wsi aktywizuje się coraz więcej kobiet. Zakładają lokalne stowarzyszenia, obejmują funkcję sołtysa czy nawet zostają prezesami takich typowo męskich organizacji jak Ochotnicza Straż Pożarna. Wiejskie kobiety chcą coś robić dla mieszkańców swoich miejscowości, zaczynają wierzyć w siebie. Są wrażliwe na najbardziej lokalne problemy, mniej widoczne z perspektywy gminy czy powiatu. Często ich działalność zaczyna się od drobnych sukcesów, jak np. wywalczenie tablicy z nazwą miejscowości. Stopniowo wiejskie aktywistki stają się trwałym elementem lokalnego krajobrazu. W jednej z gmin, mieszkańcy wsi zwykli zaczynać wizytę u wójta od stwierdzenia: „Jak Pan nam tego nie załatwi to przyjdzie tu pani sołtys”.
Sołtyski i inne lokalne liderki chcą być jak najlepiej merytorycznie przygotowane do realizacji społecznych zadań, wiedzieć jak przygotowywać projekty oraz gdzie szukać funduszy na ich realizację. Wobec takiego zapotrzebowania uderza brak projektów szkoleniowych dostosowanych do specyfiki tej grupy beneficjentek.
Dlatego Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej we współpracy z „Gazetą Sołecką” postanowiły zrealizować projekt zatytułowany „Sołtyski i liderki wiejskie – kobiety zarządzają polską wsią”. Jest to możliwe dzięki środkom pochodzącym z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, działanie 1.6. Projekt jest prowadzony od 1 lipca 2006 roku i zakończy się do 31 marca 2008 roku. Podstawowym celem organizatorów programu jest przygotowanie kobiet mieszkających na wsi do roli lokalnych liderek.
Projekt ma charakter pilotażowy i jest realizowany w czterech województwach: mazowieckim, lubelskim, wielkopolskim i kujawsko-pomorskim. Uczestniczy w nim łącznie 125 sołtysek, członkiń stowarzyszeń, nauczycielek oraz żon sołtysów.
W pierwszym okresie realizacji projektu zorganizowano osiem jednodniowych spotkań szkoleniowych w pięciu grupach liczących po 25 pań. Ich tematyka obejmowała począwszy od technik autoprezentacji i mobilizowania ludzi do aktywności społecznej, poprzez działanie metodą projektową i poszukiwanie funduszy, a na ćwiczeniach w przygotowywaniu własnych projektów kończąc.
Uczestniczki miały refundowane wszelkie koszty związane z udziałem w szkoleniach, gdyż twórcy projektu wyszli z założenia, że należy im to maksymalne gdyż w większości przypadków liderki wiejskie obarczone są przecież obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi.
Po szkoleniach nastąpił etap wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce, czyli realizacji pomysłów na lokalne inicjatywy. W ramach projektu organizatorzy zapewnili indywidualne doradztwo fachowców przy powstawaniu konkretnych projektów. Eksperci FRDL i "Gazety Sołeckiej"odwiedzają uczestniczki w ich miejscowościach, pomagają doprecyzować pomysły na projekty, doradzają, gdzie należy szukać pieniędzy na ich realizację i jak napisać dobry wniosek. Do tej pory zrealizowanych zostało ponad 80 sesji indywidualnego doradztwa. Ich rezultatem są pierwsze złożone przez panie wnioski, m.in. w ramach Programu Wspierania Inicjatyw Obywatelskich na Terenach Wiejskich, konkursu grantowego Funduszu Współpracy czy Fundacji Wspomagania Wsi. W trakcie rejestracji są pierwsze stowarzyszenia lokalne powołane z inicjatywy beneficjentek projektu.
W październiku, odbyły się pierwsze mini-wizyty studyjne, mające na celu przede wszystkim wymianę doświadczeń pomiędzy uczestniczkami, dotyczących dobrych praktyk. Wizyty odbywają się w obrębie grup wojewódzkich, dzięki czemu panie mają okazję poznać już zrealizowane inicjatywy swoich koleżanek. Do końca roku 2007 w każdej grupie odbędzie się sześć takich wizyt.
Wśród przyszłych działań przewidywana jest jeszcze organizacja konferencji podsumowującej całość projektu (w lutym 2008 roku) oraz wydanie broszury prezentującej „dobre praktyki”, zwierającej projekty zrealizowane przez beneficjentki programu.
Więcej informacji na temat projektu „Sołtyski i liderki wiejskie – kobiety zarządzają polską wsią” można znaleźć na stronie internetowej Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej www.frdl.org.pl oraz „Gazety Sołeckiej” www.gazetasolecka.pl .
Organizatorzy zachęcają również do kontaktu z koordynatorką projektu, Iloną Matysiak (022 322 84 07, ilona.matysiak@frdl.org.pl) oraz koordynatorami lokalnymi projektu w ośrodkach FRDL w Lublinie, Poznaniu i Bydgoszczy (adresy i telefony dostępne na stronie internetowej FRDL).
Małgorzata Herbich
Public Relations
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej
kkż/