Jakie dane zawiera baza PESEL, skąd one pochodzą i jakie mechanizmy zabezpieczają przed „wyciekiem” informacji z rejestru? Zadaliśmy w tej sprawie Ministerstwu Cyfryzacji siedem pytań.

Oto odpowiedzi:

1. Czym jest rejestr PESEL?

Rejestr PESEL jest centralnym zbiorem danych prowadzonym przez ministra cyfryzacji. Baza służy do rejestracji podstawowych danych identyfikujących tożsamość oraz status administracyjnoprawny osób fizycznych.

2. Jakie dane zawiera baza PESEL?

1) nazwisko i imię (imiona);
2) nazwisko rodowe;
3) imiona i nazwiska rodowe rodziców;
4) data urodzenia;
5) miejsce urodzenia;
6) kraj urodzenia;
7) stan cywilny;
8) oznaczenie aktu urodzenia i urzędu stanu cywilnego, w którym został on sporządzony
9) płeć;
10) numer PESEL;
11) obywatelstwo albo status bezpaństwowca;
12) imię i nazwisko rodowe oraz numer PESEL małżonka, jeżeli został mu nadany;
13) data zawarcia związku małżeńskiego, oznaczenie aktu małżeństwa i urzędu stanu cywilnego, w którym został on sporządzony, data rozwiązania związku małżeńskiego, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który rozwiązał małżeństwo, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który ustalił nieistnienie małżeństwa, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który unieważnił małżeństwo, data zgonu małżonka albo data znalezienia jego zwłok, oznaczenie jego aktu zgonu i urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony;
14) adres i data zameldowania na pobyt stały;
15) kraj miejsca zamieszkania;
16) kraj poprzedniego miejsca zamieszkania;
17) data wymeldowania z miejsca pobytu stałego;
18) adres i data zameldowania na pobyt czasowy oraz data upływu deklarowanego terminu pobytu;
19) data wymeldowania z miejsca pobytu czasowego;
20) data wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej trwającego dłużej niż 6 miesięcy i wskazanie kraju wyjazdu;
21) data powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej trwającego dłużej niż 6 miesięcy;
22) seria, numer i data ważności ostatniego wydanego dowodu osobistego obywatela polskiego oraz oznaczenie organu wydającego dokument;
23) seria, numer i data ważności ostatniego wydanego paszportu obywatela polskiego;
24) seria, numer i data ważności dokumentu podróży cudzoziemca, a w przypadku cudzoziemców, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 lit. a i b, ważnego dokumentu podróży lub innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo;
25) data upływu deklarowanego przez cudzoziemca terminu pobytu; 26) data zgonu albo data znalezienia zwłok, numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony.

3. Skąd pochodzą informacje umieszczone w bazie?

Rejestracji danych w rejestrze PESEL dokonują:
1) kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy do sporządzenia aktu urodzenia, aktu małżeństwa, aktu zgonu i dokonywania w nich zmian oraz sporządzenia przypisku przy tym akcie;
2) kierownik urzędu stanu cywilnego, do którego wpłynął zagraniczny dokument stanu cywilnego lub inny dokument wydany w państwie, w którym nie jest prowadzona rejestracja stanu cywilnego, jeżeli osoba, której nadano numer PESEL, nie ma polskich aktów stanu cywilnego;
3) kierownik urzędu stanu cywilnego, który wydał decyzję o zmianie imienia i nazwiska;
4) organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały i czasowy obywatela polskiego;
5) wojewoda lub minister właściwy do spraw wewnętrznych, każdy zgodnie ze swoją właściwością - w zakresie danych dot. obywatelstwa lub statusu bezpaństwowca;
6) organ gminy właściwy do wydania dowodu osobistego w zakresie serii, numeru i daty ważności ostatniego wydanego dowodu osobistego obywatela polskiego oraz oznaczenie organu wydającego dokument;
7) organy właściwe do wydania paszportu - w zakresie danych dot. serii, numeru i daty ważności ostatniego wydanego paszportu obywatela polskiego;
8) organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały i czasowy cudzoziemca, któremu nadano numer PESEL;
9) organ gminy właściwy do złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL, w stosunku do osób obowiązanych do posiadania numeru PESEL na podstawie odrębnych przepisów.

Jak podkreśla Ministerstwo Cyfryzacji, właściwe organy dokonują niezwłocznie rejestracji danych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W przypadku braku bezpośredniego dostępu do rejestrów spowodowanego przyczynami niezależnymi od organu rejestracji dokonuje się jej nie później niż w terminie dwóch dni roboczych od dnia, w którym powstał obowiązek ich rejestracji.

W przypadku braku możliwości przekazania danych w ten sposób, organ przekazuje dane w formie pisemnej w celu ich rejestracji w terminie nie dłuższym niż cztery dni robocze od dnia, w którym powstał obowiązek ich rejestracji.

4. Kto ma dostęp do danych bazy PESEL?

Dane z rejestru PESEL, rejestrów mieszkańców oraz rejestrów zamieszkania cudzoziemców,
w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań, udostępnia się następującym podmiotom:

· organy administracji publicznej,
· sądy,
· prokuratura,
· Policja,
· Straż Graniczna,
· Służba Więzienna,
· Służba Kontrwywiadu Wojskowego,
· Służba Wywiadu Wojskowego,
· Służba Celna,
· Żandarmeria Wojskowa,
· Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
· Agencja Wywiadu,
· Biuro Ochrony Rządu,
· Centralne Biuro Antykorupcyjne,
· Szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych,
· organy wyborcze,
· straże gminne /miejskie/,
· komornicy sądowi – w zakresie niezbędnym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego,
· organy kontroli skarbowej i wywiadu skarbowego,
· państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne oraz inne podmioty – w zakresie niezbędnym do realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach,
· Polski Czerwony Krzyż – w zakresie danych osób poszukiwanych.

Jak informuje Ministerstwo Cyfryzacji, podmioty te nie muszą wykazywać interesu prawnego, by uzyskać dane zgromadzone w rejestrze PESEL lub dostępu do tego rejestru w trybie teletransmisji danych.
Natomiast podmioty, których nie ma na tej liście, musza wykazać interes prawny.
Interes prawny występuje na przykład wtedy, gdy nie jesteśmy w stanie ustalić danych adresowych naszego dłużnika, a sąd wzywa nas do uzupełnienia tych danych w złożonym pozwie, pod rygorem jego odrzucenia.

5. Czy te podmioty mogą uzyskać wszystkie dostępne informacje zawarte w bazie PESEL?

Organ nie udostępnia wszystkich informacji zgromadzonych w rejestrze PESEL, a wyłącznie dane przedmiotowo istotne w danej sprawie.

6. Jakie mechanizmy zabezpieczają przed „wyciekiem” danych z bazy PESEL?

Jak zaznacza resort cyfryzacji, baza PESEL jest bezpieczna. Pracuje ona w sieci wydzielonej, a komputery do niej podłączone nie mają prawa być podłączone do internetu.

Dane są przechowywane w bazach danych, z ograniczonymi uprawnieniami. Łączność do nich zabezpieczona jest m. in. zaporą sieciową. Całość wydzielono od reszty infrastruktury.

Aby podłączyć się do dowolnej usługi w SRP niezbędne jest wystąpienie z wnioskiem formalnym do Ministerstwa Cyfryzacji o dostęp. Następnie otrzymanie/zbudowanie łącza dedykowanego z urządzeniem terminującym, monitorowanego i zestawionego przez operatora sieci rządowej, oraz o certyfikat(y) imienne dla pracowników pozwalające na dostęp do aplikacji ŹRÓDŁO lub usług Web Security.

Aby nawiązać połączenie i uzyskać dane – należy się zautoryzować certyfikatem, umieszczonym domyślnie na karcie kryptograficznej chronionej PINem. Każde pobranie danych i połączenie jest zapisywane w logach, zaś każda autoryzacja jest weryfikowana pod kątem znajomości PINu do karty oraz ważności wystawionego certyfikatu.

Transmisja jest zaszyfrowana protokołami HTTPS. Istnieją nadto zabezpieczenia w samej aplikacji – istnieje system uprawnień, nadzorowany przez Ministerstwo Cyfryzacji, w którym główny administrator przydziela uprawnienia lokalnym administratorom [LAR], a ci swoim pracownikom na podstawie decyzji kierownika jednostki.

7. Czy każdy może sprawdzić kto i o jakie jego dane z bazy PESEL wnioskował?

Każdy obywatel dwa razy w roku może bezpłatnie sprawdzić jakie dane na jego temat znajdują się w bazie PESEL oraz czy i w jakim celu zwracały się o nie konkretne instytucje.

Taką informację można uzyskać na jeden z dwóch sposobów: przesłać na adres Ministerstwa Cyfryzacji wypełniony i podpisany Profilem Zaufanym wniosek lub przesłać wypełniony i podpisany wniosek drogą pocztową do resortu cyfryzacji.

Źródło: MC
jm/Serwis Samorządowy PAP