- Białystok dąży do bycia metropolią, ponieważ metropolie mają lepsze perspektywy rozwoju. Uważam, że mamy wszelkie podstawy, by zasługiwać na to miano - mówi Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku.

- Jak z punktu widzenia Pana Miasta można ocenić pięć lat obecności Polski w UE? Jakie miasto ma związane z tym sukcesy i porażki?

- Minione lata obecności Polski w Unii Europejskiej uważam za bardzo owocne z punktu widzenia naszego miasta. Przede wszystkim pozyskaliśmy w tym czasie duże środki finansowe na realizację kluczowych inwestycji w mieście, w związku z czym obecnie Białystok dynamicznie rozbudowuje swoją infrastrukturę, głównie drogową, ale nie tylko.

O porażkach trudno jest mówić, tym bardziej, że 5 lat to jeszcze niezbyt wiele, żeby w pełni rozwinąć skrzydła. W tym roku wybraliśmy kolejnych przedstawicieli naszego regionu, którzy będą zasiadać w Parlamencie Europejskim, aby jak najlepiej reprezentować nasze interesy. Niepokoi nas co prawda fakt, że pochodzą oni spoza naszego regionu, ściślej mówiąc z Gdańska, ale mamy nadzieję, że będą to robić w sposób rzetelny, skuteczny i nie zapomną o dziesiątkach tysięcy wyborców z naszego miasta i regionu, którzy oddali na nich głos.

- Co Pańskiemu miastu dało członkostwo Polski w UE?

- W strukturach UE Polska funkcjonuje zaledwie kilka lat, a już możemy mówić o znaczących korzyściach stąd wynikających. Również dla samorządów terytorialnych. Jak już wspomniałem wcześniej, w Białymstoku mamy do czynienia z olbrzymim przyspieszeniem rozbudowy infrastruktury miejskiej na skalę godną stolicy Podlasia, dzięki wzrastającym z roku na rok środkom finansowym przeznaczonym na wydatki inwestycyjne (suma przewidziana w tegorocznym budżecie na ten cel to ok. 400 mln zł). Ogromna część z zaplanowanych przedsięwzięć nie byłaby możliwa bez wsparcia unijnego. W tym roku pozyskaliśmy już ok. 70 mln zł, podczas gdy w 2006 r. była to kwota zaledwie ok. 1,7 mln zł.

Konsekwencją rozwoju naszego miasta jest zainteresowanie Białymstokiem ze strony inwestorów zarówno z Polski jak i z zagranicy. Ponadto, do Białegostoku przybywa coraz więcej młodzieży obcojęzycznej, głównie po to, aby tutaj studiować. Niewątpliwie przyczynił się do tego fakt otwarcia granic między państwami członkowskimi UE.  

- W kontekście aktualnej sytuacji gospodarczej co stanowi dla Pańskiego miasta największe zagrożenie kryzysowe?

- Mamy świadomość trwającego od pewnego czasu na świecie kryzysu ekonomicznego, którego skutki odczuwalne są również w skali naszego kraju. Niemniej, Białystok aktualnie posiada stabilną sytuację finansową; skutki kryzysu odczuwalne są w naszym mieście w sposób minimalny, głównie dzięki endogenicznej strukturze lokalnej przedsiębiorczości. Jesteśmy jednak przygotowani, aby w sytuacji poważnego zagrożenia dla naszej gospodarki, a przede wszystkim dla realizacji zaplanowanych inwestycji, odpowiednio reagować.

Mam jednak nadzieję, że zagrożenia takiego nie będzie. Dochody Gminy oparte są w dużej mierze na dotacjach i subwencjach, stąd też ewentualnym zagrożeniem jest nie wywiązanie się strony rządowej z zapisów wynikających z ustawy budżetowej.

- Niektórzy marszałkowie chcą być szefami metropolii - stolic regionów. Jaki jest Pana stosunek do tej idei i jakie są argumenty za i przeciw w przypadku stolicy Pańskiego regionu?

- Od pewnego czasu Miasto Białystok i sąsiadujące z nami gminy ubiegają się o status obszaru metropolitalnego.

Brak jednolitego i jasnego stanowiska rządu w sprawie ustawy metropolitalnej oraz przedłużający się proces legislacyjny w tej kwestii były główną przyczyną, dla której z sąsiadującymi samorządami postanowiliśmy wziąć sprawy w „swoje ręce” i w kwietniu br. podpisaliśmy Deklarację o powołaniu do życia Konwentu Białostockiego Obszaru Metropolitalnego. Zanim rozwiązania prawne dotyczące utworzenia jednolitych obszarów metropolitalnych zostaną wprowadzone w skali kraju, my będziemy już mieć pewne doświadczenie, a nade wszystko – listę problemów, z którymi należy się uporać w pierwszej kolejności.

Deklaracja zakłada dążenie do rozwijania i prowadzenia wspólnych inwestycji, głównie drogowych, ale również w zakresie budowy infrastruktury kanalizacyjnej, bezpieczeństwa, edukacji, sportu i kultury. Realizacja wspólnych przedsięwzięć z pewnością prowadzić będzie do wyrównywania różnic w poziomie rozwoju poszczególnych gmin, wchodzących w skład powołanego obszaru metropolitalnego. Niektóre samorządy są zbyt biedne, aby samodzielnie przeprowadzić potrzebne inwestycje. Dlatego chcemy występować ze wspólnymi projektami.

Jedną z najpilniejszych spraw, o których zamierzamy dyskutować w ramach współpracy Białostockiego Obszaru Metropolitalnego, jest budowa południowej obwodnicy Białegostoku. Sądzę, że korzyści ze współpracy odczują wszystkie strony, które zdecydowały się podpisać porozumienie. Celem nadrzędnym naszych działań ma być „rozwijanie więzi społecznych, gospodarczych i komunikacyjnych”, zgodnie z założeniem deklaracji.

Utworzenie Białostockiego Obszaru Metropolitalnego to inwestycja w przyszłość. Jest duża szansa, że po roku 2013 kondycja finansowa Unii Europejskiej pozwoli na to, by obszary tego typu miały możliwość pozyskiwania środków finansowych. Chcemy być przygotowani na taką ewentualność.

Białystok dąży do bycia metropolią, ponieważ metropolie mają lepsze perspektywy rozwoju. Uważam, że mamy wszelkie podstawy, by zasługiwać na to miano. Białystok jest drugim miastem w Polsce co do gęstości zaludnienia. Na terenie całego obszaru metropolitalnego mieszka ponad pół miliona osób. Posiadamy coraz lepszą infrastrukturę miejską, w dużej mierze dzięki pozyskanym dotacjom unijnym. Znajdujemy się w czołówce najbardziej atrakcyjnych dla biznesu miast polskich.

Chcę podkreślić, że nie tylko Białystok aspiruje do miana metropolii, ale cały obszar wokół miasta. Mamy wiele wspólnych problemów, które dotyczą funkcjonowania „na pograniczu” poszczególnych gmin. Dlatego chcemy je rozwiązywać wspólnie, w sposób przemyślany, zorganizowany  i racjonalny. Współpraca ma służyć zwiększeniu potencjału całego obszaru metropolitalnego. Białystok jest jednak zdecydowanie największym ośrodkiem na tym obszarze, stąd jego rola ośrodka dominującego wydaje się być oczywista.

Należy podkreślić,  że Białostocki Obszar Metropolitalny ma już pierwsze swoje osiągnięcie. Gminy wchodzące w jego skład już wcześniej złożyły wspólny projekt, wygrywając przetarg na częstotliwość, w ramach którego na terenie całego obszaru metropolitalnego będzie doprowadzany drogą radiową Internet tam, gdzie nie można go dostarczyć w inny sposób.

W związku z powyższym, i z działaniami, które zostały już przeprowadzone, Prezydenci największych miast powinni odgrywać kluczową rolę w organizacji i funkcjonowaniu obszarów metropolitalnych. Zadaniem Marszałków jest dbanie o rozwój całego regionu i skupienie się na mniejszym obszarze, jakim jest obszar metropolitalny, mogłoby doprowadzić do sytuacji nierównego traktowania  przez samorządy wojewódzkie obszarów pozostających poza metropolią.

- Jakie są najambitniejsze inwestycje aktualnie realizowane w Pana mieście?

- Naszym priorytetem są inwestycje drogowe. Najważniejsze zadania wiążą się z budową północnej obwodnicy miejskiej – Trasy Generalskiej oraz obwodnicy śródmiejskiej - Trasy Kopernikowskiej. Realizowane są również inwestycje bezpośrednio związane z rozwojem gospodarczym miasta i regionu - utworzyliśmy specjalną strefę ekonomiczną, przygotowujemy budowę parku naukowo - technologicznego jako inkubatora nowych technologii oraz miejsca wdrażania szeroko pojętych rozwiązań naukowych. Rozwija się też baza sportowa Białegostoku – do końca 2011 roku powstanie nowy Stadion Miejski, trwają przygotowania do budowy Hali Sportowo-Widowiskowej.

Białystok w tym roku uzyskał nową jakość przestrzeni śródmiejskiej poprzez budowę Rynku Kościuszki, nawiązującego do historycznego centrum o charakterystycznym układzie przestrzennym w formie trójkąta, zaplanowanego jeszcze przez Jana Klemensa Branickiego w XVIII w. W tym roku rozpoczęliśmy również rewaloryzację Ogrodów Branickich w otoczeniu Pałacu Branickich.

- Na co w tym roku zabraknie pieniędzy?

- Białystok w bardzo znikomy sposób odczuł skutki kryzysu ekonomicznego. Tylko nieznacznie musieliśmy obciąć wydatki na inwestycje w mieście. Kluczowe inwestycje zaplanowane na ten rok zostaną zrealizowane.

Stabilność sytuacji finansowej Miasta potwierdza nadana Miastu w roku 2008 r. ocena wiarygodności kredytowej (rating) przez agencję ratingową Fitch Polska S.A. Fitch nadał Miastu ocenę ratingową  w walucie krajowej i międzynarodowej na poziomie BBB, perspektywa ratingów jest stabilna. Fitch podkreślił dobre i poprawiające się wyniki operacyjne, rosnące dochody operacyjne, umiarkowane zadłużenie, mocne wskaźniki spłaty zadłużenia oraz niskie ryzyko pośrednie związane z uwarunkowaniami społeczno-ekonomicznymi Miasta.

Dodatkowo, na poprawę lokalnej gospodarki miasta i wzmocnienie jego bazy podatkowej wpłynie finansowanie z Unii Europejskiej, a zwłaszcza wpływy z podatku od nieruchomości (kolejne nowe centra handlowe) oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w związku ze wzrostem zatrudnienia.

Miasto wyemitowało również  ostatnio obligacje o wartości 100 mln zł. Emisja obligacji będzie przeznaczona na sfinansowanie wydatków inwestycyjnych z zakresu infrastruktury komunalnej, technicznej, komunikacyjnej, drogowej, oświatowej i sportowej oraz wydatków związanych z wykupem gruntów i wypłatę odszkodowań za grunty przejęte pod drogi. Fakt, że Bank Handlowy w Warszawie S.A. zgodził się na emisję obligacji świadczy o tym, że mamy zaufanie jako klient.

Nasze Miasto nie obniża poziomu usług, a jedynie racjonalnie wykorzystuje fundusze przeznaczone na ich rozwój.

- Proszę wymienić nazwisko Polaka, którego uznałby Pan za symbol Pana miasta. Dlaczego właśnie on (ona)?

- Jest kilka takich osób. Każda z nich w znaczący sposób przyczyniła się (lub przyczynia nadal) do promocji naszego miasta. Z Białymstokiem związana jest przede wszystkim osoba hetmana Jana Klemensa Branickiego – właściciela miasta od początku XVIII wieku do 1771 roku i wielkiego mecenasa kultury.

Tutaj też mieszkał twórca języka esperanto Ludwik Zamenhof. Z podziwem patrzę również na Prezydenta Białegostoku z okresu międzywojennego Seweryna Nowakowskiego, dzięki któremu Białystok w bardzo szybkim czasie rozwinął swoją infrastrukturę, stając się miastem nowoczesnym.

Z postaci współczesnych, które dają dobre świadectwo o naszym mieście wymienić trzeba b. Prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego.

- Jakie pięć słów najpełniej charakteryzuje Pańskie miasto?

- Wielokulturowość, dynamizm, inwestycje, zieleń, młodość