Podczas spotkania Zarządu Związku Miast Polskich w Legionowie w dniach 7 i 8 kwietnia opiniowano przedłożone projekty ustaw dotyczące edukacji.
Zarówno nowelizacja ustawy o systemie oświaty, jak i ustawy Karta Nauczyciela, nie poruszają istotnych problemów, które powinny być rozwiązane, takich jak np. skład komisji konkursowych, uprawnienia kuratora czy jego opinia dotycząca przekształcania placówek oświatowych. Wprowadzone zmiany w przepisach są często niewłaściwe.
Projekt ustawy o systemie oświaty błędnie zakłada, że wysokość opłat za korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej ma ustalać organ prowadzący szkołę, czyli rada gminy. Zdaniem Zarządu powinno to pozostać w kompetencji dyrektora. Absurdem jest zapis, że to organ prowadzący może zwolnić rodziców z części lub całości tych opłat. Rada gminy musiałaby się zajmować podaniami poszczególnych uczniów! Zaproponowano zmianę artykułu 67a dotyczącego opłat wnoszonych za korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej, które powinny – w opinii Zarządu - uwzględniać wynagrodzenia pracowników, ich składki oraz koszty utrzymania tych miejsc.

Zastrzeżenie wzbudził zapis, że wychowanie przedszkolne obejmuje tylko dzieci w wieku 3-6 lat. Czemu nie może do przedszkola uczęszczać 2,5-latek? Koszt utrzymania dziecka w żłobku jest zdecydowanie wyższy – zastanawiano się. Najtańszym do tej pory systemem sprawowania opieki nad kilkulatkami są tzw. domowe przedszkola. Zaproponowany w projekcie dodatkowy system prowadzenia wychowania przedszkolnego – zdaniem samorządowców – nie sprawdzi się w miastach, dlatego że od osoby podejmującej się tego zadania wymagane są zbyt wysokie kwalifikacje, a warunki techniczne miejsca, gdzie opieka mogłaby być sprawowana, są wygórowane. W ustawie powinien znaleźć się też zapis, że każda szkoła podstawowa czy gimnazjalna może prowadzić klasy integracyjne dla dzieci niepełnosprawnych.

Z kolei nowelizacja ustawy o systemie informacji oświatowej nakłada poważne zadanie dla samorządów, wprowadzając dodatkowy termin sprawozdawczości, a także ogranicza dostępności do baz danych poprzez wyeliminowanie niektórych narzędzi informatycznych.
Zaakceptowano propozycje zmian w Karcie Nauczyciela, zawarte w art. 5 rządowego projektu o zmianie i uchyleniu niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych, a dotyczące m.in. powołania Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty czy wysokości wynagradzania i dodatków dla nauczycieli. Przy okazji rozmowy na ten temat Zarząd przypomniał, że zapis dotyczący algorytmu podziału subwencji oświatowej powinien mieć rangę ustawową i dlatego zaproponowano usunięcie upoważnienia do wydania aktu wykonawczego w tej sprawie z ustawy o dochodach jst.

Burzliwą dyskusję wzbudził projekt ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa. Zwracano uwagę m.in. na nieprecyzyjne zapisy dotyczące zaniechań funkcjonariusza publicznego, za które ma on ponosić odpowiedzialność, gdyż stanowiło ono rażące naruszenie prawa. Należy wprowadzić zależność między postępowaniami karnymi a proponowanymi w tym akcie prawnym (np. zawieszenie do czasu zakończenia postępowania karnego). Zdaniem Zarządu ZMP ustawa ta powinna obejmować swoim zasięgiem nie tylko organy administracyjne, ale wszystkie organy władzy, w tym Sejm i Senat. Jako przykład szkodliwej działalności tych gremiów podawano ustawy zakwestionowane przez TK, takie jak np. ustawa 203, które powodowały roszczenia odszkodowawcze. - Żądamy uzupełnienia tej ustawy, a jeśli tak się nie stanie, zbierzemy podpisy pod projektem, który będzie zawierał takie zapisy – podsumowali jednomyślnie dyskusję członkowie Zarządu.

Negatywnie zaopiniowano nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ powoduje mniejsze dochody dla budżetów gmin i nie wskazuje źródeł rekompensat, nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczącą uproszczenia sposobu przekazywania przez podatników 1 procentu należnego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz projekt ustawy o świadczeniu zapomogowym przyznającym jednorazowe coroczne świadczenie zapomogowe dla najuboższych rencistów i emerytów w wysokości 500 zł. Pozytywnie odniesiono się do zmiany w ordynacji podatkowej, która umożliwi ministrowi finansów wydanie rozporządzenia zwalniającego z podwójnego opodatkowania w Polsce i za granicą. Zarząd nie ustosunkował się do projektu ustawy o ratownictwie medycznym, gdyż - jego zdaniem - nie jest on skorelowany z ustawą o zarządzaniu kryzysowym.

Zaproponowano poprawki do projektu obywatelskiego dotyczącego Funduszu Alimentacyjnego, który powinien poprawić niską ściągalność zobowiązań alimentacyjnych. Niska ściągalność zobowiązań alimentacyjnych jest związana ze sposobem wynagradzania komorników, którego wysokość zależy do wielkości długu - im większy, tym wyższy zarobek. Jedną z propozycji jest wprowadzenie w Polsce specjalnego rodzaju komornika właśnie ds. alimentów oraz ułatwień wykonywania tego zawodu.

Członkowie Zarządu Związku postanowili przygotować projekt zmian w istniejących przepisach o Agencji Nieruchomości Rolnych i Agencji Mienia Wojskowego, które umożliwiają nieodpłatne przekazywanie gminom i innym samorządom na ich wniosek nieruchomości niezbędnych do rozwoju, wynikającego ze studium uwarunkowań, uchwalonego planu lub strategii.

Dyskutowano na temat Raportu o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju. Zdaniem przedstawicieli miast w przygotowywanej nowej ustawie studium nie powinno było planem i aktem prawa miejscowego, plan zagospodarowania przestrzennego ma być jedynym instrumentem, a dla obszarów całkowicie zagospodarowanych powinny istnieć uproszczone przepisy budowlane. - Ogromna część Polski nie wymaga planów, ponieważ jest dokładnie zabudowana, ma ustalony już sposób przeznaczenia i nikt tego nie kwestionuje – argumentował Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP. O opinię i szczegółowe uwagi dotyczące tego dokumentu postanowiono zwrócić się do wszystkich miast członkowskich.
Omówiono program XIX Ogólnopolskiej Konferencji Wójtów Burmistrzów, Prezydentów, Starostów i Marszałków oraz IV Kongresu Miast Polskich w Poznaniu w dniach 27-28 czerwca br.

Tematem przewodnim Konferencji (27 czerwca) ma być algorytm oświatowy, ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawa o finansach publicznych, natomiast podczas Kongresu (28 czerwca) odbędzie się seminarium pod roboczym tytułem „Miasta a wolność”.
Przyjęto zmiany w regulaminie pracy Biura ZMP. W poczet miast członkowskich wpisano Chełmżę jako 306. miasto.

Joanna Proniewicz