dr Dorota Dąbek

Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Komisja rewizyjna jest wewnętrznym organem rady gminy powołanym do wykonywania w imieniu rady gminy czynności kontrolnych wobec organu wykonawczego gminy (wójta/burmistrza/prezydenta miasta), jednostek pomocniczych gminy oraz gminnych jednostek organizacyjnych. Zakres przedmiotowy i podmiotowy kompetencji komisji rewizyjnych wskazuje na istotną rolę, jaką ustawodawca przyznał temu właśnie organowi rady gminy, powierzył mu bowiem kontrolę szeroko rozumianego wykonywania budżetu, a więc realizacji planu przychodów i wydatków, zmian w budżecie dokonanych przez organ wykonawczy gminy, przestrzegania dyscypliny budżetowej, zaciągania pożyczek, kredytów, zobowiązań inwestycyjno-remontowych, przestrzegania przepisów o zamówieniach publicznych itp.(przypis 1 - przypisy zamieszczone są pod tekstem). Wprawdzie opinia komisji rewizyjnej formalnie nie wiąże rady gminy(przypis 2), w praktyce jednak ma decydujące znaczenie przy podejmowaniu przez radę rozstrzygnięcia w kwestii udzielenia absolutorium(przypis 3).

O ile jednak zakres przedmiotowy i podmiotowy kompetencji komisji rewizyjnych wskazując na niezwykle istotną rolę tych komisji w działalności organów gminy nie budzi większych wątpliwości, o tyle poważne trudności praktyczne wywołuje kwestia składu osobowego tych komisji. Komisje rewizyjne są jedynymi obligatoryjnymi komisjami rady, tylko bowiem wobec komisji rewizyjnych ustawodawca przewidział w art. 18a ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym(przypis 4) obowiązek ich powołania przez radę. Tym ważniejsza jest zatem kwestia jasności i precyzyjności regulacji prawnej dotyczącej zasad powoływania i składu osobowego komisji rewizyjnych. Tymczasem ustawowa regulacja trybu powołania komisji rewizyjnej i jej składu osobowego jest na tyle ogólna i nieprecyzyjna, że rady gmin na co dzień muszą się borykać z problemem, jak prawidłowo dokonać wyboru komisji rewizyjnej i kto powinien wchodzić w jej skład.

Podstawowe zasady dotyczące trybu powołania komisji rewizyjnej i jej składu osobowego zawarte w ustawie nie budzą wątpliwości. Wynika z nich mianowicie, że komisja rewizyjna, jak każda inna komisja rady, powinna się składać wyłącznie z radnych, co wyraźnie wynika z regulacji zawartej w art. 18a ust. 2 u.s.g. W związku z tym członkiem komisji rewizyjnej, tak samo zresztą jak i członkiem innych komisji rady, nie mogą być kierownicy gminnych jednostek organizacyjnych oraz pracownicy urzędu gminy (art. 24a ust. 2 i art. 24b ust. 1 u.s.g.), a także wójt i jego zastępcy (art. 27 pkt 2 u.s.g.), osoby te nie mogą bowiem być radnymi. Dodatkowo wobec składu komisji rewizyjnej ustawodawca wprowadził w art. 18a ust. 2 u.s.g. jeszcze jedno ograniczenie, mianowicie jej członkiem nie może być przewodniczący lub wiceprzewodniczący rady.

Trudne do rozwiązania wątpliwości budzi jednak problematyka konsekwencji wprowadzenia do ustawy o samorządzie gminnym prawa klubu do posiadania swojego przedstawiciela (swoich przedstawicieli) w komisji rewizyjnej rady gminy, a więc problem sposobu zrealizowania przewidzianego w art. 18a ust. 2 u.s.g ustawowego wymogu uczestnictwa w składzie komisji przedstawicieli wszystkich klubów. Czy zatem wskazanie przez poszczególne kluby swoich przedstawicieli do rady gminy wiąże radę, a więc radni mogą powołać w skład komisji rewizyjnej jedynie te wskazane przez klub osoby, czy też rada ma prawo dokonać rzeczywistego „wyboru”, a więc przeprowadzić nad danym kandydatem klubu głosowanie i w razie nieuzyskania przez niego wymaganej większości głosów uznać, że nie może on zostać członkiem komisji rewizyjnej?

Istota rozstrzygnięcia tego zagadnienia sprowadza się do ustalenia, jaki charakter ma uchwała rady gminy powołująca skład komisji rewizyjnej, a dokładniej – ustalenia, czy ma ona charakter konstytutywny, czy jedynie deklaratoryjny. Dotychczasowe poglądy doktryny i orzecznictwo sądu w tym przedmiocie są niejednolite(przypis 5).

Rozważania na ten temat należy rozpocząć od konstatacji wynikającej z art. 11a ust. 1 i art. 21 ust. 2 u.s.g., iż komisje rady są organami „wewnętrznymi” rady i dlatego jej podlegają. Komisja rewizyjna zajmuje wśród tych komisji rady szczególne miejsce, albowiem jako jedyna jest obligatoryjna (art. 18a ust. l u.s.g. – „Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek pomocniczych gminy, w tym celu powołuje komisję rewizyjną”.), ustawowo uregulowany został jej skład (art. 18a ust. 2 u.s.g. – „W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust. 1”.) oraz zadania (art. 18a ust. l u.s.g. – „(...) kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek pomocniczych gminy”.). Powoływanie pozostałych komisji reguluje przepis w art. 21 ust. 1 u.s.g., który stanowi „Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy”. Jednak zarówno w art. 18a ust. l, jak i w art. 21 ust. l u.s.g. ustawodawca stanowi o „powołaniu” komisji, przez co należy rozumieć akt powołania i odwołania członków komisji, a więc akt wyboru.

Literalne brzmienie cytowanych powyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym wskazywałoby na różnicę, która zdawałaby się ograniczać swobodę rady gminy w zakresie „powołania”, a więc kształtowania składu osobowego innych komisji niż komisja rewizyjna, albowiem w art. 18a ust. 1 jest mowa jedynie o „powołaniu” komisji rewizyjnej, natomiast w art. 21 ust. 1 o „powołaniu komisji” i „ustaleniu ich przedmiotu działania oraz składu osobowego”. Wydaje się jednak, że należy podzielić pogląd przyjęty przez Sąd Najwyższy(przypis 6), iż „ (...) w przepisie art. 21 ust. 1 ustawy mowa jest tylko o ustaleniu składu komisji, a nie o wyborze tego składu. Nie oznacza to jednak, by ustalenie składu komisji nie mogło nastąpić w drodze wyboru względnie by wybory składu komisji, przy ustaleniu jej składu, miały być odrębnymi czynnościami rady gminy. Ustalenie składu komisji rady w drodze przeprowadzenia wyborów następuje w chwili ogłoszenia przez komisję skrutacyjną wyników wyboru i jest równoznaczne z podjęciem przez radę gminy uchwały w tym przedmiocie”.

Zarówno zatem w odniesieniu do komisji rewizyjnej (art. 18a ust. 1 u.s.g.), jak i pozostałych komisji (art. 21 ust. l u.s.g.) ustawodawca przyznał radzie gminy kompetencje powołania ich składu osobowego, a różnica w regulacji art. 18a ust. 2 u.s.g. od przyjętej w art. 21 ust. 1 u.s.g. sprowadza się jedynie do swobody w kształtowaniu składu osobowego komisji. W art. 18a ust. 2 postanowiono bowiem dodatkowo, że „W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust. 1”. Wobec powyższego należy przyjąć, że rada gminy nie może uregulować składu osobowego komisji rewizyjnej w statucie, jest on bowiem regulowany przepisami prawa, natomiast co do pozostałych komisji, to rada gminy w statucie reguluje ich skład osobowy.

Owo ustalenie składu osobowego należy jednak odróżnić od aktu powołania. Podkreślenia wymaga bowiem, że ustawodawca regulując skład osobowy komisji rewizyjnej wskazuje jedynie ogólnie, kto powinien, a kto nie może się w tym składzie znaleźć. Regulacja ta nie tworzy jednak – co szczególnie mocno należy podkreślić – składu komisji z mocy prawa.

Z tego zatem, że ustawowo uregulowano skład osobowy komisji rewizyjnej wskazując, kto powinien, a kto nie może wchodzić w jej skład, nie wynika pozbawienie rady kompetencji do dokonania aktu powołania (lub odwołania) członków tej komisji w trybie głosowania. Ustawodawca stanowiąc w przepisie art. 18a ust. 1 u.s.g., że rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych i jednostek pomocniczych gminy i w tym celu powołuje komisję rewizyjną, położył akcent na uprawnieniu rady do wyboru składu komisji rewizyjnej, a nie na wyrażonym dopiero w ustępie 2 tego przepisu uprawnieniu klubów do posiadania w komisji swoich przedstawicieli.

Zgodnie zatem z art. 14 u.s.g., rada gminy ma prawo swobodnego (oczywiście przy jednoczesnym zachowaniu wymogów ustawowych dotyczących składu osobowego komisji) podjęcia uchwały o powołaniu komisji rewizyjnej, a dokładniej mówiąc, uchwały o składzie osobowym tej komisji. Niedopuszczalne jest bowiem pozbawienie radnych swobody głosowania poprzez nakazanie obowiązku głosowania określonego składu komisji rewizyjnej. O składzie osobowym komisji rewizyjnej decydować ma bowiem rada gminy, a nie kluby radnych. Ustawa nie przewiduje desygnowania przedstawiciela klubu do składu komisji rewizyjnej, a jedynie wybór przez radę w głosowaniu nad kandydaturą przedstawioną przez klub. Za oczywiście dopuszczalne należałoby zatem uznać przyznanie radzie prawa do oceny zgłoszonych przez kluby przedstawicieli, niedopuszczalne byłoby bowiem uprawnienie klubu do wymuszania na radzie powołania wskazanych przez klub osób, które w ocenie rady nie mają odpowiednich kwalifikacji do zasiadania w komisji rewizyjnej.

W mojej ocenie, z treści art. 18a u.s.g. wynika zatem zasada, iż uchwała rady gminy powołująca komisję rewizyjną ma charakter konstytutywny, a zatem należy przyjąć, że komisja rewizyjna jest powoływana przez radę gminy w znaczeniu dokonywania przez radę gminy konstytutywnego aktu powołania. Odbywa się to w drodze uchwały rady, w wyniku przeprowadzonego w radzie głosowania. Członkami komisji rewizyjnej mogą zatem zostać tylko ci radni, których wybrała rada gminy. Organ stanowiący gminy może zaakceptować zaproponowanego przez klub kandydata lub nie, zgodnie bowiem z ustawą o samorządzie gminnym rozstrzygnięcie w tym zakresie należy właśnie do rady gminy. Pogląd ten potwierdza za- 53 54 SAMORZĄD TERYTORIALNY NR 6 prezentowane w orzecznictwie stanowisko, iż „Ustalenie składu komisji rady w drodze przeprowadzenia wyborów następuje w chwili ogłoszenia przez komisję skrutacyjną wyników wyboru i jest równoznaczne z podjęciem przez radę gminy uchwały w tym przedmiocie”(przypis 7). Nie można podzielić poglądu o deklaratoryjnym jedynie charakterze uchwały w sprawie powołania członków komisji rewizyjnej, albowiem uchwały deklaratoryjne z istoty stwierdzają jedynie pewien stan prawny, który zaistniał uprzednio(przypis 8). Tymczasem samo wskazanie przez klub kandydata na członka komisji rewizyjnej nie wywołuje żadnych bezpośrednich skutków prawnych w odniesieniu do jego statusu jako członka komisji rewizyjnej. Dla przyjęcia, że stał się on członkiem komisji rewizyjnej, niewystarczające jest bowiem tylko potwierdzenie tego przez radę w uchwale. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie potwierdza zdarzenia wywołującego skutek z mocy ustawy (ex tunc), lecz dokonuje „powołania”, a więc wyboru przedstawiciela danego klubu, a skutek prawny nastąpi dopiero z chwilą podjęcia przez radę uchwały o powołaniu, a więc z mocą ex nunc.

Przyjęcie poglądu, iż to rada gminy dokonuje wyboru członków komisji rewizyjnej powoduje, że uchwała rady gminy w sprawie powołania członków komisji rewizyjnej ma charakter konstytutywny, a nie deklaratoryjny. Samo wskazanie przez klub radnych kandydata na członka komisji rewizyjnej nie stanowi zdarzenia, które wymaga tylko potwierdzenia w uchwale rady gminy. Rada gminy nie potwierdza wyboru dokonanego przez klub radnych, lecz powołuje przedstawiciela danego klubu radnych. Organ stanowiący gminy może zaakceptować zaproponowanego kandydata lub nie, zgodnie bowiem z ustawą o samorządzie gminnym rozstrzygnięcie w tym zakresie należy do rady gminy. Klub nie może zatem dysponować prawem do wymuszania na radzie powołania osoby, która nie spełnia w ocenie organu stanowiącego gminy odpowiednich wymogów. Nie ma bowiem podstaw do wyprowadzenia wykładni, że o składzie osobowym komisji rewizyjnej decydują kluby, a nie organ stanowiący – rada gminy, której komisja jest organem(przypis 9).

Powyższy wniosek o zastrzeżonym przez ustawodawcę w art. 18a ust. l u.s.g. na rzecz rady gminy prawie wyboru członków komisji rewizyjnej potwierdza również to, że komisja rewizyjna jest specjalnym ciałem kontrolnym, działającym w imieniu rady gminy, a nie klubów radnych. Jak słusznie zauważono w literaturze „Komisja rewizyjna jest aparatem, za pomocą którego rada gminy wykonuje swoje funkcje kontrolne (...) ”(przypis 10). Oznacza to, że komisja rewizyjna podejmuje szeroko rozumiane czynności kontrolne w zastępstwie organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a nie w zastępstwie klubów radnych. W rezultacie należy stwierdzić, że rada gminy nie musi akceptować każdego kandydata zaproponowanego przez klub radnych.

Tryb przeprowadzania przez radę gminy aktu powołania komisji rewizyjnej, a więc w szczególności tryb wyłaniania kandydatur na członków komisji rewizyjnej, tryb głosowania nad tymi kandydaturami, a także tryb powoływania przewodniczącego tej komisji może, a nawet powinien zostać uregulowany w statucie. Jest to bowiem materia statutowa, która stosownie do treści art. 22 ust. 1 w związku z art. 18a ust. 2 i 5 u.s.g. obligatoryjnie powinna być uregulowana w statucie gminy. Wydaje się, że zagadnienia te nie powinny być ustalane ad hoc, bezpośrednio przed głosowaniem nad składem komisji rewizyjnej, albowiem wtedy ustalane zasady będą nieuchronnie poddane naciskom najsilniejszych klubów i dopasowywane do ich interesów(przypis 11). W orzecznictwie zaś wielokrotnie podkreślano, że opozycja nie może być zaskakiwana nowymi regułami(przypis 12).

Mając na uwadze wyżej wskazane wnioski dotyczące konstytutywnego charakteru uchwały rady gminy powołującej członków komisji rewizyjnej, za zgodne z prawem należałoby zatem uznać wprowadzenie w danej gminie takiego rozwiązania, w którym przewidziane byłyby na przykład dwie tury głosowania rady nad zgłoszonymi przez kluby kandydatami, a więc trybu, w którym w pierwszej kolejności głosowane byłyby kandydatury przedstawione przez poszczególne kluby, a w przypadku nieuzyskania przez żadnego z nich zwykłej większości głosów, mogłaby być przeprowadzana druga tura głosowania, nad kolejnymi kandydatami zgłoszonymi przez poszczególne kluby(przypis 13). Takie rozwiązanie daje radzie gminy rzeczywisty wpływ na skład komisji rewizyjnej, powodując, że rada rzeczywiście „wybiera” członków komisji, przy jednoczesnym jednak zagwarantowaniu poszczególnym klubom realizacji ustawowej zasady, że „w skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów” (art. 18a ust. 2 u.s.g.).

Wydaje się jednocześnie, że dla pełnej realizacji tej zasady konieczne jest przyjęcie, iż prawo rady gminy do „wyboru” członków komisji rewizyjnej ogranicza się do „wyboru” pomiędzy różnymi kandydatami danego klubu, a zatem rada może zdecydować, który z kandydatów wskazanych przez dany klub powinien zostać członkiem komisji rewizyjnej. Rada nie może jednak pozbawić danego klubu ustawowego prawa uczestnictwa jego przedstawiciela w komisji rewizyjnej, a zatem musi któregoś z tych kandydatów wskazanych przez klub „wybrać” (przypis 14). W przeciwnym bowiem razie mogłoby dojść do sytuacji, że ustawowe prawo klubu do uczestnictwa w pracach komisji rewizyjnej stałoby się fikcją.

Należy też zauważyć, że ustawowo zagwarantowane uczestnictwo przedstawicieli wszystkich klubów w komisji rewizyjnej jest co do zasady jedynie prawem, a nie obowiązkiem klubu. Jeżeli zatem z odrębnych regulacji nie wynika nic innego, klub może, ale nie musi z tego uprawnienia korzystać. Obecnie obowiązujące ustawowe prawo ustrojowe nie przewiduje żadnych sankcji za nie korzystanie przez klub radnych ze swojego prawa do udziału w komisji rewizyjnej, co jest zupełnie naturalne, z zasady bowiem nie jest w prawie ustrojowym stosowane wprowadzanie sankcji za niewypełnienie obowiązku publicznoprawnego, sankcje w prawie ustrojowym powiązane są bowiem zazwyczaj z kompetencjami nadzorczymi. Teoretycznie zatem można sobie wyobrazić sytuację, że dany klub nie będzie chciał korzystać ze swojego ustawowo zagwarantowanego prawa i zrezygnuje z przedstawienia swojego kandydata do komisji rewizyjnej.

W związku jednak ze wskazaną powyżej propozycją wprowadzenia zasady głosowania w kilku turach nad kolejnymi kandydatami zgłaszanymi przez poszczególne kluby pojawia się następujące pytanie: czy w obecnie obowiązującym stanie prawnym dopuszczalne jest nałożenie przez radę gminy na kluby radnych obowiązku zgłaszania swoich kandydatów do komisji rewizyjnej? Czy zatem dopuszczalne byłoby wprowadzenie w statucie gminy postanowienia, iż w razie gdyby pierwszy z kandydatów wskazanych przez klub nie uzyskał w głosowaniu wymaganej większości głosów w radzie, klub byłby zobowiązany przedstawić kolejnego swojego kandydata na członka komisji rewizyjnej?

Wydaje się, że obecnie obowiązujące przepisy prawne nie przewidują żadnego zakazu lub ograniczenia dotyczącego możliwości wprowadzenia do statutu gminy postanowień dyscyplinujących kluby radnych. Przepisy ustawy o samorządzie gminnym, w tym zwłaszcza art. 18a u.s.g., są na tyle ogólne, że nie zawierają nawet wytycznych w przedmiocie procedury powoływania członków komisji rewizyjnej. Brak w przepisach ustrojowych sankcji nie wyklucza możliwości nałożenia na określoną jednostkę obowiązku. Dlatego też wprowadzenie do statutu gminy postanowień obejmujących obowiązki klubu radnych nie stanowiłoby instrumentu prawnego sprzecznego z prawem pozytywnym, wypełniając jedynie lukę istniejącą w ustawie o samorządzie gminnym.

Takie nałożenie na kluby obowiązku zgłaszania kandydatów do komisji rewizyjnej, jeśli nie zostałoby obwarowane żadną sankcją, z pewnością nie stanowiłoby dodatkowego ciężaru ani naruszenia prawa do zgłaszania kandydatów, wręcz przeciwnie – wprowadzenie takiego obowiązku służyłoby właśnie zapewnieniu ustawowego uprawnienia klubu radnych do posiadania przedstawiciela w komisji rewizyjnej. Nałożenie na kluby takiego obowiązku nie ingerowałoby również w niezależność klubów radnych. Przy braku sankcji taki obowiązek byłby jedynie obowiązkiem radnych zrzeszonych w klubach radnych o charakterze obywatelskim, wypełnianym przez nich dobrowolnie. W świetle obowiązujących przepisów należałoby zatem uznać jego dopuszczalność. Takie nałożenie na kluby obowiązku zgłaszania kandydatów do komisji rewizyjnej byłoby niewątpliwie korzystne dla precyzyjnego i wyczerpującego uregulowania procedury dokonywania przez radę gminy wyboru członków komisji rewizyjnej, przeciwdziałając sytuacjom patowym, w których rada negatywnie oceniając pierwszego z zaproponowanych przez klub kandydatów w istocie byłaby zmuszona do jego „wybrania”, wobec niezgłoszenia przez klub innej kadydatury. Sprzyjałoby zatem prawidłowemu funkcjonowaniu rady gminy. Należałoby zatem opowiedzieć się za możliwością nałożenia przez radę gminy na kluby radnych obowiązku zgłaszania przez nie kandydatów na swoich przedstawicieli do komisji rewizyjnych (przypis 15).

Podsumowując, wypada powtórzyć, że zagadnienie zasad powoływania członków komisji rewizyjnej rzeczywiście budzi wiele wątpliwości, zwłaszcza w kontekście zagwarantowania klubom uczestnictwa ich przedstawicieli, niemniej jednak możliwe jest takie wypracowanie w statucie gminy zasad i trybu wyboru członków tej komisji przez radę, które będzie zgodne z prawem, a jednocześnie funkcjonalne i skuteczne. Warto zatem podczas tworzenia statutu zastanowić się nad tym zagadnieniem.


Przypisy do tekstu 

1 A. Szewc, (w:) A. Szewc, G. Jyż, Z. Pławecki: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2000, ss. 158–159; Szerzej na temat przedmiotu kontroli por.: B. Kumorek: Komisje rewizyjne w samorządzie terytorialnym. Kompetencje i zasady działania, Zielona Góra 1999, ss. 115–116.

2 Por.: A. Agopszowicz, (w:) A. Agopszowicz, Z. Gilowska: Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999, s. 174; Z. Kmieciak: W kwestii wykładni przepisów ustawy o samorządzie terytorialnym regulujących tryb podejmowania uchwał w sprawie absolutorium dla zarządu gminy, „Samorząd Terytorialny” 1997, nr 6, s. 35.

3 W orzecznictwie podkreśla się, że niezasięgnięcie przez radę opinii komisji rewizyjnej jest istotnym naruszeniem prawa, skutkującym nieważność uchwały absolutoryjnej (por. m.in. wyrok NSA z 10 października 1996 r., I SA/Kr 887/96, „Samorząd Terytorialny” 1997, nr 1–2, s. 148), w przypadku zaś zajęcia przez radę stanowiska odmiennego niż przedstawione w opinii komisji rewizyjnej, powinno ono zawierać szczegółowe ustosunkowanie się do argumentacji merytorycznej komisji (por.: R.P. Krawczyk: Absolutorium komunalne, Studia Prawno-Ekonomiczne 1999, nr LX, s. 35) .

4 DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm., dalej: u.s.g. 52 SAMORZĄD TERYTORIALNY NR 6.

5 Por. orzeczenia, w których przyjęto deklaratoryjny charakter uchwały rady gminy powołującej do komisji rewizyjnej przedstawiciela wskazanego przez klub (z wyjątkiem przypadku zgłoszenia przez klub więcej kandydatów niż liczba miejsc w komisji rewizyjnej przypadających danemu klubowi), np. wyrok NSA z 3 lipca 2003 r., II SA/Kr 549/03; wyrok NSA z 16 października 2003 r., II SA/Kr 487/03; wyrok NSA z 4 listopada 2003 r., II SA/Kr 1991/03; wyrok NSA z 18 listopada 2003 r., II SA/Kr 1396/03, podobnie w literaturze – Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym, pod red. P. Chmielnickiego, LexisNexis, Warszawa 2004, ss. 167–169. W orzecznictwie prezentowany jest również przeciwny pogląd, o konstytutywnym charakterze takiej uchwały, np. wyrok NSA z 8 marca 2005 r., OSK 1268/04, niepublikowany.

6 Wyrok SN z 7 marca 1996 r., II ARN 56/95, OSNP 1996, nr18, poz. 257. Dorota Dąbek, Zasady powoływania komisji rewizyjnej...

7 Wyrok SN powołany w przypisie 6.

8 Por. np. deklaratoryjną uchwałę rady gminy stwierdzającą wygaśnięcie mandatu radnego, stanowioną na podstawie art. 5 ust. 2 i 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, stwierdzającą jedynie skutek prawny powstający z mocy ustawy.

9 Por. poglądy wyrażone w wyroku NSA z 8 marca 2005 r., OSK 1268/04, niepublikowany, w którym Sąd porównał prawo rady gminy do powołania członków komisji rewizyjnej do regulacji zawartej w art. 19 i art. 20 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a zwłaszcza art. 20 ust. l „Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, w drodze uchwały, wybiera skład osobowy poszczególnych komisji”.

10 Por.: A. Agopszowicz, (w:) A. Agopszowicz, Z. Gilowska: Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999, s. 175.

11 Zwraca na to uwagę W. Kisiel, (w:) Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym, LexisNexis, Warszawa 2004, s. 169.

12 Wyrok NSA z 16 października 2003 r., II SA/Kr 487/03, niepublikowany; wyrok NSA z 3 lipca 2003 r., II SA/Kr 1396/03, niepublikowany; cyt. za: W. Kisiel, (w:) Komentarz..., op. cit.; także wyrok NSA z 26 lutego 1997 r., II SA 44/96, Lex nr 43208, w którym Sąd stwierdza, że „W świetle art. 18a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (DzU z 1996 r. nr 13, poz. 74 z późn. zm.) zadania komisji rewizyjnej są ukierunkowane na kontrolowanie w imieniu rady gminy działalności zarządu i gminnych jednostek organizacyjnych oraz wykonywanie innych zleceń rady bez naruszania uprawnień kontrolnych innych komisji, z odesłaniem do szczegółowego unormowania w statucie gminy. Udostępniane sądowi statuty szeregu gmin potwierdzają istnienie w praktyce różnych modeli uprawnień kontrolnych komisji rewizyjnej i innych komisji branżowych rady gminy”.

13 Por. poglądy wyrażone w uzasadnieniu wyroku NSA z 8 marca 2005 r., OSK 1268/04, niepublikowany, w którym za niezgodne z prawem uznano rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody stwierdzające nieważność postanowienia w statucie gminy wprowadzającego taki właśnie sposób głosowania nad kandydatami zgłaszanymi przez kluby radnych.

14 Słusznie zauważa W. Kisiel, iż „Ponieważ niedopuszczalne jest wybieranie składu komisji rewizyjnej z wykluczeniem przedstawiciela któregokolwiek klubu, w konsekwencji więc rada musi zdecydować się na jednego z przedstawionych jej przez klub kandydatów, czyli nie może odrzucić wszystkich kandydatur (...)”, (w:) Komentarz..., op. cit., s. 167.

15 Zob. przypis 13.