Szkoła publiczna może być zlikwidowana po pozytywnej opinii kuratora i jeśli samorząd zapewni uczniom kontynuację nauki w innej placówce
O możliwości zlikwidowania szkoły przez jednostkę samorządu terytorialnego przesądza zapewnienie uczniom kontynuacji nauki w innej placówce tego samego typu, a także kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie oraz uzyskanie pozytywnej opinii właściwego organu nadzoru pedagogicznego – przypomina Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Do MEN wystąpiła grupa posłów ( Norbert Kaczmarczyk, Paweł Szramka, Jarosław Sachajko, Wojciech Bakun, Maciej Masłowski, Adam Andruszkiewicz, Stefan Romecki) w sprawie trwającego w ostatnich latach powszechnego procesu zamykania małych szkół przez gminy. W interpelacji parlamentarzyści zwrócili się z pytaniem o to, jakim kryteriami według resortu, powinny kierować się samorządy, aby zamknąć szkołę i jaka liczba uczniów jest dalszą szansą funkcjonowania szkoły.
W odpowiedzi wiceminister edukacji Maciej Kopeć przypominał, że szkoła publiczna prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego, po zapewnieniu uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej placówce tego samego typu, a także kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie.
„Organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na sześć miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów, właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu” – podkreślił wiceminister Kopeć w odpowiedzi na interpelację.
Dodał, że szkoła publiczna prowadzona przez gminę może zostać zlikwidowana po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, wydawanej w drodze postanowienia. Na decyzję kuratora samorząd może złożyć zażalenie do ministra edukacji. Wymóg uzyskania pozytywnej opinii właściwego kuratora oświaty w przypadku zamiaru likwidacji przez jednostkę samorządu terytorialnego szkoły lub placówki publicznej został przywrócony przepisami nowelizacji ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 23 stycznia 2016 r. (Wymóg ten zniesiono w 2009 r., dlatego w latach 2009-2015 samorządy miały swobodę w określaniu publicznej sieci szkolnej. )
Jak poinformował wiceminister edukacji, procedurze likwidacji najczęściej poddawane są szkoły puste (z zerową liczbą uczniów), szkoły z liczbą uczniów niepozwalającą na uformowanie samodzielnych oddziałów poszczególnych klas (wymuszającą organizację nauczania w klasach łączonych), bądź też szkoły funkcjonujące w budynkach o złym stanie technicznym, wymagających znacznych nakładów inwestycyjnych, a nawet stwarzających zagrożenie dla bezpiecznych i higienicznych warunków nauczania.
„Nierzadko, ze względu na uwarunkowania demograficzne, warunki geograficzno-przestrzenne (np. gęstość sieci osadniczej, sieć dróg) oraz bazę materialną szkół, gminy, zamiast decydować się na definitywne zamknięcie szkół, dokonują ich przekształcenia, np. w szkoły o niepełnej strukturze organizacyjnej lub w szkoły filialne i łączenia szkół w zespoły” – wskazał Kopeć.
Zaznaczył, że formalne zamknięcie szkoły samorządowej nie zawsze wiąże się z jej faktyczną likwidacją, ponieważ budynek zlikwidowanej placówki może zostać użyczony bądź wynajęty na cele związane z prowadzeniem szkoły przez podmiot inny niż JST. W ten sposób na bazie mienia komunalnego funkcjonują w Polsce szkoły publiczne, tj. bezpłatne i powszechnie dostępne, prowadzone przez stowarzyszenia rodziców, fundacje bądź inne organizacje społeczeństwa obywatelskiego.
Wiceminister podkreślił, że zgodnie z art. 9 ustawy – Prawo oświatowe ustanowiono też możliwość przekazywania, w drodze umowy, przez gminę prowadzenia szkoły osobie fizycznej lub osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego, o ile placówka ta nie jest jedyną szkołą danego typu prowadzoną przez ten samorząd.
„Możliwość przekazania prowadzenia szkoły samorządowej dotyczy wyłącznie szkoły liczącej nie więcej niż 70 uczniów. Warunkiem skutecznego zawarcia umowy w sprawie przekazania prowadzenia szkoły jest uzyskanie pozytywnej opinii właściwego kuratora oświaty” - podkreślił Kopeć.
Odnosząc się do pytania o to, jaka liczba uczniów jest dalszą szansą funkcjonowania szkoły wskazał, że w przepisach oświatowych nie określono minimalnej ani maksymalnej liczby uczniów w szkole prowadzonej przez samorząd. Dodał, że zgodnie z prawem, liczba uczniów w oddziale ogólnodostępnym klas I-III szkoły podstawowej wynosi nie więcej niż 25.
Według danych Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2016/2017 funkcjonowało 13 tys. 383 szkół podstawowych.
Tab. Liczba szkół podstawowych według województw w roku szkolnym 2016/2017
| publiczna | niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej | Razem |
Dzieci lub młodzież | Dorośli | Dzieci lub młodzież | Dorośli |
Liczba szkół | Liczba szkół | Liczba szkół | Liczba szkół | Liczba szkół |
woj. dolnośląskie | 702 | 0 | 85 | 0 | 787 |
woj. kujawsko-pomorskie | 613 | 1 | 61 | 0 | 675 |
woj. lubelskie | 896 | 0 | 60 | 0 | 956 |
woj. lubuskie | 298 | 0 | 37 | 0 | 335 |
woj. łódzkie | 772 | 0 | 57 | 0 | 829 |
woj. mazowieckie | 1 486 | 0 | 266 | 0 | 1 752 |
woj. małopolskie | 1 338 | 0 | 108 | 0 | 1 446 |
woj. opolskie | 371 | 0 | 24 | 0 | 395 |
woj. podkarpackie | 1 021 | 0 | 54 | 0 | 1 075 |
woj. podlaskie | 364 | 0 | 43 | 0 | 407 |
woj. pomorskie | 628 | 0 | 68 | 0 | 696 |
woj. śląskie | 1 132 | 0 | 113 | 2 | 1 247 |
woj. świętokrzyskie | 518 | 0 | 33 | 0 | 551 |
woj. warmińsko-mazurskie | 470 | 0 | 55 | 0 | 525 |
woj. wielkopolskie | 1 094 | 0 | 122 | 0 | 1 216 |
woj. zachodniopomorskie | 438 | 0 | 53 | 0 | 491 |
Razem | 12 141 | 1 | 1 239 | 2 | 13 383 |
Źródło: System Informacji Oświatowej
jma/ woj/