O oficjalną interpretację - pomimo wcześniejszych wytycznych zamieszczonych na stronie resortu - wystąpiła do MEiN strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w związku z wątpliwościami dotyczącymi wysokości kwoty nagrody specjalnej, którą organy dotujące mają przekazać do niesamorządowych jednostek oświatowych. Ministerstwo podtrzymało we wtorkowym piśmie dotychczasowe stanowisko - dotacja celowa udzielana na wypłatę nagrody specjalnej obejmuje kwotę nagrody wraz z wynikającymi z odrębnych przepisów ustawowych pochodnymi. O opinii prawnej MEiN poinformował Związek Powiatów Polskich.

Jak przypomina wiceminister edukacji Dariusz Piontkowski w piśmie adresowanym do Anny Grygierek - burmistrz Strumienia, a zarazem współprzewodniczącej Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, przepisy dotyczące nagrody mają zastosowanie zarówno do nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, jak i nauczycieli przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, którzy w dniu 20 września 2023 r. pozostawali w stosunku pracy w tych przedszkolach, szkołach lub placówkach.

Wysokość nagrody a wysokość dotacji

MEiN podkreśla, że "ustawodawca zapewnił pełne sfinansowanie wypłaty tych nagród z budżetu państwa".

"W przypadku jednostek systemu oświaty prowadzonych przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną, zgodnie z art. 92d ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela organ rejestrujący, o którym mowa w art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1400) udziela dotacji celowej przeznaczonej na wypłatę omawianej nagrody specjalnej. W myśl art. 92d ust. 5 ustawy – Karta Nauczyciela, kwota dotacji, o której mowa w ust. 4 pkt 3, tj. wnioskowana kwota dotacji, nie może być wyższa niż kwota stanowiąca iloczyn liczby uprawnionych nauczycieli ustalonej na podstawie danych dotyczących nauczycieli pozostających w stosunku pracy w szkole w dniu 20 września 2023 r., zgromadzonych w systemie informacji oświatowej, o których mowa w art. 29 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, według stanu bazy danych systemu informacji oświatowej w dniu 27 września 2023 r., i kwoty, o której mowa w art. 92a ust. 1" - wskazuje MEiN.

"Należy zauważyć, iż w świetle powołanych przepisów dotacja celowa udzielana jest na wypłatę nagrody, o której mowa w art. 92a ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, tj. nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Nagroda ta jest świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy, którego pracownik może skutecznie się domagać, tj. stanowi przychód ze stosunku pracy" - podkreślono w interpretacji prawnej resortu.

Ministerstwo wskazuje przy tym, że "w świetle przepisów określających zasady wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników (ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.; rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz. U. z 2023 r. poz. 728, z późn. zm.) ww. nagroda specjalna nie jest zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne".

"Kwota nagrody, o której mowa w art. 92a ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, tj. 1125 zł, jest kwotą brutto, od której odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne oraz podatek dochodowy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do kwoty tej należy doliczyć pochodne od wynagrodzeń finansowanych po stronie pracodawcy w wysokości 220,95 zł. Oznacza to, że łączny koszt wypłaty tej nagrody dla jednego uprawnionego nauczyciela wynosi 1345,95 zł" - dodaje MEiN.

"Ponadto należy pamiętać, że w art. 92d ust. 5 ustawy – Karta Nauczyciela ustawodawca odwołuje się nie do dotacji, o której mowa w art. 1 tego artykułu tylko do „kwoty dotacji, o której mowa w ust. 4 pkt 3” – czyli do „wnioskowanej kwoty dotacji”. Można zatem uznać, że organ udzielający dotacji w przekazywanej dotacji powinien uwzględnić nie tylko „wnioskowaną kwotę dotacji”, ale również kwotę pochodnych, których obowiązek zapłaty przez pracodawcę został nałożony odrębnymi przepisami ustawowymi" - głosi interpretacja prawna resortu.

"Tak więc naliczenie kwoty dotacji celowej na wypłatę nagrody w kwocie, o której mowa w art. 92a ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, powinno obejmować również pochodne od wynagrodzeń finansowane po stronie pracodawcy. Taki zamiar ustawodawcy wynika ze sformułowanego w art. 92c i art. 92d ust. 1 tej ustawy przeznaczenia środków budżetowych przewidzianych na ten cel, tj. sfinansowania wypłaty nagrody" - podkreślono.

Prawidłowość wyżej zaprezentowanej interpretacji potwierdza fakt, iż w ocenie skutków regulacji (OSR) projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw koszt wypłaty nauczycielom nagrody specjalnej, skalkulowano uwzględniając pełne koszty wypłaty tej nagrody (tj. wraz z pochodnymi), a jako źródło pokrycia tych kosztów wskazano wyłącznie budżet państwa, nie wskazując przy tym powstania jakichkolwiek obciążeń skutkami wejścia w życie regulacji podmiotów niepaństwowych (osób prowadzących szkoły).

"Konsekwentnie, środki niezbędne do wypłaty nauczycielom nagrody specjalnej naliczono wg kalkulacji zastosowanej w OSR, a we wspomnianym wyżej komunikacie wskazano, że „Wysokość środków na realizację tego zadania obliczona była na podstawie wysokości nagrody, tj. 1125 zł, z dodatkowym uwzględnieniem pochodnych od wynagrodzeń finansowanych po stronie pracodawcy w wysokości 19,64 proc., tj. 220,95 zł.”. Tak, więc do jednostek samorządu terytorialnego zostały przekazane przez Ministerstwo Finansów środki w wysokości 1345,95 zł na każdego nauczyciela uprawnionego do otrzymania nagrody" - podkreśla MEiN.

Resort podnosi też w swojej interpretacji, kwestię pokrycia pochodnych od nagrody dla nauczycieli szkół, których nie prowadzi samorząd.

"Przyjęcie, że brzmienie art. 92d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela skutkuje brakiem możliwości pokrycia przez szkoły niepubliczne i szkoły publiczne prowadzone przez osoby niebędące jednostkami samorządu terytorialnego z dotacji celowej kosztów wypłaty nagrody w postaci pochodnych obciążających pracodawcę – przy jednoczesnym dopuszczeniu pokrywania takich kosztów ze środków przekazanych na ten cel z budżetu przez szkoły samorządowe – kolidowałoby niewątpliwie z zasadą równości" - podkreśliło ministerstwo.

"Z kolei gdyby przyjąć, że również jednostki samorządu terytorialnego nie mogłyby pokryć ze środków przekazanych z budżetu kosztów pochodnych od nagrody leżących po stronie pracodawcy – byłoby to niezgodne ze wspomnianym art. 167 ust. 4 Konstytucji RP. Zatem prawidłowo odczytany zamiar ustawodawcy towarzyszący wprowadzeniu regulacji dotyczących ww. nagrody specjalnej należy wywodzić m.in. ze sformułowanego w art. 92c i art. 92d ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela przeznaczenia środków budżetowych przewidzianych na ten cel, tj. sfinansowania (a nie dofinansowania) wypłaty nagrody" - głosi opinia resortu.

Interpretacje MEiN publikujemy w załączniku pod artykułem.

Na rękę od 767 do 890 zł

Nagrodę specjalną z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej przyznaje się nauczycielom w wysokości 1 125 zł.

"Jest to kwota brutto dla nauczycieli, czyli od tej kwoty odprowadzany jest podatek dochodowy i składki ZUS. Czyli kwota nagrody, którą otrzyma nauczyciel „na rękę” będzie wynikiem pomniejszenia kwoty brutto o odpis podatkowy i składkowy pozostający po stronie pracownika, zgodnie z powszechnie obowiązującym przepisami w tym zakresie (tak, jak w przypadku comiesięcznego wynagrodzenia)" - wyjaśniło ministerstwo edukacji w odpowiedzi na dodatkowe pytania Serwisu Samorządowego PAP.

"W związku z powyższym, kwota netto nagrody dla nauczyciela będzie zależała od jego indywidualnej sytuacji. W przypadku nauczyciela nieprzekraczającego progu podatkowego będzie to kwota ok. 767 zł, natomiast w przypadku nauczyciela do 26 roku życia (nieodprowadzającego podatku dochodowego) będzie to kwota ok. 890 zł" - wskazał resort.

Nagroda ma zostać wypłacona do 14 października. 

"6 października br. Minister Finansów przekazał na  rachunki bankowe jednostek samorządu terytorialnego ponad 938 mln zł z przeznaczeniem na nagrodę specjalną dla nauczycieli z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Środki na nagrody dla nauczycieli pochodzą z rezerwy subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego" - poinformowało Serwis Samorządowy PAP Ministerstwo Finansów. 

Czytaj też:

Środki z rezerwy na nagrodę specjalną dla nauczycieli podzielone (lista)

js/ aba/