1125 zł nagrody dla nauczycieli - kiedy i dla kogo wypłata

Wobec faktu, że rok 2023 jest rokiem obchodów 250. rocznicy powstania Komisji Edukacji Narodowej (powołanej 14 października 1773 r.), której podstawowym zadaniem było zadbanie o organizację systemu edukacji w Polsce, rząd ustanowił specjalną nagrodę dla wszystkich nauczycieli. 

14 mld zł dla samorządów i po 1125 zł nagrody dla nauczycieli - rząd nowelizuje budżet

"(...)Nauczyciel zatrudniony w dniu 20 września 2023 r., w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce otrzyma nagrodę specjalną z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, w wysokości 1 125 zł. Nagrodę specjalną w tej wysokości otrzymają także osoby, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, zatrudnione w przedszkolach, szkołach lub innych jednostkach organizacyjnych systemu oświaty" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Nagroda ma być wypłacona do 14 października 2023 r. 

Nie przysługuje ona nauczycielowi, który w okresie od dnia 1 września 2023 r. do dnia 20 września 2023 r. przebywa nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym.

Nagrodę wypłaci ta szkoła, w której nauczyciel pozostawał w stosunku pracy w dniu 20 września 2023 r.

Jeśli nauczyciel uczy jednocześnie w kilku szkołach, nagrodę wypłaci ta, w której nauczyciel był zatrudniony w dniu 20 września 2023 r. w najwyższym wymiarze. Jeśli zaś nauczyciel pracuje w kilku szkołach w takim samym wymiarze, nagrodę wypłaci ta placówka, w której stosunek pracy został nawiązany wcześniej. Gdyby jednak stosunki pracy zostały zawarte w tym samym dniu – nagrodę wypłaci szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony.

W przypadku nauczyciela, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, którego stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu oraz podstawa prawna zatrudnienia jest taka sama, nagrodę, wypłaca szkoła o niższym numerze w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych.

Nagrody specjalnej nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli.

Pieniądze na wypłatę nagród pochodzić będą z puli ponad 14 mld zł dodatkowych dochodów, jakie rząd przekaże w 2023 r. do jednostek samorządu terytorialnego.

Kwota przeznaczona na narody to: 935 mln 437 tys. zł, która zasili rezerwę subwencji ogólnej.

Aby umożliwić wypłatę nagród specjalnych dla nauczycieli w projekcie wpisano, że "w roku 2023 wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu lub zarząd województwa może dokonać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego związanych z uzyskaniem dodatkowych dochodów, z przeznaczeniem na nagrody specjalne z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej".

Większy odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli 

W przyjętym przez rząd projekcie proponuje się zwiększenie wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych m.in. dla nauczycieli.

Zgodnie z projektem, "w terminie do dnia 30 września 2023 r. na rachunek bankowy ww. funduszy zostaną przekazane zwiększone wpłaty środków przewidzianych projektowaną ustawą". "Przyczyni się to do wsparcia i de facto do poprawy warunków życiowych pracowników i innych uprawnionych osób" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Jak dokładnie zmieni się odpis?

Zgodnie z postanowieniami Karty Nauczyciela, corocznie dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej liczby nauczycieli w przeliczeniu na pełny wymiar zajęć i 110 proc. kwoty bazowej stanowiącej podstawę wyliczania średnich wynagrodzeń nauczycieli w dniu 1 stycznia danego roku. 

Rząd proponuje natomiast, aby w roku 2023 wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli byłby dokonywany od dnia:
- 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. – w oparciu o kwotę bazową z dnia 1 stycznia 2019 r., w wysokości 3 045,21 zł;
- 1 lipca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. – w oparciu o kwotę bazową z dnia 1 stycznia 2021 r., w wysokości 3 537,80 zł (czyli o 16,18 proc. wyższe).

Zwiększenie odpisu kosztować ma 147 mln 866 tys. zł. Kwota ta zostanie przekazana samorządom w ramach dodatkowych dochodów w kwocie 14 mld zł jako uzupełnienie części oświatowej subwencji ogólnej.

Specjalne "uznaniowe" dodatki motywacyjne w "budżetówce"

W jednostkach państwowej sfery budżetowej powstać ma specjalny fundusz motywacyjny, z którego pracodawca (odpowiednio kierownik jednostki albo dyrektor generalny) będzie miał możliwość wypłacenia pracownikom jednorazowych specjalnych dodatków motywacyjnych. 

"Dodatkowy fundusz motywacyjny utworzony zostanie w wysokości 3,2 proc. kwoty stanowiącej 5/12 planowanych na rok 2023 wynagrodzeń osobowych i uposażeń z wyłączeniem środków zaplanowanych w roku 2023 na regulację wynagrodzeń na podstawie odrębnych przepisów i środków na sfinansowanie wypłaty nagród, o których mowa w art. 46 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2100)" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Fundusz motywacyjny utworzony zostanie także m.in. dla pracowników powiatowych inspektoratów nadzoru budowalnego oraz pracowników i funkcjonariuszy komend powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej.

"Specjalny dodatek motywacyjny będzie miał charakter uznaniowy i zostanie przyznany w szczególności za zaangażowanie w pracy. Pracodawcy dysponujący dodatkowym funduszem motywacyjnym będą przedstawiali propozycję sposobu i kryteriów przyznawania specjalnych dodatków motywacyjnych zakładowej organizacji związkowej, celem wyrażenia opinii. Termin na przedstawienia opinii będzie nie dłuższy niż 10 dni. Nieprzedstawienie opinii w tym terminie będzie uważane za rezygnację z prawa jej wyrażenia" - czytamy w uzasadnieniu.

Przysługuje tylko jeden dodatek lub nagroda

Projekt nowelizacji reguluje też potencjalną kwestię zbiegu u jednej osoby prawa do: nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, specjalnego dodatku motywacyjnego i dodatkowego jednorazowego wynagrodzenia, które przewidziane jest w 2023 roku dla sędziów oraz asesorów i referendarzy sądowych. 

"W przypadku zbiegu u jednej osoby prawa z dwóch lub trzech tytułów np. z posiadania statusu funkcjonariusza służb mundurowych i nauczyciela, przysługiwać będzie tylko jedna nagroda/wynagrodzenie.  Osoby uprawnione będą składały oświadczenie o wyborze nagrody/wynagrodzenia pracodawcy. Tryb i sposób złożenia oświadczenia oraz jego wzór określi pracodawca" - zakłada projektowana nowelizacja. 

Zmiany w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych 

W projekcie przewiduje się także zmianę w naliczaniu zakładowych funduszy świadczeń socjalnych innych niż nauczycielskie.

Obecnie podstawą naliczania funduszu jest wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. w wysokości 4434,58 zł.
Celem zmienianego przepisu jest propozycja odmrożenia – o kolejne 2 lata – podstawy naliczania odpisu na fundusz, poczynając od 1 lipca 2023 r.

W konsekwencji przedmiotowej zmiany podstawą naliczania odpisu na fundusz będzie, w okresie od dnia:
- 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. – przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r., w wysokości 4 434,58 zł;
- 1 lipca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. – przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r., w wysokości 5 104,90 zł (czyli o 15,12 proc. wyższe).

Wprowadzono również przepis epizodyczny, zgodnie z którym równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych na rok 2023 pracodawca przekazuje na rachunek bankowy funduszu w terminie do dnia 30 września 2023 r.

js/