Urlopy niewykorzystane w trakcie kadencji wójta, które nie uległy przedawnieniu, przekształcają się w prawo do ekwiwalentu – wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy.

Do redakcji wpłynęło pytanie od Czytelnika, czy w związku z wyborami samorządowymi wójt powinien wykorzystać urlop, który przysługuje mu za 2018 r. i do kiedy powinno to nastąpić. Czytelnik zapytał też, czy za niewykorzystany urlop za 2018 r. wójt otrzyma ekwiwalent pieniężny.

Z odpowiedzi udzielonej przez Państwową Inspekcję Pracy wynika, że urlopy niewykorzystane w trakcie kadencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), które nie uległy przedawnieniu, przekształcają się w prawo do ekwiwalentu po rozwiązaniu stosunku pracy, co następuje z chwilą wygaśnięcia mandatu (art. 73 § 2 kp).

PIP zwróciła uwagę, że kwestie związane z zatrudnianiem pracowników samorządowych reguluje ustawa o pracownikach samorządowych oraz przepisy Kodeksu pracy.

Z uwagi na to, iż ustawa o pracownikach samorządowych nie określa zasad nabycia i udzielania urlopów, to - według PIP - w odniesieniu do pracowników samorządowych stosuje się w tym zakresie przepisy Kodeksu pracy. Zgodnie bowiem z art. 43 ustawy o pracownikach samorządowych, w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy.

Stosownie do przepisu art. 152 kp w trakcie trwania zatrudnienia pracownicy mają prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego, który co do zasady powinien być udzielony w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo (art. 161 kp). Jeżeli pracownik nie mógł wykorzystać urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym nabył do niego prawo, to pracodawca jest obowiązany udzielić tego urlopu najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 kp).


W ocenie Inspekcji, problemy związane z wykorzystywaniem urlopów wypoczynkowych "na bieżąco" pojawiają się w przypadku wójtów gmin (burmistrzów, prezydentów miast). Osoby te są pracownikami samorządowymi zatrudnionymi na podstawie wyboru; nie mają bezpośredniego przełożonego, bowiem sami wykonują obowiązki pracodawcy wobec podległych pracowników.

PIP wskazała, że zgodnie z art. 8 ww. ustawy o pracownikach samorządowych pracodawcą wójta jest urząd gminy. Czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta) związane z nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy wykonuje przewodniczący rady gminy, a pozostałe czynności – także związane z udzielaniem urlopu – wyznaczona przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) osoba zastępująca lub sekretarz gminy.

Stąd, jak wyjaśniła Inspekcja, w przypadku niewykorzystania urlopu w ciągu roku kalendarzowego osoba wyznaczona przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta, starostę) ma prawo skierować wójta na urlop w terminie do końca 30 września następnego roku. Natomiast nieudzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego jest wykroczeniem z art. 282 § 1 pkt 2 kp. zagrożonym karą grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

"W praktyce wykroczenia tego może dopuścić się tylko pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu, na której spoczywa obowiązek realizowania praw pracowniczych wymienionych w tym przepisie. W odniesieniu do burmistrzów, wójtów, prezydentów miast, będzie to osoba wyznaczona przez burmistrza (wójta, prezydenta miasta), w trybie ustawy o pracownikach samorządowych. W przypadku niewyznaczenia takiej osoby odpowiedzialność spoczywać będzie na sekretarzu gminy" – podkreśliła PIP.

kic/