Michał Miłosz

Autor jest asystentem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.

Ze stanem bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, uregulowanym ustawą z 17 czerwca 1966 roku , mamy do czynienia w sytuacji, gdy podmioty stojące na straży wykonania obowiązków wynikających z aktów poddanych egzekucji w trybie przewidzianym w tej ustawie nie podejmują działań, które by zmusiły zobowiązanego do spełnienia ciążącego na nim obowiązku, w przypadkach gdy nie wykonał on obowiązku dobrowolnie . Stan bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie wiąże się z niezakończeniem tego postępowania w określonym terminie, lecz z niepodejmowaniem określonych przepisami prawa czynności przez wierzyciela oraz przez organ egzekucyjny , bowiem na tych dwóch podmiotach postępowania egzekucyjnego ciąży obowiązek doprowadzenia do wykonania obowiązków niezrealizowanych przez zobowiązane do tego podmioty.

Postępowanie egzekucyjne w administracji ma na celu doprowadzenie w drodze przymusu do realizacji obowiązków poddanych egzekucji w trybie u.p.e.a. i odgrywa istotną rolę w realizacji norm prawa administracyjnego . Dlatego też stan bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym jest nie tylko wyrazem nieskuteczności administracji, lecz również zjawiskiem niepożądanym z punktu widzenia realizacji interesu publicznego oraz norm prawa administracyjnego. Ponadto, bezczynność może zagrażać realizacji interesu osób trzecich, których interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku. Jak bowiem słusznie zauważono w literaturze, w niektórych sytuacjach wykonaniem obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej będą zainteresowane podmioty niebędące wierzycielem w rozumieniu u.p.e.a., a więc, które nie są legitymowane do podjęcia czynności zmierzających do wszczęcia egzekucji oraz zastosowania środków egzekucyjnych .

Stwarza to konieczność zapewnienia takim podmiotom możliwości wnoszenia środków prawnych w tych sytuacjach, gdy wierzyciel lub organ egzekucyjny pozostaje w bezczynności. Środki te powinny służyć ochronie realizacji interesu tych podmiotów . Konieczność taka wynika z faktu, iż realizacja interesu podmiotów niebędących wierzycielami będzie uzależniona wyłącznie od tego, czy wierzyciel doprowadzi do wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz czy organ egzekucyjny będzie podejmował czynności zmierzające do zastosowania oraz zrealizowania środków egzekucyjnych i doprowadzi do wykonania obowiązku. Z tych też powodów ustawodawca w u.p.e.a. wprowadził dwa środki zaskarżenia służące przeciwdziałaniu bezczynności wierzyciela oraz bezczynności organu egzekucyjnego. Są to odpowiednio:
- skarga na bezczynność wierzyciela oraz
- skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego.

Prawo do zaskarżania bezczynności wierzyciela w podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych przewiduje przepis art. 6 § 1a u.p.e.a., a prawo do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego konstytuuje art. 54 § 1 u.p.e.a. . Tekst pierwotny ustawy egzekucyjnej, która weszła w życie 1 stycznia 1967 roku, nie przewidywał środków zaskarżania bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym. Skarga na przewlekłość postępowania została dodana, dużą nowelą ustawy egzekucyjnej z 1990 roku, do art. 52 u.p.e.a. w ówczesnym brzmieniu, przewidującego skargę na czynności egzekucyjne . Natomiast przepis art. 6 § 1a u.p.e.a. konstytuujący skargę na bezczynność wierzyciela jest względnie nowy, gdyż został wprowadzony do ustawy egzekucyjnej nowelą u.p.e.a. z 2001 roku . Skargi, o których mowa w art. 6 § 1a i art. 54 § 1 u.p.e.a., mają charakter administracyjnych środków zaskarżenia służących w toku postępowania egzekucyjnego w administracji, swoistych dla tego postępowania .

Pojęcia skargi u.p.e.a. używa na określenie różnych instytucji procesowych służących zaskarżaniu w postępowaniu egzekucyjnym w administracji . Jednakże z uwagi na odrębność tych środków prawnych, wynikającą m.in. z odmiennych przedmiotów zaskarżenia, u.p.e.a. nie zawiera przepisów wspólnie regulujących skargi .
Przedmiotem skargi ukonstytuowanej w art. 6 § 1a u.p.e.a. jest bezczynność wierzyciela, a przesłanką warunkującą powstanie stanu bezczynności wierzyciela jest uchybienie w podjęciu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych . Obowiązek działania wierzyciela wynika z zasady prawnego obowiązku prowadzenia egzekucji administracyjnej , zwanej także zasadą prowadzenia egzekucji ex officio , którą konstytuuje przepis art. 6 §1 u.p.e.a., stanowiąc, iż: „w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych”. Z zasady tej wynika, iż wierzyciel nie może się kierować własnym uznaniem, czy wszczynać egzekucję , gdyż ciąży na nim ustawowy obowiązek podjęcia czynności, które doprowadzą do egzekucji administracyjnej w przypadku, gdy zobowiązany uchyla się od wykonania obowiązku . Zespół czynności wierzyciela podejmowanych w celu wszczęcia postępowania, a także w toku postępowania egzekucyjnego jest zróżnicowany w zależności od tego, czy wierzyciel i organ egzekucyjny będą tym samym podmiotem w danym postępowaniu, czy też nie.

Czynnościami, do których podjęcia zobowiązany jest wierzyciel, i których niepodjęcie warunkuje bezczynność wierzyciela, będą wszelkie czynności zmierzające do wszczęcia postępowania. Określa je przede wszystkim art. 15 oraz art. 26 u.p.e.a. . Czynności, jakie powinien podjąć wierzyciel w celu doprowadzenia do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, obejmują: doręczenie zobowiązanemu upomnienia, wystawienie tytułu wykonawczego i sporządzenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Wskazuje się, iż bezczynność wierzyciela może się odnosić nie tylko do fazy poprzedzającej wszczęcie postępowania egzekucyjnego, ale że również niepodejmowanie działań przez wierzyciela w samym toku postępowania egzekucyjnego może być uznane za bezczynność w rozumieniu art. 6 § 1a u.p.e.a., jeżeli skutkiem braku działań wierzyciela będzie wstrzymanie bądź niedokonanie czynności egzekucyjnych . Wynika to ze sformułowania użytego w art. 6 § 1 u.p.e.a., gdyż zwrot „czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych” może wskazywać na szerszy zakres czynności niż tylko czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

W literaturze przedmiotu nie została przedstawiona szersza analiza czynności wierzyciela, podejmowanych w toku postępowania egzekucyjnego, pod kątem zakwalifikowania poszczególnych działań jako czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, których niepodjęcie skutkowałoby bezczynnością wierzyciela. Z pewnością do takich czynności nie można zaliczyć przyznanych wierzycielowi w u.p.e.a. praw procesowych , w tym przede wszystkim służących mu środków zaskarżenia (zażalenia na postanowienia, skargi na naruszenie przepisów o przeprowadzaniu licytacji, skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego), bowiem w każdym przypadku skorzystanie z nich jest uprawnieniem wierzyciela, a nie jego obowiązkiem.

Jednakże w toku postępowania wierzyciel, niebędący jednocześnie organem egzekucyjnym, realizuje również wiele kompetencji przyznanych mu jako pełniącemu rolę współdysponenta postępowania egzekucyjnego . Zdecydowana większość tych czynności nie może być zakwalifikowana jako czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych, bowiem mimo że w odniesieniu do niektórych z nich ciąży na wierzycielu obowiązek ich podjęcia, to ani faktycznie, ani prawnie nie warunkują one możliwości zastosowania środków egzekucyjnych przez organ egzekucyjny. Przykładem takich czynności jest wyrażanie zgody przez wierzyciela na zwolnienie z egzekucji określonych składników majątkowych zobowiązanego (art. 13 § 1 u.p.e.a.) lub na wstrzymanie czynności egzekucyjnych dotyczących innych należności pieniężnych niż pozostających we właściwości urzędów skarbowych (art. 23 § 7 u.p.e.a.).

Za przykład czynności podejmowanej w toku postępowania przez wierzyciela, znajdującej się w zakresie zastosowania art. 6 § 1 u.p.e.a., czyli czynności zmierzającej do zastosowania środków egzekucyjnych, wskazywane jest uprawnienie wierzyciela do zwrócenia się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku (art. 71 u.p.e.a.) . Dyskusyjne jest jednak, czy podjęcie tej czynności prawnie warunkuje możliwość zastosowania środków egzekucyjnych. Po drugie, należy zwrócić uwagę, że do podjęcia tej czynności również jest uprawniony organ egzekucyjny, trzeba więc postawić pytanie, czy w takiej sytuacji powinny przysługiwać niejako równolegle dwa środki zaskarżenia, tj. skarga na bezczynność wierzyciela oraz skarga na przewlekłość postępowania spowodowana bezczynnością organu egzekucyjnego. Nie wydaje się bowiem zasadne rozwiązanie dopuszczające zaistnienie sytuacji, w której za stan bezczynności w toku postępowania egzekucyjnego byłyby jednocześnie „odpowiedzialne” dwa podmioty. Jak się wydaje, w tej sytuacji środek zaskarżenia powinien przysługiwać wyłącznie na bezczynność organu egzekucyjnego jako organu właściwego do prowadzenia egzekucji i bezpośrednio uprawnionego do stosowania środków egzekucyjnych.

Natomiast można ewentualnie rozważyć możliwość zakwalifikowania jako czynności zmierzającej do zastosowania środków egzekucyjnych zajęcie stanowiska przez wierzyciela w zakresie zgłoszonych przez zobowiązanego zarzutów (art. 34 § 1 u.p.e.a.) . Wiąże się to z faktem, iż w przypadkach gdy wierzyciel nie wyraził stanowiska w terminie 14 dni od dnia powiadomienia go przez organ egzekucyjny o wniesionych zarzutach, organ egzekucyjny wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, co uniemożliwia zastosowanie środków egzekucyjnych wobec zobowiązanego.

Skarga na przewlekłość postępowania służy zwalczaniu bezczynności organu egzekucyjnego . Pewną wątpliwość co do przedmiotu tej skargi budzi brzmienie art. 54 § 1 u.p.e.a., w którym ustawodawca posłużył się pojęciem „przewlekłość postępowania egzekucyjnego” . Niewątpliwie stan przewlekłości postępowania będzie powodował niepodjęcie przez organ egzekucyjny czynności egzekucyjnych , którymi są „wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego” (art. 1a pkt 2 u.p.e.a.). Czynności egzekucyjne obejmują wszelkie czynności, które polegają na samym skierowaniu środka egzekucyjnego do zobowiązanego lub innego uczestnika postępowania (będą to czynności „zmierzające do zastosowania środka egzekucyjnego”) oraz wszelkie czynności prowadzące do jego wykonania (czynności „zmierzające do zrealizowania środka egzekucyjnego”) . Wystarczającym warunkiem, by zaistniał zaskarżalny stan przewlekłości postępowania, będzie niepodjęcie przez organ egzekucyjny jakiejkolwiek czynności egzekucyjnej, niezależnie od jej charakteru . Natomiast nie jest dopuszczalne łączenie pojęcia przewlekłości postępowania z brakiem działania innych niż organ egzekucyjny podmiotów postępowania egzekucyjnego, gdyż organ egzekucyjny nie jest odpowiedzialny za przedłużanie postępowania egzekucyjnego wskutek działania lub bezczynności innych podmiotów tego postępowania, np. zobowiązanego.

Konsekwencją posłużenia się przez ustawodawcę pojęciem „przewlekłość postępowania”, a nie „bezczynność organu egzekucyjnego”, jest dyskusyjna kwestia, czy zaskarżalny stan przewlekłości postępowania może również zaistnieć w przypadku podjęcia przez organ egzekucyjny czynności w toku postępowania, lecz z opóźnieniem prowadzącym do wydłużenia postępowania w czasie, lub czy może powstać wskutek podejmowania przez organ egzekucyjny czynności niecelowych. Takiego zdania jest Piotr Przybysz, który uważa, iż „przedmiotem skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego jest sposób prowadzenia postępowania przez organ egzekucyjny, wskutek którego nie doszło do wyegzekwowania obowiązku lub obowiązek został wyegzekwowany później niż mógłby być wyegzekwowany” . Jednakże, jak się wydaje, w przypadku podejmowania przez organ egzekucyjny w toku postępowania czynności niecelowych czy też zbędnych, środkiem ochrony powinna być wyłącznie skarga na czynności egzekucyjne, która właśnie służy „kwestionowaniu” tych czynności .

Natomiast gdyby przyjąć możliwość skarżenia za pomocą skargi na przewlekłość postępowania sposobu prowadzenia postępowania, mimo podjęcia wszelkich niezbędnych czynności przez organ egzekucyjny, tyle że z opóźnieniem, to pojawia się pytanie, jaki skutek prawny i wpływ na toczące się postępowanie miałoby wywołać wniesienie skargi na przewlekłość postępowania . Dlatego też zasadne wydaje się przyjęcie, że stan „przewlekłości postępowania” może każdorazowo wystąpić jedynie w przypadku niepodejmowania przez organ egzekucyjny czynności zmierzających do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego, a więc w przypadku jego rzeczywistej bezczynności i w konsekwencji, że użyte w art. 54 § 1 u.p.e.a. sformułowanie „przewlekłość postępowania” ma charakter stylistyczny, a przedmiotem zaskarżenia na podstawie tego przepisu będzie bezczynność rozumiana jako brak konkretnego działania organu egzekucyjnego .

Krąg podmiotów, które mogą przeciwdziałać bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym poprzez złożenie omawianych skarg, został określony w u.p.e.a. bardzo szeroko. Zgodnie z treścią art. 6 § 1a u.p.e.a., legitymacja do wniesienia skargi na bezczynność wierzyciela została przyznana, po pierwsze, każdemu, czyj jakikolwiek interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku, a po drugie, prawo do złożenia skargi na bezczynność wierzyciela przysługuje organowi zainteresowanemu wykonaniem obowiązku. Ustawa równie szeroko określa krąg podmiotów legitymowanych do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania. Przede wszystkim, na podstawie art. 54 § 1 u.p.e.a., skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego przysługuje zobowiązanemu. Natomiast zgodnie z art. 54 § 2 u.p.e.a., podmiotem uprawnionym do wniesienia tej skargi jest również wierzyciel, przy czym w tym wypadku skarga nie będzie przysługiwała, jeśli wierzyciel będzie jednocześnie organem egzekucyjnym, ponadto skargę tę mogą wnieść podmioty, których interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku, a także organy zainteresowane wykonaniem obowiązku. Należy z aprobatą podkreślić udzielenie ochrony prawnej w przypadku obu skarg nie tylko interesowi prawnemu, lecz również interesowi faktycznemu. Wprowadzenie szerokiego kręgu podmiotów legitymowanych do wniesienia skargi na bezczynność w postępowaniu egzekucyjnym jest korzystnym rozwiązaniem. Przyznanie legitymacji do skorzystania ze środków przewidzianych w u.p.e.a. osobom, których interes faktyczny został naruszony niewykonaniem obowiązku egzekwowanym w drodze egzekucji administracyjnej, przyczynia się do zwiększenia skuteczności rozwiązań służących przeciwdziałaniu sytuacji, gdy w wyniku bezczynności wierzyciela lub organu egzekucyjnego nie są egzekwowane obowiązki poddane egzekucji administracyjnej, tym samym zwiększając gwarancję realizacji przepisów prawa .

Ustawa egzekucyjna nie wprowadza szczególnych wymagań formalnych co do treści obu skarg ani nie wskazuje terminu do ich złożenia. Z prawa do wniesienia skargi na bezczynność wierzyciela i na przewlekłość postępowania legitymowane do tego podmioty mogą skorzystać od powstania stanu bezczynności aż do podjęcia przez podmiot pozostający w stanie bezczynności odpowiednich czynności, których niepodjęcie warunkowało powstanie stanu bezczynności. Wraz z podjęciem przez wierzyciela lub organ egzekucyjny tych czynności lub zakończenia toku postępowania skarga staje się bezprzedmiotowa. Natomiast do określenia wymagań dotyczących treści skargi należy zastosować odpowiednio art. 63 kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 18 u.p.e.a., co oznacza, że skarga powinna odpowiadać przesłankom formalnym podania i musi zawierać, co najmniej, wskazanie podmiotu, od którego pochodzi, oraz jego adresu, żądanie lub żądania skarżącego oraz jego podpis albo osoby uprawnionej do jego reprezentowania.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ogólnie reguluje kwestię trybu i zasad postępowania w sprawie rozpatrzenia obu omawianych skarg ograniczając się do wskazania:
- organów właściwych do rozpatrzenia obu skarg,
- wskazania trybu wnoszenia skargi na przewlekłość postępowania,
- formy rozstrzygnięcia w sprawie skargi na bezczynność wierzyciela i przewlekłość postępowania,
- możliwości zaskarżenia postanowienia oddalającego skargę.

Organem właściwym do rozpoznania i rozstrzygnięcia skargi na bezczynność wierzyciela jest organ wyższego stopnia, a organem właściwym do rozpoznania i rozstrzygnięcia skargi na przewlekłość postępowania na podstawie art. 54 § 5 u.p.e.a. jest „organ nadzoru”. Co do zasady, organami nadzoru są organy wyższego stopnia w stosunku do organów właściwych do wykonywania egzekucji (zob. art. 23 u.p.e.a.). Do ustalania organów wyższego stopnia stosuje się przepis art. 17 k.p.a., przy czym u.p.e.a. zawiera określone postanowienia szczególne w stosunku do regulacji zawartej w k.p.a. Rozwiązanie, polegające na tym, iż skargę na przewlekłość postępowania rozpatruje organ nadzoru, zostało wprowadzone nowelą z 2001 roku . Uprzednio w sprawach skarg na przewlekłość postępowania egzekucyjnego rozstrzygał sam organ egzekucyjny, co nie gwarantowało skutecznego przeciwdziałania bezczynności.

Skargę na bezczynność wierzyciela wnosi się bezpośrednio do organu wyższego stopnia. Inne rozwiązanie przyjął ustawodawca w odniesieniu do trybu wnoszenia skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, którą wnosi się nie bezpośrednio do organu właściwego do jej rozpoznania, lecz za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Mimo że niekiedy złożenie skargi za pośrednictwem organu, którego bezczynność jest skarżona, będzie stanowiło impuls do podjęcia działania przez organ pozostający w bezczynności, to składanie skargi wprost do organu właściwego do jej rozpoznania daje silniejszą gwarancję, iż organ zobowiązany do podjęcia czynności określonych u.p.e.a. nie będzie pozostawał w bezczynności aż do czasu wniesienia skargi . Dlatego też rozwiązanie przyjęte dla trybu wnoszenia skargi na bezczynność wierzyciela trzeba uznać za właściwsze .

Rozstrzygnięcia w sprawie skargi na bezczynność wierzyciela i przewlekłość postępowania mają formę postanowienia. Postanowienie, jako konwencjonalna czynność proceduralna, powinno zostać wydane w określonej formie i mieć określoną treść . W u.p.e.a. brakuje odpowiednika art. 123-126 k.p.a., w konsekwencji czego do postanowień wydanych w sprawie skarg na bezczynność w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, na podstawie dyspozycji art. 18 u.p.e.a., znajdą zastosowanie przepisy k.p.a. dotyczące formy i treści postanowień wydawanych w postępowaniu administracyjnym .

Zgodnie z art. 6 § 1a i art. 54 § 5 u.p.e.a., w razie nieuwzględnienia skargi na bezczynność wierzyciela lub skargi na przewlekłość postępowania organ właściwy do ich rozpatrzenia oddala skargę w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Natomiast w u.p.e.a. nie są uregulowane skutki prawnoprocesowe omawianych skarg w przypadku ich uwzględnienia, a jest to niezwykle istotne dla określenia skuteczności tych środków zaskarżenia. W literaturze przedmiotu występuje pogląd, iż w przypadku uznania skargi za uzasadnioną organ właściwy do jej rozpatrzenia może jedynie nakazać podjęcie czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych . W celu określenia konsekwencji uznania za uzasadnioną skargi przysługującej na bezczynność wierzyciela lub organu egzekucyjnego możliwe wydaje się zastosowanie przepisów k.p.a.

Ponieważ obie skargi nie są skargami w rozumieniu przepisów działu VIII k.p.a. niedopuszczalne jest odpowiednie zastosowanie w odniesieniu do nich art. 221-259 k.p.a. Natomiast należy rozważyć zastosowanie do określenia skutków skarg na bezczynność w postępowaniu egzekucyjnym, uwzględniający charakter postępowania egzekucyjnego, postanowień art. 37 k.p.a., a konkretniej § 2 tego artykułu. Zastosowanie tego przepisu jest możliwe na mocy art. 18 u.p.e.a., zawierającego zasadę odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a., jeśli u.p.e.a nie stanowi inaczej. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji expressis verbis nie wyklucza takiej możliwości. Art. 37 k.p.a. traktuje co prawda o takim środku prawnym, jakim jest zażalenie, który również występuje na gruncie procedury egzekucyjnej, to jednak przedmiot tego zażalenia jest odmienny od substratu pozostałych zażaleń. Zażalenie to bowiem przysługuje na niezałatwienie sprawy w terminie określonym przepisami, czyli na bezczynność organu administracji. Tym samym zarówno skargi na bezczynność w postępowaniu egzekucyjnym, jak i zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie są środkami prawnymi o tym samym celu: mają działać dyscyplinująco na organy administracji i służyć przeciwdziałaniu ich bezczynności. Paragraf drugi art. 37 k.p.a. reguluje skutki prawne wniesienia zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie.

Oczywiście nie jest możliwe zastosowanie bez żadnych modyfikacji dyspozycji z art. 37 § 2 k.p.a. do skarg na bezczynność przewidzianych przepisami u.p.e.a. Przyjęcie rozwiązania dopuszczającego odpowiednie zastosowanie art. 37 § 2 k.p.a. prowadzi do wniosku, iż organ rozpatrujący skargę na bezczynność wierzyciela lub przewlekłość postępowania, uznając ją za uzasadnioną, oprócz nakazania podjęcia czynności zmierzających do zastosowania lub zrealizowania środków egzekucyjnych może ponadto wyznaczyć bezwzględnie oznaczony termin do dokonania czynności, której nie podjął wierzyciel lub organ egzekucyjny , zarządzić wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności, oraz w razie potrzeby także zarządzić podjęcie środków zapobiegających takiej bezczynności w przyszłości .

W powyżej omawianej kwestii przepisy u.p.e.a. nie zawierają dostatecznie precyzyjnego uregulowania, przede wszystkim ze względu na niejasności co do skutków prawnych, jakie może wywołać złożenie skargi. A zatem, zasadny jest postulat de lege ferenda uzupełnienia w tym zakresie przepisów u.p.e.a. W szczególności należałoby wyraźnie określić, jakie skutki procesowe może wywołać złożenie skargi na bezczynność wierzyciela i skargi na przewlekłość postępowania , bowiem duże odformalizowanie tych środków prawnych, a w szczególności niedostateczna regulacja w zakresie rozpoznawania skarg mogą budzić niepotrzebne wątpliwości interpretacyjne, a w konsekwencji przyczyniać się do nieskuteczności tych środków prawnych.

Omówione powyżej dwa przewidziane w u.p.e.a. środki prawne służące przeciwdziałaniu bezczynności wierzyciela i organu egzekucyjnego nie są jedynymi środkami mogącymi służyć zwalczaniu bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W tym celu przysługuje również skarga na bezczynność do sądu administracyjnego , przy czym stosownie do postanowień art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z pkt 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zaskarżenie bezczynności w postępowaniu egzekucyjnym dopuszczalne jest tylko w takim zakresie, w jakim dopuszczalne jest zaskarżenie postanowień w tym postępowaniu. Oznacza to, że zaskarżalną do sądu administracyjnego bezczynnością w postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest jedynie niewydanie w toku postępowania przez właściwy organ postanowienia, i to takiego, na które przysługuje zażalenie .

Jednocześnie wraz z wprowadzeniem pięć lat temu skargi na bezczynność wierzyciela w art. 6 § 1a u.p.e.a., mając na uwadze wcześniejsze wprowadzenie do polskiego porządku prawnego skargi na przewlekłość postępowania służącej przeciwdziałaniu bezczynności organu egzekucyjnego oraz skargi na bezczynność do sądu administracyjnego , został stworzony kompletny katalog środków służących przeciwdziałaniu bezczynności w toku postępowania egzekucyjnego w administracji. Łącznie wszystkie te środki prawne powinny zapewnić skuteczny system ochrony przeciwdziałania zjawisku bezczynności na gruncie postępowania egzekucyjnego i tym samym skuteczniej gwarantować doprowadzenie w drodze przymusu do realizacji obowiązków określonych w u.p.e.a. w razie zaistnienia konieczności zastosowania egzekucji administracyjnej. 

więcej na http://www.czasopisma.pwp.pl/st.xml   

kkż/