Jak wyliczać wynagrodzenie nauczyciela zatrudnionego w trakcie miesiąca? Czy emerytom i rencistom zatrudnianym w szkołach należy się dodatek stażowy? - pytają czytelnicy. Na wątpliwości nauczycieli i samorządowców odpowiadają pracownicy MEN.

Pytania do pracowników MEN można przesyłać korzystając z formularza dostępnego w zakładce „Edukacja”.

Elwira, księgowa, gminna jednostka samorządu terytorialnego
Proszę o odpowiedź na pytanie, na które jest wiele różnych interpretacji i większość księgowych nie wie, jak liczyć albo liczby błędnie. Chodzi o wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca nauczyciela, jeżeli np zatrudnienie powstało w trakcie miesiąca lub nauczycieli przebywał na urlopie bezpłatnym. Czy podstawę należy dzielić przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu, np w lutym 2010 r. jest to 160ha (20x8) co jest wg mnie prawidłowe, czy inaczej?

Zasady obliczenia wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, jeżeli pracownik nie pozostawał w stosunku pracy przez pełny miesiąc lub m.in. przez część miesiąca przebywał na urlopie bezpłatnym, określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. Nr 62, poz. 289, z późn. zm.).

Zgodnie z § 12 ww. rozporządzenia w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia - miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Przepis ten stosuje się także w przypadku obliczania wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca.

Punktem odniesienia dla obliczenia liczby godzin nieświadczenia pracy danego nauczyciela powinien być indywidualny wymiar czasu pracy, realizowany przez danego nauczyciela, nałożony przez dyrektora, po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną, określony w arkuszu organizacyjnym i planie pracy szkoły (placówki).

Grażyna, nauczyciel
Od września 2007 r. jestem na emeryturze. Od 2006 r. pracuję dodatkowo do dziś w szkole podstawowej na 7/18 etatu na czas określony. Nie otrzymuje dodatku stażowego, żadnego. Czy powinnam otrzymywać dodatek stażowy, a jeżeli tak to w jakiej wysokości? Staż pracy 33 lata jako nauczyciel. Jeżeli tak, to co powinnam zrobić by zaległy dodatek otrzymać?

Kwestie związane z dodatkiem za wysługę lat, należnym nauczycielom, reguluje art. 33 ustawy – Karta Nauczyciela, który w ust. 1 stanowi, iż nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, z tym że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego i jest wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy.

Szczegółowe zasady związane z ustalaniem prawa nauczyciela do dodatku za wysługę lat określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 22 poz. 181, z póź. zm.).

Z § 7 ust. 1 rozporządzenia wynika, iż do stażu pracy uprawniającego do dodatku za wysługę lat wlicza się okresy zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy, które podlegają wliczeniu do stażu pracy na zasadach ogólnych. Należy podkreślić, iż dokumentem stwierdzającym zakończony okres zatrudnienia jest świadectwo pracy. Wobec powyższego zasadniczo zaliczeniu nie podlegają niezakończone okresy zatrudnienia ponieważ w tych przypadkach nie może być wydane świadectwo pracy.

Od podanej zasady wyjątek stanowi art. 7 ust. 3 rozporządzenia, z którego wynika, iż w przypadku nauczyciela zatrudnionego jednocześnie w kilku szkołach, w wymiarze łącznie nieprzekraczającym obowiązującego nauczyciela wymiaru zajęć, do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat w każdej ze szkół wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz okres zatrudnienia z trwającego stosunku pracy na podstawie zaświadczenia wystawionego w tym celu.

Odrębne unormowania zawarte są w § 7 ust. 2 rozporządzenia który stanowi, iż nauczycielowi zatrudnionemu w więcej niż jednej szkole, a wymiar czasu pracy łącznie przekracza obowiązujący nauczyciela wymiar zajęć, okresy uprawniające do dodatku za wysługę lat ustala się oddzielnie dla każdej ze szkół. Jednakże do okresu pracy uprawniającej do dodatku za wysługę lat nie wlicza się okresu pracy w innym zakładzie, w którym nauczyciel jest lub był jednocześnie zatrudniony. Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się także okresów zatrudnienia podstawowego czyli aktualnego i zakończonego.

Podsumowując, w opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej nie ma podstaw prawnych, na podstawie których emeryci i renciści zatrudniani w szkołach mogą być pozbawieni dodatku za wysługę lat. Nauczyciele ci, legitymują się dokumentami stwierdzającymi zakończone okresy zatrudnienia, tj. świadectwami pracy. W związku z powyższym prawo i wysokość dodatku stażowego dla tej grupy pracowników powinny być ustalane zgodnie z przepisami art. 33 ustawy – Karta Nauczyciela.

Sylwia, nauczyciel
Jestem nauczycielem kontraktowym odbywającym w przedszkolu publicznym staż na stopień nauczyciela mianowanego. Od września 2010 rozpocznę pracę w przedszkolu niepublicznym, w którym dyrektor nie jest nauczycielem, ani żadna z zatrudnionych osób nie jest nauczycielem mianowanym czy dyplomowanym. Kto więc może być moim opiekunem stażu?
Czy może to być osoba zatrudniona w innej placówce/ np: mój dotychczasowy opiekun z przedszkola publicznego? Jakie przepisy prawa regulują tą kwestię? Kto wówczas płaci opiekunowi dodatek za bycie opiekunem stażu? Dodam, że w przedszkolu publicznym odbędę 2 lata stażu, w niepublicznym zaś tylko ostatnie 9 miesięcy i w momencie zmiany miejsca pracy będzie zachowana ciągłość zatrudnienia.

Zgodnie z art. 9c ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela nauczycielowi stażyście i nauczycielowi kontraktowemu odbywającemu staż dyrektor szkoły przydziela spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych opiekuna, z zastrzeżeniem że:
1)  w przedszkolach, szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, tj. w:

a)publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego,

b)przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach działających na podstawie ustawy o systemie oświaty oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, opiekunem nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego może być również nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze;

2)w rodzinnej placówce opiekuńczo-wychowawczej opiekunem nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego może być również nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony w publicznym ośrodku adopcyjno-opiekuńczym, wskazany przez organ nadzoru w porozumieniu z organem prowadzącym.

Jak wynika z powołanego przepisu, co do zasady opiekunem stażu nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego może być nauczyciel mianowany lub dyplomowany z tej samej szkoły. Wyjątkowo, w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w pkt 1, opiekunem stażu nauczyciela stażysty oraz nauczyciela kontraktowego może być również nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze.

Do nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w niepublicznych przedszkolach, szkołach i placówkach nie mają zastosowania przepisy art. 36 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 października 2009 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek (Dz. U. Nr 184, poz. 1436). Nie można zatem wykluczyć, że stanowisko kierownicze w ww. jednostkach może zajmować osoba, która nie posiada stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego.

Jak wynika z powyższego, w przedszkolach, szkołach i placówkach, o których mowa, co do zasady opiekunem stażu nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego może być nauczyciel mianowany lub dyplomowany, a w razie potrzeby także nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze, choćby nie posiadał stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego.

Grażyna, główny księgowy w Zespole Szkół
Jeżeli pracownik zatr. 01.09.2009r. nadal otrzymał jednorazowy dodatek uzupełniający za 4  m-ce 2009 r. to należy mu wliczać do podstawy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego 1/12 wypłaconej kwoty, czy może uzupełnić do pełnego roku, tylko w jaki sposób?
Jeżeli do podstawy chorobowego, które wystąpi np. w XII 2010r. uwzględnimy miesiące XII 2009 - XI 2010, to czy nadal należy przyjąć w podstawie 1/12 kwoty wypłaconego dodatku? Jeżeli podstawa chorobowego ustalona w XI 2009r. (czyli przed wypłatą jednorazowego dodatku) jest przepisywana do chorobowego za II/2010 (po wypłacie jednorazowego dodatku-pł.29.01.2010r.), gdyż nie upłynął okres 3 miesięcy, to należy tą podstawę przeliczyć na nowo z uwzględnieniem tego dodatku?

Zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.) składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne, wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Jednorazowy dodatek uzupełniający nie jest wypłacany w okresach miesięcznych lecz rocznych. W świetle powyższego, jednorazowy dodatek uzupełniający powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej nauczycielowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Odnosząc się do przeliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy zauważyć, iż zgodnie z art. 43 ww. ustawy podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Przeliczenie podstawy zasiłku może nastąpić także po przerwie krótszej niż trzy miesiące w sytuacji, gdy w okresie tej przerwy nastąpiła zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia, a zasiłek chorobowy był wymierzany od tej właśnie podstawy, co wynika z art. 45 ww. ustawy. Przepisu tego nie stosuje się jednakże do ubezpieczonych będących pracownikami, do których wynagrodzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.).

W przypadku zatem wypłaty nauczycielowi jednorazowego dodatku uzupełniającego po ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, podstawy tej nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.


Wszyscy czytelnicy, którzy pytali o tzw. trzynastki dla nauczycieli mogą zapoznać się ze stanowiskiem MEN, w sprawie dodatkowego wynagrodzenia rocznego nauczycieli zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej. Dostępne jest tutaj.

Wcześniejsze odpowiedzi MEN dostępne są tutaj.