Podległość służbowa w jst przejawia się w kompetencji do kierowania podwładnym. Przepisy nie rozstrzygają jednak szczegółowo tej kwestii
Podległość służbowa w samorządzie przejawia się w kompetencji przełożonego do kierowania pracą podwładnego. Jednak przepisy nie rozstrzygają szczegółowo tej kwestii.
Jak podkreślono w stanowisku resortu administracji i cyfryzacji, przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie rozstrzygają szczegółowo kwestii podległości służbowej pomiędzy pracownikami.
„Podległość służbowa wyraża się zależnością pomiędzy przełożonym i podwładnym, najczęściej przejawia się to w kompetencji przełożonego do kierowania pracą podwładnego i w obowiązku podporządkowania się tym kompetencjom” – zaznaczył resort.
Jak dodano w stanowisku ministerstwa, o bezpośredniej podległości można powiedzieć, gdy w ramach zwierzchnictwa i podległości nie będzie ogniw pośrednich. Tymczasem prezydent (burmistrz, wójt) może przekazać określone uprawnienia z zakresu zwierzchnictwa swojemu zastępcy, tym samym osoba ta w stosunku do określonych pracowników zatrudnionych w urzędzie pełnić będzie kompetencje bezpośredniego zwierzchnika służbowego.
Dlatego, choć organ wykonawczy gminy (prezydent, burmistrz, wójt) jest przełożonym kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, nie musi to oznaczać bezpośredniego zwierzchnictwa służbowego. Informacji, czy takie zwierzchnictwo występuje, należy szukać w statucie danej jednostki samorządu terytorialnego, regulaminie organizacyjnym oraz w zakresie czynności zwierzchnika i pracownika.
Fakt bezpośredniego zwierzchnictwa służbowego niesie za sobą określone konsekwencje. Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych, małżonkowie oraz osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie (dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo) nie mogą być zatrudnieni w urzędach gmin i powiązanych z nimi instytucjach, jeżeli powstałby między tymi osobami stosunek bezpośredniej podległości służbowej.
Ograniczenie dotyczy też osób pozostających ze sobą w stosunku powinowactwa pierwszego stopnia (teściowie, zięć, synowa) oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.
Przy czym, jak podkreślił MAC, przepisy te znajdują zastosowanie, gdy osoby pozostające np. w stosunku małżeństwa objęte są pragmatyką samorządową, tzn. ich stosunek pracy został nawiązany w oparciu o przepisy ustawy o pracownikach samorządowych i wydanych na podstawie tej ustawy przepisów wykonawczych.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego spotkać jednak można rozszerzający pogląd. Chodzi o sytuacje, kiedy pomimo braku bezpośredniej podległości służbowej, ktoś decyduje o obowiązkach zawodowych swojego krewnego.
Będzie to miało miejsce np., gdy pracownik bezpośrednio podlega naczelnikowi, ale realny wpływ na jego karierę zawodową ma również dyrektor (bezpośredni przełożony naczelnika) będący krewnym pracownika.
/kic/Serwis Samorządowy PAP