Powiat może przekazać gminie swoje zadanie, ale gmina powiatowi już nie – wynika z opinii prawnej przygotowanej na zlecenie MAC.

Z ekspertyzy przygotowanej przez dr Annę Brzezińską-Rawe z UMK w Toruniu wynika, że o ile dopuszczalne jest zawarcie porozumienia między powiatem, a gminą, to w jego wyniku zakres zadań gminy może jedynie ulec zwiększeniu. Nie jest natomiast dopuszczalne ograniczenie zadań własnych gminy i wyzbycie się części z nich przez przekazanie ich w drodze porozumienia powiatowi.

Jak wyjaśnia ekspert możliwość przekazania innej jednostce samorządowej należącego do gminy zadania, może nastąpić nie w drodze porozumienia z powiatem, lecz w drodze zawarcia w trybie art. 74 ust. 1 ustawy u.s.g. porozumienia międzygminnego, którego celem jest powierzenie jednej z gmin określonych w porozumieniu zadań publicznych. Gmina nie może powierzać wykonaniu takich zadań ani powiatowi, ani województwu, bo takiej podstawy nie sposób wywieść z treści art. 10 ust. 1 tej ustawy.

Podstaw prawnych tego przejęcia próżno również doszukiwać się w ustawie o samorządzie powiatowym. Zgodnie z art. 5 ust. 2 tej ustawy, powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzania prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu.

Podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego jako wyłączna kompetencja rady powiatu w świetle art. 12 pkt 8 a u.s.p., nie może obejmować zgody na przejęcie od gminy jej zadań własnych.

W ekspertyzie przywołano orzeczenie WSA w Gliwicach (z dnia 2014-01-27 sygn. akt II SA/Gl 1534/13 - nieprawomocny), w którymk sąd stwierdził m.in., że:

„Patrząc na regulację zawartą w art. 19 ust. 4 u.d.p. i przewidzianą w niej możliwość zawierania porozumień przez zarządców dróg przez pryzmat przepisów art. 7 ust.1 pkt 2 u.s.g. i art. 2a ust. 2 u.d.p., Sąd stoi na stanowisku, że przywołany przepis ma charakter normy kompetencyjnej, a więc przyznaje zarządcy drogi uprawnienie do zawierania porozumienia z innym zarządcą drogi.

Nie oznacza to wszakże, iż dysponuje on swobodą w tym zakresie, a co za tym idzie, że do takiego porozumienia nie stosuje się innych przepisów normujących kwestie porozumień (tj. art. 8 ust. 2a i art. 18 ust. 2 pkt 11 u.s.g.). Podkreślić trzeba, że zarządca drogi nie jest jej właścicielem, a jedynie w imieniu właściciela sprawuje zarząd drogą.

Wobec tego porozumienie pomiędzy zarządcami dróg nie może być traktowane jako wyraz pełnej autonomii tych podmiotów w przyjmowaniu lub przekazywaniu określonych zadań związanych z zarządzeniem majątkiem jednostki samorządu terytorialnego – w tym przypadku drogami”.

Podejmowanie uchwał w sprawie przejęcia bądź przekazania zadań, zostało uregulowane w przepisach ustrojowych, i co za tym idzie, może się odbywać jedynie na zasadach tam przewidzianych.

Ponieważ przepis art. 74 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym przewiduje wyłącznie możliwość przekazywania zadań własnych innej gminie, rada nie jest władna powierzyć zadań własnych w trybie porozumienia powiatowi, który nie jest władny przejąć zadań własnych gminy.

W konsekwencji stwierdzić należy, że art. 19 ust. 4 u.d.p. nie stanowi samodzielnej i odrębnej podstawy prawnej do podejmowania uchwały przez organy stanowiące jednostkę samorządu terytorialnego.

mp/Serwis Samorządowy PAP