Wójtowie i starostowie powinni dysponować tzw. poświadczeniem bezpieczeństwa, które uprawnia do dostępu do informacji niejawnych – uważają eksperci Biura Analiz Sejmowych.

Zgodnie z przepisami, dysponowanie poświadczeniem bezpieczeństwa wymagane jest w przypadku ubiegania się o stanowisko lub pracę zleconą, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych.

Wprawdzie, jak przypomina BAS w najnowszych Zeszytach Prawnych, ordynacja wyborcza nie obliguje do posiadania takiego certyfikatu w momencie wyboru na szefa gminy lub powiatu. Jednak w związku ze sprawowaniem funkcji, wójtowie i starostowie mają dostęp do tzw. planów obrony cywilnej, które mogą mieć charakter informacji niejawnych. 

„W związku z definicją tajemnicy służbowej (z wewnętrznym podziałem na informacje zastrzeżone i poufne) w mojej ocenie powiatowe i gminne plany obrony cywilnej należą do dokumentów, które opatrzone winny być klauzulą poufne, jako że ich nieuprawnione ujawnienie powodowałoby szkodę dla interesów państwa, interesu publicznego lub prawnie chronionego interesu obywateli” – przypomina autor sejmowej ekspertyzy, Jan Morwiński.

Jego zdaniem, dostęp do tajemnicy służbowej w powyższym zakresie wójtów/starostów nie jest równoznaczny z wymogiem przeprowadzenia wobec nich postępowania sprawdzającego. Wynika to z faktu, że kierownicy jednostek odpowiadając za ochronę informacji niejawnych powołują pełnomocnika ds. ochrony informacji niejawnych i określają stanowiska, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych, odrębnie dla każdej klauzuli tajności.

Niemniej, nie ma prawnych przeszkód, by wykonując uprawnienia z zakresu prawa pracy przewodniczący rady gminy lub powiatu złożył wniosek o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego zwykłego (pozwalającego na dostęp do tajemnicy służbowej) lub postępowania rozszerzonego uprawniającego do dostępu do tajemnicy państwowej na podstawie ustawy z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych.

Ponadto, „zważywszy na kompetencje tych organów samorządowych, w szczególności w zakresie przygotowywania planów z zakresu obrony cywilnej, pożądane byłoby, by takim poświadczeniem dysponowali, przynajmniej w odniesieniu do informacji poufnych” – podkreśla ekspert BAS.

/dp/