Zapraszamy do lektury siódmego wydania Biuletynu Eko-Gmina. Tematem numeru jest ekorozwój na obszarach wiejskich.

Obszary wiejskie kojarzą się zazwyczaj w rolnictwem. Mimo, iż coraz częściej mówi się o zrównoważonym i wielofunkcyjnym rozwoju terenów wiejskich, w którym produkcja żywności ma być tylko jednym z wielu rodzajów aktywności gospodarczej, znaczenie upraw rolnych dla zachowania naturalnych krajobrazów i bioróżnorodności ekosystemów, a tym samym dla wysokiej jakości kapitału przyrodniczego jest kluczowe.

Oczywiście chodzi tu o rolnictwo zrównoważone i ekologiczne, które minimalizuje negatywne oddziaływanie na środowisko i przyrodę ze strony procesów produkcyjnych. Ekoinnowacyjność w rolnictwie powinna więc dotyczyć wprowadzania na jak najszerszą skalę takich praktyk rolniczych i metod produkcji, które ten wpływ maksymalnie ograniczają oraz przyczyniają się do zachowania różnorodności biologicznej na poziomie genowym, gatunkowym, ekosystemowym i krajobrazowym.

Modelowym rozwiązaniem w tym zakresie jest rolnictwo ekologiczne, posiadające już w Polsce od 2001 roku regulacje ustawowe. Na ten temat polecamy rozmowę z ministrem rolnictwa Markiem Sawickim, zamieszczoną na początku obecnego wydania Eko-Gminy.

Zrównoważona ekologicznie i ekoinnowacyjna wieś to nie tylko ekorolnictwo, ekoprzetwórstwo i ekoturystyka. To przede wszystkim miejsca pracy i zachowanie kulturowego dziedzictwa wsi, a więc jej tożsamości, bez której wieś przestaje być wsią.

Obserwując niekorzystne zjawisko wymierania pszczół, a nawet fakt, że już miasta stają się w wielu przypadkach dla nich bardziej przyjazne, niż środowisko "wiejskie" zdominowane przez intensywne i agrochemiczne metody produkcji, wymusza to nieodpartą refleksję nt. "dokąd zmierza polska wieś" i jakiej wsi naprawdę chcemy?

Jednym z kluczowych zasobów, które należy zachować w stanie jak najmniej zubożonym dla przyszłych pokoleń jest nasze dziedzictwo przyrodnicze i bioróżnorodność, określane też na gruncie nauk ekonomicznych jako kapitał przyrodniczy.

Często niestety, szczególnie w prowadzeniu lokalnej polityki rozwoju, nie jest on postrzegany jako czynnik rozwoju i kapitał właśnie, lecz jako bariera i ograniczenie rozwoju gospodarczego. Zinstytucjonalizowane formy ochrony zasobów przyrody żywej, jakim jest Program Natura 2000 spotykał się często z negatywnymi reakcjami ze strony środowisk samorządowych i gospodarczych.

Temu zagadnieniu poświęcamy w biuletynie osobny artykuł, zapraszając jednocześnie do dyskusji na ten temat w ramach naszych interaktywnych szkoleń „Ekoinnowacje w Gminie” prowadzonych na platformie www.ekorozwoj.ews21.pl

W obszarze rolnictwa, rozwoju wsi i gospodarki żywnościowej oraz równoważenia wzorców konsumpcji i produkcji wyrazem zasady regionalizacji jest koncepcja tzw. ekologii krótkich dróg. W 2002 r. została przetłumaczona na język polski publikacja „Drogi do systemu zrównoważonego rolnictwa i konsumpcji żywności” niemieckiego autora K. L. Schweisfurth’a, którą również przypominamy.

Koncepcja ta polega ona na takiej organizacji systemu produkcji i dystrybucji żywności w ramach regionu, aby zapotrzebowanie na transport i energię procesu produkcji w regionie było jak najmniejsze i przyczyniało się do zatrzymywania, ale i tworzenia nowych, lokalnych i przyjaznych środowisku miejsc pracy.

Mimo, iż koncepcja ta ujrzała światło dzienne wiele lat temu, nie straciła nic na swojej aktualności i posiada nadal ogromny inspirujący potencjał w zakresie tworzenia ekoinnowacyjności.

Życzymy ciekawej lektury oraz wszelkiej pomyślności i ekoinnowacyjnych inspiracji w Nowym 2015 Roku!

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja Promocji Gmin Polskich, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.