We wspólnym piśmie Związek Pracodawców Gospodarki Odpadami, Polska Izba Gospodarki Odpadami, Krajowa Izba Gospodarki Odpadami, Rada Przedstawicieli Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych oraz Koalicja ds. Bezpieczeństwa Pracowników Służb Komunalnych zaapelowała o pilną zmianę ustawy z dnia 2 marca 2020 (Dz.U. 2020, poz. 374) o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Organizacje zwróciły uwagę, że regulacja obejmuje kluczowe służby państwa polskiego oraz branże potencjalnie najbardziej narażone na poniesienie strat w związku z pandemią koronawirusa, jednak nie uwzględnia sektora gospodarki odpadami. „Brak jest jednak jakichkolwiek specjalnych, kryzysowych uregulowań w zakresie działania podmiotów realizujących zadania dotyczące gospodarowania odpadami, w tym w szczególności odpadami komunalnymi” – podkreślono w piśmie. 

„Nasza branża jest kluczowym ogniwem zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno–epidemiologicznego Polski i jej obywateli. W przypadku jakichkolwiek perturbacji w jej działaniu konsekwencje mogą być tragiczne i trudne do przecenienia” – zaznaczono.
 
Organizacje zwróciły m.in. uwagę, że praca pracowników bezpośrednio zaangażowanych w zbieranie, transport oraz procesy przetwarzania odpadów przy potencjalnej obecności koronawirusa naraża ich na zakażenie pomimo używania środków ochrony osobistej. 

Również zmiana zachowań mieszkańców może powodować zmianę w zakresie morfologii odpadów i konieczność dostosowania sposobu odbierania i zagospodarowania odpadów do zmienionych realiów. 

„Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania wnioskujemy o uregulowanie prawne postępowania w sytuacji kryzysowej jaka może pojawić się w przypadku braku możliwości kadrowych i technicznych odbierania, transportu i przetwarzania odpadów, jak również wysokiego prawdopodobieństwa zakażenia materiałem biologicznym zawartym w dostarczanych do instalacji odpadach” – czytamy w piśmie. 

Zmiana harmonogramu odbioru śmieci, nowe procedury odbioru, zawieszenie kar

Zdaniem organizacji odpadowych w specustawie powinny znaleźć się następujące rozwiązania (uruchamiane w trybie decyzji wojewody z wyłączeniem punktów 1,2): 

1. Okresowa możliwość weryfikacji stanu zdrowia pracowników przez pracodawcę np. poprzez mierzenie temperatury, przeprowadzenie ankiet dotyczących oceny ryzyka rozprzestrzeniania się korona wirusa wśród pracowników na temat stanu zdrowia i zachowań. 
2. Wdrożenie niestandardowej procedury postępowania z odpadami komunalnymi wytworzonymi w miejscu zidentyfikowanym jako miejsce wystąpienia wirusa/zamieszkania przez osoby zakażone. 
3. Na wniosek podmiotu odbierającego odpady przy akceptacji gminy odstąpienie od nakładania kar lub modyfikacja wymagań w zakresie realizacji pewnych szczegółowych elementów usługi objętych kontraktami realizowanymi w trybie PZP jak np. 
a. Dopuszczenie możliwości czasowej zmiany harmonogramów odbioru odpadów komunalnych 
b. Możliwość zbierania wszystkich frakcji jednym pojazdem bez zachowania segregacji odpadów na frakcje lub czasowego wstrzymania odbioru odpadów segregowanych (papier, szkło, plastik) 
c. Odstąpienie od nakładania kar za brak terminowego odbioru odpadów komunalnych czy brak stacjonarnych Biur Obsługi Klienta 
d. Możliwość odbierania odpadów pojazdami z innej gminy lub pojazdami nie posiadającymi wymaganego wyposażenia dodatkowego 

4. Wyłączenie baz transportujących odpady i instalacji przetwarzania, recyklingu i składowania odpadów z procedur związanych z kwarantanną całych obiektów i co za tym idzie unieruchomieniem takich zakładów w całości a jedynie poddanie odpowiednim procedurom bezpieczeństwa poszczególnych pracowników podejrzanych lub zainfekowanych wirusem. 
5. W sytuacji wstrzymania przyjmowania odpadów przez instalacje przetwarzania, recyklingu czy unieszkodliwiania możliwość tymczasowego magazynowania odpadów w innych miejscach nie posiadających stosownych decyzji lub niezgodnie z tymi decyzjami z zachowaniem podstawowych wymagań ochrony środowiska. 
6. Dopuszczenie do termicznego przetwarzania i składowania bez uprzedniego sortowania i poddawania procesom MBP odpadów komunalnych zbieranych z potencjalnie zagrożonych obszarów, a w związku z tym także przyjmowanie odpadów przez składowiska ponad limit określony w decyzji administracyjnej oraz przekazywanie odpadów przez zakłady przetwarzania objęte kwarantanną w sposób odbiegający od obowiązków określonych w obowiązujących obecnie przepisach prawa oraz posiadanych decyzjach administracyjnych (np. przekazywanie do składowania zmieszanych odpadów komunalnych, wytwarzanie odpadów ponad limity).