"Zasadniczym celem ustawy, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest wsparcie przedsięwzięć prośrodowiskowych prowadzonych zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym" - wyjaśniła kancelaria prezydenta.

Wskazała, że zmiany wprowadzane przez ustawy to m.in. ustanowieniu obowiązku opracowania miejskiego planu adaptacji dla miasta o liczbie mieszkańców równej 20 tysięcy lub większej. "Miejski plan adaptacji będzie musiał zawierać co najmniej część analityczną, koncepcję zagospodarowania na terenie miasta wód opadowych i roztopowych będących skutkiem opadów atmosferycznych, zbiór danych przestrzennych, część programową, wskazanie sposobu wdrażania planu oraz wnioski i rekomendacje" - zaznaczono.

Miasta te będą musiały również uwzględnić aspekt adaptacji do zmian klimatu w dokumentach strategicznych, w tym dotyczących planowania przestrzennego miast. Aglomeracje, które do tej pory jeszcze nie mają opracowanych planów adaptacji, będą musiały je opracować i przyjąć do 2 stycznia 2028 r. Plany będą przyjmowane przez radę gminy w drodze uchwały.

Plany mają być opracowywane przy zapewnieniu możliwości udziału społeczeństwa i będą aktami prawa miejscowego uchwalanymi przez rady miejskie. Składową miejskiego planu adaptacji ma być koncepcja zazieleniania miasta (zwiększanie powierzchni terenów zieleni) oraz koncepcja zagospodarowania wód opadowych i roztopowych. Plany mają być aktualizowane raz na sześć lat. Wprowadzone zostaną dodatkowe regulacje, które miałyby chronić tereny zieleni przed tzw. betonozą lub tereny zieleni "dzikiej", które spełniają funkcje retencyjne.

Nowe przepisy mają również pozwolić na uwzględnienie komponentu klimatyczno-środowiskowego w strategiach rozwoju gmin, ponadlokalnego, województw, związku metropolitalnego oraz kraju. Nowela zobowiąże też miasta, które mają już miejskie plany adaptacji, do wdrażania wniosków wynikających z tych planów w kontekście zagospodarowania przestrzennego.

Kolejną zmianą jest wprowadzenie regulacji dot. odwołania członków rady nadzorczej i zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) lub Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), którzy przed dniem wejścia w życie ustawy złożyli oświadczenie lustracyjne potwierdzające "pracę lub służbę w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracę z tymi organami" albo wobec których wydano prawomocne orzeczenie stwierdzające, iż oświadczenie tych osób było niezgodne z prawdą.

Ponadto, obecni członkowie organów NFOŚiGW, którzy takowych oświadczeń nie złożyli, zostali zobowiązani "do ich złożenia w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy". Jeśli tego nie dokonają to zostaną odwołani.

Nowela ma też usprawnić dwa programy antysmogowe - "Czyste Powietrze" oraz "Stop Smog".

W przypadku tego pierwszego chodzi o doprecyzowanie sposobu ustalania wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z gospodarstwa rolnego na potrzeby wydania zaświadczenia o dochodach, które jest konieczne do wnioskowania o wyższe dotacje z NFOŚiGW.

Drugi program ma być bardziej atrakcyjny dla gmin m.in. poprzez uproszczenie jego obsługi oraz likwidację kryterium majątkowego. Projekt przewiduje zwiększenie kwoty na realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego z 53 tys. do 106 tys. zł. Zwiększeniu ulec ma też poziom finansowania inwestycji z budżetu państwa z 70 do 90 proc. Jednocześnie zmniejszy to wkład własny gminy z 30 do 10 proc. W przypadku największych miast (powyżej 100 tys. mieszkańców) wkład będzie musiał być większy niż 10 proc.

W nowych przepisach pojawia się też delegacja do wydania rozporządzenia ws. wymagań jakościowych dla paliw biomasowych wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem do użycia w domowych kotłach. Wymagania jakościowe pojawią się dla: biomasy pozyskanej z drzew i krzewów w postaci peletu lub brykietu; biomasy roślinnej z rolnictwa w postaci brykietu lub peletu; biomasy pozyskanej z drzew i krzewów w postaci zrębki drzewnej lub drewna kawałkowego.

Zmiany obejmą też Państwową Rade Ochrony przyrody poprzez m.in. wprowadzenie 5-letniej kadencji tejże instytucji. Przepisy co do zasady wejdą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.

jls/ drag/ mp/