12 metropolii na działania związane z ochroną środowiska wydało w 2016 roku ponad 2,5 mld zł. Jednak samo zwiększanie budżetów nie rozwiąże problemu złej jakości powietrza – wynika z raportu PwC „Walka o lepsze powietrze".

W tych 12 metropoliach żyje ponad 16 mln osób, a więc ponad 42 proc. mieszkańców naszego kraju. Ogólny stan środowiska w polskich metropoliach na tle innych miast europejskich jest niezadowalający, a wynika to przede wszystkim z zanieczyszczenia powietrza spowodowanego nadmiernym ruchem drogowym i spalaniem „brudnego” paliwa w piecach. Liczba zarejestrowanych aut w  metropoliach wzrosła dwukrotnie w ciągu ostatnich 14 lat. Ponad 70 proc. wszystkich aut to pojazdy 10-letnie i starsze. Brakuje skutecznych zachęt do zakupu samochodów spełniających nowoczesne normy.

Z raportu PwC wynika, że duże miasta walczą o czyste powietrze nie tylko zwiększając budżety na ochronę środowiska. Przygotowano programy wymiany i modernizacji instalacji grzewczych, które często są w bardzo złym stanie; istotnym elementem strategii walki ze smogiem są dopłaty do ocieplania mieszkań. Takie działania podjęły m.in. Łódź i Wrocław. Z kolei w Katowicach podjęto decyzję o wykorzystaniu dronów do badania składu chemicznego dymu z kominów.

Szczecin postawił na zazielenienie przestrzeni miejskiej. W ramach programu Platan miasto prowadzi nasadzenia kilkuset drzew i krzewów.

Do popularyzacji działań wspierających środowisko może przyczynić się wystawa światowa Horticultural EXPO 2024, której organizatorem będzie Łódź. Jednym z głównych tematów będzie promocja ekologicznych rozwiązań w miastach i powiązanie ich z rewitalizacją terenów poprzemysłowych.

Innowacje i nowe technologie również mogą pomóc w walce o czyste powietrze. W Krakowie przeprowadzany jest konkurs na innowacyjne sposoby zwalczania smogu, dzięki któremu przetestowano już m.in. ścianki z mchów, antysmogowe obrazy, czy sieć smogowych czujników.

Wiele miast coraz więcej środków przeznacza na inwestycje w transport alternatywny. Na przykład w Warszawie funkcjonuje jeden z największych systemów wypożyczalni rowerów miejskich w Europie. Do dyspozycji jest ponad 5 tys. rowerów, w tym elektryczne, dziecięce i tandemy.

Z kolei w Białymstoku powstał pierwszy system miejskich rowerów wykraczający poza granice metropolii. W kierunku transportu innego niż samochodowy zwracają się także inne miejscowości. Poznań dołączył w tym roku do miast, które uruchomiły kolej aglomeracyjną. Podobne sieci dobrze funkcjonują również w Trójmieście, Warszawie, Wrocławiu, Łodzi i Krakowie. Natomiast Rzeszów prowadzi prace nad projektem, którego efektem ma być wprowadzenie w pełni autonomicznych, elektrycznych pojazdów. Jest to rozwiązanie unikatowe w skali europejskiej.

Transport publiczny też może być proekologiczny. Władze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii podpisały porozumienie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, dzięki któremu do 2023 roku w Metropolii może pojawić się nawet 300 elektrycznych autobusów. Natomiast w Warszawie do 2020 roku ma być dodatkowo ok. 130 takich pojazdów.

W raporcie PwC zwrócono uwagę na rolę strategicznego, długofalowego planowania działań, które umożliwia zrównoważony rozwój, oraz koordynację poczynań na szczeblu centralnym i lokalnym.

„Stan środowiska naturalnego to tylko jeden z wielkich problemów w rozwoju polskich metropolii. Ze względu na złożoność problemu, nie da się go rozwiązać bez rzeczywistej, długofalowej współpracy w ramach całych obszarów metropolitalnych, współpracy z rządem i wszystkimi interesariuszami, strategicznego planowania i sięgania po innowacje społeczne oraz narzędzia inteligentnego rozwoju miast” – ocenił prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC.

„Sprostanie ekologicznym wyzwaniom wymaga długofalowej współpracy ze wszystkimi interesariuszami, w tym przede wszystkim z mieszkańcami. Samorządom przypada szczególna rola budowania dialogu, atmosfery zaufania i gotowości na kompromis, co pozwoli na podejmowanie odważnych, czasem nawet niepopularnych działań” – uważa Dionizy Smoleń, dyrektor w zespole sektora publicznego i infrastruktury w PwC.
 
Źródło: PwC

woj/