Krajowa Rada RIO zaproponowała zmiany w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Izby chcą, aby środki pochodzące z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym, gmina mogła przeznaczyć na finansowanie zadań własnych z zakresu pomocy społecznej lub pieczy zastępczej.

Zdaniem Krajowej Rady RIO propozycja „zmierza do racjonalizacji wydatkowania środków publicznych”. 

W uzasadnieniu przedstawiciele izb zwrócili uwagę, że problemy alkoholowe mieszkańców gmin generują większe wydatki m.in. na zasiłki z pomocy społecznej, dożywianie dzieci w szkołach i organizowanie opieki nad dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych z powodu nadużywania alkoholu. 

„Wiele samorządów staje przed problemem jak racjonalnie wydatkować pozostające z lat ubiegłych środki z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Z uwagi na fakt, że stanowią one niemałą część dochodów gminnego budżetu, niektóre rady podejmują decyzje o zmianie ich przeznaczenia, które nie mają oparcia w przepisach prawa o czym świadczy orzecznictwo sądów administracyjnych (np. wyrok NSA o sygn. II GSK 2514/14 z 26.04.2016 r. i II GSK 1330/19 z 08.01.2020 r.)” – wskazano we wniosku. 

Zdaniem KRRIO problem narasta, tym bardziej że od 2021 roku gminy realizują również dochody z udziałów w opłatach za zezwolenia na obrót hurtowy w kraju napojami alkoholowymi, które w 2021 r. zwiększyły pulę środków o ok. 10 proc., a w 2022 r. o 40,7 proc. (dane z woj. wielkopolskiego).

Zgodnie z przepisami środki z tytułu zezwoleń na sprzedaż alkoholu gmina powinna w pierwszej kolejności przeznaczyć na zadania określone w art. 4 ust. 1 ustawy o wspieraniu trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, czyli zadania ujęte w gminnym programie przeciwdziałania alkoholizmowi. 

Dopiero w dalszej kolejności można jej przeznaczyć na zadania nieujęte w wyżej wymienionym programie, biorąc pod uwagę fakt, że zadania te maję mieć związek z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom spożywania alkoholu. Przy czym nie powinny być one przeznaczane na zadania, które ustawowo są przypisane innym podmiotom.

mp/