Nowe przepisy techniczno-budowlane dotyczące dróg zawarto w jednym rozporządzeniu zamiast obowiązujących obecnie trzech (rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie; rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych).

Jak zaznaczono w uzasadnieniu rozporządzenia, nowe regulacje mają  charakter ogólnych wymagań funkcjonalno-technicznych i nie zawierają szczegółów technologicznych i materiałowych, jak miało to miejsce dotychczas. Wymagania zawarte w regulacji „gwarantują co najmniej spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych, a więc stanowią zwięzły zbiór najważniejszych warunków i celów, których osiągnięcie jest bezwzględnie niezbędne, aby obiekt budowlany mógł zostać oddany do użytkowania i pełnić swoje funkcje”.

Wymagania te zostaną uszczegółowione we wzorcach i standardach (WiS) rekomendowanych przez ministra właściwego do spraw transportu. Zostaną tam również wskazane metody, parametry, opisy procedur, technik i podejścia metodycznego oraz zaproponowane typowe rozwiązania projektowe, instrukcje postępowania itd. Tym samym WiS będą zawierać rekomendowane, ale nie wykluczające innych, metody i parametry pozwalające na spełnienie wymagań zawartych w nowych przepisach techniczno-budowlanych.

Nowe rozporządzenie ma na celu uproszczenie procedury uzyskiwania decyzji pozwalających na realizację inwestycji drogowych – ma to zagwarantować m.in. rezygnacja ze skomplikowanej i czasochłonnej procedury uzyskiwania zgody ministra infrastruktury na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych w trybie art. 9 ustawy – Prawo budowlane. Jak czytamy w OSR do rozporządzenia, dzięki wprowadzanym zmianom możliwe będzie skrócenie czasu uzyskania decyzji pozwalającej na realizację inwestycji o średnio ok. 4 miesiące.

Nowe przepisy w sposób zdecydowany zwiększają odpowiedzialność projektantów. Jak zaznaczono w OSR regulacji, rekomendacje WiS „nie stanowią obligatoryjnych przepisów techniczno-budowlanych (PTB) w rozumieniu ustawy – Prawo budowlane oraz nie zwalniają osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie z odpowiedzialności zawodowej. Tym samym zaprojektowanie drogi lub mostu zgodnie z wytycznymi określonymi w WiS nie powoduje automatycznie spełnienia obowiązków wynikających z ustawy – Prawo budowlane. Natomiast w WiS można będzie znaleźć rekomendowaną metodę spełnienia obligatoryjnych wymagań funkcjonalno-technicznych określonych w PTB. Nie będzie to jednak jedyne możliwe do zastosowania rozwiązanie. Jeśli projektant uzna, że inne rozwiązanie gwarantuje spełnienie wymagań określonych w PTB, będzie mógł je zastosować. Bowiem, zarówno w pierwszym jak i w drugim przypadku, odpowiedzialność za przyjęte rozwiązania ponosi projektant”.

Ważną zmianą, jaką wprowadza nowa regulacja, jest objęcie jej przepisami budowy lub przebudowy obiektów inżynierskich w ramach dróg wewnętrznych.

„Dotychczasowe regulacje  obejmowały wyłącznie obiekty zlokalizowane w pasach drogowych dróg publicznych. Niemiej jednak za takim podejściem przemawia fakt, że obiekty niezlokalizowane w pasach dróg publicznych prowadzą ruchu drogowy, a swoją skalą i rozwiązaniami technicznymi przewyższają często obiekty zlokalizowane w tych pasach. Przykładem takich obiektów mogą być samodzielne mosty dla pieszych i rowerów lub wiadukty na terenach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. W takich przypadkach nie ma uzasadnienia do niestosowania przepisów projektu rozporządzenia, określających przede wszystkim kwestie bezpieczeństwa konstrukcji i użytkowania” – czytamy w uzasadnieniu do rozporządzenia.

Rozporządzenie likwiduje podział na zjazdy publiczne i indywidualne.

„Dotychczasowy podział generował wiele problemów dla zarządców dróg, bowiem zależny był od faktu prowadzenia działalności gospodarczej, a nie od rzeczywistego ruchu, jaki odbywał się po zjeździe. Dwa przykładowe rodzaje działalności gospodarczej: wielkopowierzchniowe centrum handlowe i sklep osiedlowy łączone były z drogą za pomocą tego samego rodzaju zjazdu, mimo że ruch drogowym był drastycznie odmienny” – czytamy w uzasadnieniu regulacji.

Rozporządzenie wprowadza także nowe wymagania dotyczące dróg dla pieszych i rowerów, uwzględniono w nim również wymagania dla infrastruktury przeznaczonej do ruchu hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego (zasady ruchu tych pojazdów określono w nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym, obowiązującej od 20 maja 2021 r.).

Ponadto rozporządzenie wprowadza do porządku prawnego przejścia sugerowane, chodniki poprzeczne oraz pasy neutralne (pod wspólnym określeniem „urządzenia alternatywne”), ułatwiające przekraczanie jezdni w miejscach, gdzie nie wyznaczono przejść dla pieszych i w których pozwalają na to przepisy o ruchu drogowym.

„Jednocześnie podczas prac nad projektem rozporządzenia rygorystycznej weryfikacji uległy wymagania dotyczące projektowania przejść dla pieszych i przejazdów dla rowerów, skutkujące jednoznacznym określeniem dopuszczalności stosowania konkretnych rozwiązań. W projekcie rozporządzenia uregulowano również kwestię stosowania systemu fakturowych oznaczeń nawierzchni, wspomagającego osoby z niepełnosprawnościami wzroku w poruszaniu się po drogach, które dotychczas nie były objęte PTB” – zaznaczono w uzasadnieniu.

Zgodnie z nową regulacją na drogach publicznych nie będzie już można projektować rond wielopasowych – ich miejsce mają zająć tzw. ronda turbinowe, które zostają wprowadzone do systemu prawnego.

Rozporządzenie ogranicza też przypadki obligatoryjności projektowania zatok autobusowych, zwiększając swobodę wyboru rozwiązania, szczególnie w przypadku ulic.

Cały rozdział szósty rozporządzenia poświęcono wymaganiom dotyczącym widoczności, uznając ją za jedno z najistotniejszych narzędzi zapewniających bezpieczeństwo ruchu drogowego.

„Szczegółowo określono rodzaje widoczności, jakie powinny być zapewnione kierującym pojazdami lub pieszym. W odróżnieniu jednak do obowiązujących regulacji w projekcie rozporządzenia nie wskazano konkretnych wartości, np. odległości widoczności na zatrzymanie. Dzięki temu rozwiązaniu  projektant drogi będzie miał możliwość oceny, czy warunki widoczności, które zostały zawarte w projekcie, są wystarczające do zapewnienia niezbędnego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego, lub czy muszą zostać zastosowane dodatkowe rozwiązania, np. w zakresie organizacji ruchu. Wiedza techniczna, stanowiąca wsparcie dla projektantów została zawarta we wskazanych powyżej WiS, w których każdorazowo, dla każdej części drogi, określono jak oceniać i zapewniać najlepsze warunki widoczności” – czytamy w uzasadnieniu.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 21 września 2022 r.

Dokument ogłoszony właśnie w Dzienniku Ustaw publikujemy w formie załącznika pod tym tekstem.

mam/