Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że na koniec 2019 r. z instytucjonalnych form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 korzystało 143,6 tys. dzieci, w tym blisko 92% dzieci przebywało w żłobkach. 

GUS zwraca uwagę, że najwyższym wskaźnikiem dostępności charakteryzowało się województwo dolnośląskie (192). Wysoką wartość tego wskaźnika odnotowano także w województwie opolskim (172). Z kolei najniższe wartości wskaźnika wyróżniały województwa świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie (odpowiednio 85 i 86).

W ciągu roku w placówkach przebywało 222,2 tys. dzieci, w tym 1,3 tys. dzieci niepełnosprawnych. Koszty pobytu w placówkach zostały częściowo lub całkowicie pokryte przez gminy 65,5% dzieciom. 

Placówki 

Według stanu w dniu 31 grudnia 2019 r. w Polsce działało 4,4 tys. placówek opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, w tym najwięcej żłobków (83,3%). Wśród wszystkich placówek blisko 78% należało do sektora prywatnego. Najwięcej żłobków i klubów dziecięcych sektora prywatnego należało do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (68,1%). 

Co dziesiąta placówka została założona przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (10,2%) lub spółkę cywilną (9,5%). W sektorze publicznym 97,4% żłobków i klubów dziecięcych było prowadzonych przez samorząd gminny. Wszystkie oddziały żłobkowe zostały utworzone przy przedszkolach, w tym głównie przy przedszkolach publicznych (84,0%).

Najwięcej żłobków było otwartych od 5 do 10 godzin dziennie (54,1%), a pozostałe placówki powyżej 10 godzin. Kluby dziecięce przeważnie pracowały od 5 do 10 godzin w ciągu dnia (88,5%), rzadziej w wymiarze do 5 godzin (8,7%), a sporadycznie powyżej 10 godzin (blisko 3%). Trzy oddziały żłobkowe na cztery zapewniały opiekę dzieciom w wymiarze 5–10 godzin dziennie (76,0%), a pozostałe oddziały powyżej 10 godzin (24,0%). Udogodnienia dla dzieci niepełnosprawnych posiadało 51,6% placówek opieki nad małymi dziećmi. Najczęściej były to pochylnie, podjazdy i platformy (34,1% ogólnej liczby placówek), posadzki antypoślizgowe (22,3%) oraz łazienki przystosowane do potrzeb dzieci niepełnosprawnych (21,8%). 

Miejsca 

Liczba miejsc we wszystkich placówkach opieki nad małymi dziećmi wzrosła z 137,6 tys. w 2018 r. do 159,9 tys. w 2019 r. Żłobki, kluby dziecięce i oddziały żłobkowe sektora prywatnego dysponowały 96,8 tys. miejsc, a sektora publicznego – 63,1 tys. miejsc. W sektorze prywatnym na 1 żłobek przypadało średnio 31 miejsc, a w sektorze publicznym średnia wartość była ponad dwukrotnie wyższa (69 miejsc). W przypadku oddziałów żłobkowych przeciętna liczba miejsc wyniosła 19 w placówkach sektora prywatnego i 31 w placówkach sektora publicznego. Kluby dziecięce były najmniejsze, dysponowały one średnio odpowiednio 18 i 21 miejscami. 

Personel 

W placówkach opieki nad małymi dziećmi pracowało 27,7 tys. osób. Wśród osób zatrudnionych w placówkach przeważały opiekunki dziecięce (blisko 67%). Nauczyciele stanowili ponad 13% ogólnej liczby zatrudnionych. Zdecydowaną większość pracowników stanowiły kobiety (99,3%). Dla ponad 90% opiekunek dziecięcych i nauczycieli placówki opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 były głównym miejscem pracy. W przypadku położnych i pielęgniarek ten odsetek był zdecydowanie niższy i wyniósł odpowiednio około 57% i 48%.

mp/