Województwo lubuskie sprawuje obecnie prezydencję w Konwencie Marszałków Województw RP. W Lubniewicach, w dniach 30 lipca-1 sierpnia odbyło się pierwsze spotkanie w tym regionie. Kolejne zaplanowano 23-25 września w Zielonej Górze oraz 25-27 listopada w Mierzęcinie.

Głównymi tematami obrad w Lubniewicach były plan odbudowy gospodarki unijnej, nowa perspektywa finansowa 2021-2027 oraz sprawy związane z ochroną zdrowia i stan przygotowania do jesiennej fali zagrożenia COVID-19. Część uczestników wzięła udział w spotkaniu on-line.

Kto dyskutował w Lubniewicach

Obok marszałek Elżbiety Anny Polak, gospodarzy podczas obrad w Lubniewicach reprezentowali: wicemarszałek Stanisław Tomczyszyn oraz członek zarządu Marcin Jabłoński. Jak podsumowali organizatorzy, w Konwencie udział wzięli przedstawiciele województw:
kujawsko-pomorskiego – marszałek Piotr Całbecki i wicemarszałek Zbigniew Ostrowski,
małopolskiego – marszałek Witold Kozłowski i wicemarszałek Łukasz Smółka,
opolskiego – marszałek Andrzej Buła i wicemarszałek Roman Kolek,
wielkopolskiego – marszałek Marek Woźniak,
zachodniopomorskiego – marszałek Olgierd Geblewicz,
dolnośląskiego – wicemarszałek Marcin Krzyżanowski,
łódzkiego – wicemarszałek Piotr Adamczyk,
podkarpackiego – wicemarszałek Piotr Pilch,
podlaskiego – wicemarszałek Marek Olbryś,
pomorskiego – wicemarszałek Wiesław Byczkowski i członek zarządu Agnieszka Kapała-Sokalska,
śląskiego – wicemarszałek Wojciech Kałuża,
świętokrzyskiego – wicemarszałek Marek Bogusławski,
warmińsko-mazurskiego – wicemarszałek Miron Sycz,
lubelskiego – członek zarządu Zdzisław Szwed,
mazowieckiego – członek zarządu Elżbieta Lanc.

Wśród gości, którzy zabrali głos, byli: Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, Marek Prawda, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, Christopher Todd, dyrektor Wydziału ds. Polityki (F3) w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, Olgierd Łukaszewicz, założyciel Fundacji „My Obywatele Unii Europejskiej im. W. B. Jastrzębowskiego, Jan Truszczyński, przedstawiciel Konferencji Ambasadorów RP, prof. Andrzej Horban, konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, Filip Nowak, zastępca prezesa NFZ ds. legislacyjnych, Bernard Waśko, zastępca prezesa NFZ ds. medycznych, prof. Dawid Murawa, prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, kierownik Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze, Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu ds. legislacyjnych Związku Miast Polskich, prof. Krzysztof Pyrć, kierownik Pracowni Wirusologii Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Jacek Smykał, kierownik Klinicznego oddziału chorób zakaźnych Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze, prof. Zbigniew Izdebski, pedagog i seksuolog, specjalista w zakresie poradnictwa rodzinnego, kierownik Katedry Humanizacji Medycyny i Seksuologii Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Jak informuje organizator, wśród gości Konwentu obecni byli parlamentarzyści: Krystyna Sibińska, Anita Kucharska-Dziedzic, Elżbieta Płonka oraz senator Wadim Tyszkiewicz.

Fundusze unijne dla Polski i regionów

Christopher Todd mówił o mechanizmie REACT-EU i przygotowaniu okresu programowania na lata 2021-2027. Wystąpienie minister Jarosińskiej-Jedynak dotyczyło Wieloletnich Ram Finansowych i Krajowego Planu Odbudowy.

"Cieszy nas to, że w nowej perspektywie finansowej możemy liczyć na większą elastyczność we wdrażaniu środków na politykę spójności. Będzie to między innymi możliwość transferu środków między kategoriami regionów" – mówiła podczas wystąpienia minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak. "Krajowy Plan Odbudowy to program, którego celem jest właściwa reakcja na problemy spowodowane przez pandemię. Inwestycje, które znajdą się w KPO, mają wspierać odbudowę gospodarki, wzrost jej potencjału i przywrócenie miejsc pracy. KPO ma również proponować przekształcenie w kierunku zielonej gospodarki i transformacji cyfrowej" – podkreśliła szefowa MFiPR.

Jak zaznaczyli organizatorzy Konwentu w komunikacie, minister omówiła także planowane poziomy dofinansowania:
- Regiony słabiej rozwinięte oraz Fundusz Spójności - 85 proc.
- Regiony w okresie przejściowym - nowe: Dolny Śląsk i Wielkopolska – 70 proc.
- Regiony w okresie przejściowym: 60 proc.
- Regiony lepiej rozwinięte (region stołeczny Warszawa) – 40 proc.
- Program Interreg 80 proc.

Małgorzata Jarosińska-Jedynak mówiła także o większej elastyczność we wdrażaniu polityki spójności w nowej perspektywie. Nowe zasady zakładają zwiększenie pułapu maksymalnego transferu pomiędzy funduszami z 15 proc. do 20 proc. alokacji danego funduszu, możliwość transferu środków pomiędzy kategoriami regionów, utrzymanie zasady n+3 na zobowiązania do 2021 r. oraz koncentrację tematyczną:
- 25 proc. środków EFRR na cele „smart”
- 30 proc. środków na cele „green”
- 25 proc. środków EFS+ na włączenie społeczne.
Wśród poruszonych tematów był także Fundusz Sprawiedliwej Transformacji.

Do wystąpienia minister odnieśli się samorządowcy. Marszałek województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz podkreślał, że ważne jest docenienie roli regionów w procesie wdrażania polityki spójności. "Uważam, że regiony sprawdziły się. Efektem tego jest dynamiczny rozwój polskich miast, miasteczek, wsi. Silne Regionalne Programy Operacyjne są czynnikiem sukcesu" – zaznaczył. Dziękował także za wsłuchanie się w sugestie ZWRP dotyczące poziomów dofinansowań, zachowanie zasady n+3 i rozluźnienie gorsetu koncentracji tematycznej. "Cieszy takie podejście Komisji Europejskiej wskazujące na dużą elastyczność" – dodał.

Marszałkowie zwrócili także uwagę na konieczność jak najszybszego wypracowania wytycznych dotyczących architektury programów oraz linii demarkacyjnej.

Marszałek Marek Woźniak odniósł się do planu odbudowy. "Z nadzieją i jednocześnie z niepokojem patrzę na paletę możliwości krajowego programu odbudowy. Będziemy mieli ogromną przestrzeń do zagospodarowania, więc żeby trafić w tę przestrzeń nie będzie łatwo. Nie będzie też łatwo wydyskutować te projekty. Wyobrażam sobie jednocześnie duże ponadregionalne projekty, np. związane z transportem: kolejowym, czy autobusowym" – podkreślał. Odniósł się także do zasad praworządności, które mają mieć wpływ na fundusze. Wyraził obawę o wprowadzanie sankcji związanych z łamaniem zasad oraz obawę o pogorszenie stosunków z UE z tego powodu.

Co dalej z pandemią i służbą zdrowia

Jak zdiagnozować i wyleczyć polską służbę zdrowia w dobie pandemii koronawirusa, szczególnie w kwestii finansowania i niedoszacowania świadczeń medycznych – o tym dyskutowali w Lubniewicach uczestnicy panelu poświęconego pandemii.

"Pandemia obnażyła wielkie deficyty w publicznej ochronie zdrowia, nie tylko u nas w Polsce, ale również w Europie i na świecie" – stwierdziła marszałek Elżbieta Anna Polak. "Trzeba sprostać tym wyzwaniom. O tym dyskutujemy z fachowcami. Rozmawiamy o epidemii, o tym jak przeżyć drugi szczyt epidemii. Niektórzy mówią, że już go mamy" – mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak na konferencji prasowej poprzedzającej panel dyskusyjny dotyczący sytuacji ochrony zdrowia w dobie pandemii COVID-19.

Prof. dr Andrzej Horban konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych podkreślił, że należy wykorzystać sytuację epidemiczną do poprawy jakości ochrony zdrowia.

"Wiele szpitali jest w gestii samorządów i one powinny być dostosowane do potrzeb pacjentów i unijnych standardów. Jest teraz bardzo unikalna okazja, by do tego doprowadzić. Warto uprzytomnić sobie jak wiele jest do zrobienia w dziedzinie ochrony zdrowia" – mówił prof. Horban.

Bernard Waśko zastępca prezesa NFZ ds. medycznych mówił o finansowaniu świadczeń w szpitalach jednoimiennych. Wynikało z nich, że wartość świadczeń rozliczonych przez NFZ na rzecz szpitali jednoimiennych była najwyższa w kwietniu i wyniosła ponad 500 mln zł. Zapowiedział też wydłużenie okresu rozliczeniowego dla szpitali do 30 czerwca 2021 r. - podkreślili w komunikacie organizatorzy Konwentu.

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich podkreślił rosnące znaczenie szpitali wojewódzkich w polskim systemie ochrony zdrowia. Generalnie z roku na rok zmniejsza się liczba szpitali (świadczeniodawców). Najwięcej hospitalizacji jest w szpitalach gminnych, powiatowych lub miejskich, ale zaraz potem w wojewódzkich i ten dystans coraz bardziej maleje na rzecz tych ostatnich. Zdaniem prelegenta ta rola będzie w przyszłości się zwiększać.

Prof. Krzysztof Pyrć kierownik Pracowni Wirusologii Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie zwrócił uwagę, że obecnie jesteśmy w środku pandemii. "Czekamy na szczepionkę, czekamy na leki, ale jednego i drugiego jeszcze nie ma. Nie znamy jeszcze tych czynników, które wpływają na poważniejsze przypadki i zwiększenie ciężkości choroby, jak np. suche powietrze, czy problemy immunologiczne" – stwierdził. "Pod koniec roku naukowcy będą mogli przedstawić dokument, z którego będą wynikać scenariusze dalszego rozwoju sytuacji" - ocenił.

14 stanowisk ponad podziałami

"Trzeba sprostać nowym wyzwaniom, dlatego chociaż jesteśmy podzieleni politycznie, połowa marszałków jest z Koalicji Obywatelskiej i połowa z PiS, to jednak zgodnie wypracowaliśmy aż 14 stanowisk, które są głosem Konwentu Marszałków w najbardziej istotnych dzisiaj problemach" - podkreśla Elżbieta Anna Polak.

Stanowiska przejęte podczas obrad w Lubniewicach:

Nr 1 W sprawie alokacji dla regionalnych programów w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027.

Nr 2 W sprawie uelastycznienia procedury umożliwiającej zakup sprzętu dla szpitali.

Nr 3 W sprawie usprawnienia systemu funkcjonowania ośrodków adopcyjnych.

Nr 4 W sprawie zmiany zasad finansowania obowiązkowych szkoleń dla lekarzy stażystów – absolwentów studiów lekarskich i lekarsko-dentystycznych.

Nr 5 W sprawie realizacji Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz inicjatywy REACT-EU.

Nr 6 W sprawie wprowadzenia zmian w ocenie zasobów pomocy społecznej.

Nr 7 W sprawie cen środków ochrony osobistej w czasie trwania epidemii wywołanej przez COVID-19.

Nr 8 W sprawie zmiany wskaźników norm zatrudnienia oraz terminu wyznaczonego na ich dostosowanie wynikającego z § 13 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 czerwca 2019r., w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U z 2019r. poz. 1285).

Nr 9 W sprawie tarczy antykryzysowej dla systemu ochrony zdrowia, w celu złagodzenia skutków epidemii wirusa SARS-CoV-2 w Polsce.

Nr 10 W sprawie nowelizacji rozporządzenia wykonawczego Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 2067).

Nr 11 W sprawie konsekwencji finansowych wynikających ze wzrostu wynagrodzeń pracowników podmiotów leczniczych.

Nr 12 W sprawie dedykowania części środków finansowych w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w celu zniwelowania deficytów w ochronie zdrowia ujawnionych w czasie pandemii koronawirusa.

Nr 13 W sprawie uwzględniania jednostek samorządu województwa, a także szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez te jednostki, jako pełnoprawnych podmiotów korzystających z programów rządowych (projekt województwa zachodniopomorskiego),

Nr 14 W sprawie zainicjowania zmian w przepisach dotyczących zakresu, form i sposobu ewidencjonowania zabytków w muzeach (projekt województwa podkarpackiego).

Wszystkie stanowiska załączamy poniżej.

jp/