Wiceszef MSWiA w odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie możliwości zawierania umów między gminą a kierowcą-konserwatorem OSP uznał, że jest możliwe.

"W świetle ustawy o ochronie przeciwpożarowej, nie ma przeszkód prawnych, aby gmina mogła zatrudnić kierowcę (kierowcę-konserwatora) OSP, natomiast zakres i forma prawna umów o pracę zawieranych przez władze gminy zostały uregulowane w odrębnych przepisach" – zauważył Wąsik.

Prezes RIO uznała, że można zawrzeć umowę z członkiem OSP-mechanikiem, jednak nie z kierowcą

Inną wykładnię przepisów przedstawiła pod koniec stycznia prezes RIO w Gdańsku Luiza Budner-Iwanicka, która oceniła, że umowę można zawrzeć z członkiem OSP-mechanikiem, jednak nie z kierowcą.

Wąsik zaznaczył, że minister właściwy do spraw wewnętrznych nie może narzucać gminom form zatrudnienia pracowników, w tym osób zatrudnianych do kierowania pojazdami OSP; natomiast wspomniana przez niego ustawa nie nakłada takiego obowiązku ani nie reguluje zakresu umowy.

Wiceminister podkreślił, że kwestia zatrudnienia kierowcy (kierowcy-konserwatora) OSP i forma prawna umowy zastosowana w danej gminie jest autonomiczną decyzją władz gminy, uwarunkowaną jej sytuacją i możliwościami finansowymi.

Jak wyjaśnił, gmina, jako podmiot utrzymujący jednostki OSP w ramach realizacji swoich zadań ustawowych, decydując się na zatrudnienie kierowcy (kierowcy-konserwatora) OSP, określa formę tego zatrudnienia na podstawie obowiązujących przepisów w tym zakresie.

Wąsik wskazał przy tym na art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny[3], zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku prawnego, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego.

"Z punktu widzenia zapewnienia gotowości bojowej jednostek OSP, kierowca pojazdu jednostki ochotniczej straży pożarnej pełni istotną rolę" – zaznaczył wiceminister. "Brak kierowcy pojazdów pożarniczych OSP jest jedną z przyczyn mających wpływ na obniżenie zdolności jednostek OSP do podejmowania działań ratowniczo-gaśniczych, co wykazała przeprowadzona przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej (PSP) w 2019 roku we wszystkich województwach analiza dyspozycyjności jednostek OSP włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego" – wskazał Wąsik.

Dodał, że o tej analizie zostały poinformowane władze samorządowe szczebla powiatowego i gminnego przez właściwe terytorialnie jednostki organizacyjne PSP w celu podjęcia działań naprawczych, również w omawianym zakresie (np. poprzez rozważenie zatrudnienia przez organy utrzymujące jednostki OSP, tj. gminy, etatowych kierowców).

Odnosząc się do przywołanej w interpelacji poselskiej uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, do której zastrzeżenia mieli posłowie, wiceminister zwrócił uwagę, że RIO w Gdańsku odstąpiła w listopadzie 2020 roku od wskazywania jako nieprawidłowości zawierania umów zleceń, których przedmiotem jest wykonywanie obowiązków konserwatora lub mechanika na rzecz jednostek OSP przez członków gminnych ochotniczych straży pożarnych.

Wąsik zaznaczył też, że minister SWiA sprawuje nadzór nad działalnością regionalnych izb obrachunkowych (RIO) jedynie na podstawie kryterium zgodności z prawem. Według wiceministra, jest to więc nadzór wyłącznie w zakresie badania zgodności z prawem działalności prowadzonej przez RIO.

"Żadna inna płaszczyzna oceny działania RIO, oprócz kryterium legalności, w tym w zakresie spraw stricte merytorycznych, nie daje podstaw do ingerencji Ministra SWiA w ramach sprawowanego nadzoru" – wyjaśnił.

Choć RIO w Gdańsku odstąpiła od wskazywania jako nieprawidłowości zawierania umów zleceń, których przedmiotem jest wykonywanie obowiązków konserwatora lub mechanika na rzecz jednostek OSP przez ich członków, prezes tamtejszej Izby Luiza Budner-Iwanicka podkreśliła w styczniu, że zmiana stanowiska Izby nie dotyczy kierowców OSP.

kic/