Pytanie:
Jak wyliczyć nauczycielowi ekwiwalent za urlop? Nauczyciel był zatrudniony od 25 października 2005 r. do 30 czerwca 2006 r. Wykorzystał dni wolne w okresie ferii świątecznych i zimowych.

Odpowiedź:
Aby określić, za jaki okres należy wypłacić nauczycielowi ekwiwalent pieniężny należy najpierw ustalić, jaki wymiar urlopu wypoczynkowego przysługuje nauczycielowi w danym roku i ile dni urlopu nauczyciel już wykorzystał w danym roku. Ekwiwalent przysługuje maksymalnie za 8 tygodni urlopu.

Nauczycielowi zatrudnionemu w szkole feryjnej przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Natomiast nauczyciel zatrudniony przez okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć (art. 64 ust. 1 i 5 Karty Nauczyciela).

Należy jeszcze dodać, że przerwy świąteczne (zimowa i wiosenna) nie są czasem urlopu wypoczynkowego nauczycieli. Ponieważ nauczyciel, o którym mowa w pytaniu nie był zatrudniony przez cały rok szkolny, to nabył prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym - za okres od października 2005 r. do czerwca 2006 r.

Za przepracowany okres nauczyciel nabędzie urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego okresu 9 miesięcy (niepełny miesiąc kalendarzowy zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca, co wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop - Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.). Przy ustalaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego, za każdy miesiąc pracy nauczycielowi przysługuje 5,6 dni. Wynika to z art. 66 ust. 2 KN, który ustanawia prawo nauczyciela do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy i jednocześnie określa minimalną wysokość urlopu wypoczynkowego dla nauczyciela zatrudnionego przez cały rok szkolny (8 tygodni=56 dni). Przy ustalaniu ilości dni przysługującego nauczycielowi urlopu należy pamiętać, że niepełne dni urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Wobec tego, w przedstawionym stanie faktycznym nauczyciel nabył 51 dni urlopu wypoczynkowego.

Jednakże, jak wynika z treści pytania, część urlopu wypoczynkowego nauczyciel wykorzystał w okresie ferii zimowych. Zatem ekwiwalent pieniężny należy wypłacić nauczycielowi za 37 dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

Jak wynika z art. 66 ust. 2 KN - w razie niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania stosunku pracy - nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu, jednak nie więcej niż za 8 tygodni w odniesieniu do nauczycieli zatrudnionych w placówkach feryjnych.
Szczegółowe zasady obliczania ekwiwalentu określone zostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli - Dz. U. Nr 71, poz. 737 z późn. zm.). Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy uwzględnia się:
-wynagrodzenie zasadnicze,
-dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny oraz za warunki pracy,
-wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,
-dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej,
-odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy,
-wynagrodzenie za pracę w święto,
-dodatek za uciążliwość pracy.

Do podstawy obliczenia ekwiwalentu urlopowego nie wchodzą natomiast:
-wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
-wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
-wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.

Obliczając wysokość należnego ekwiwalentu:
składniki wynagrodzenia określone w stawkach miesięcznych w stałej wysokości oraz składniki wynagrodzenia określone procentowo od tych stawek uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu wypłacania ekwiwalentu. W zakresie dodatku funkcyjnego zasada ta jest zmodyfikowana - jeśli okres wykonywania zadań lub zajęć uprawniających do dodatku funkcyjnego jest krótszy niż okres roku szkolnego, wysokość tego dodatku oblicza się, mnożąc otrzymywaną stawkę z tego tytułu przez liczbę miesięcy, w których nauczyciel wykonywał zadania lub zajęcia, a uzyskaną kwotę dzieli się przez liczbę miesięcy roku szkolnego poprzedzających miesiąc wypłacanie ekwiwalentu,
dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy oraz wynagrodzenie za pracę w święto oblicza się dodając otrzymane wynagrodzenie w poszczególnych miesiącach roku szkolnego, a następnie uzyskaną kwotę dzieli się przez liczbę miesięcy roku szkolnego poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu,
wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oblicza się, mnożąc przeciętną miesięczną liczbę godzin z okresu miesięcy danego roku szkolnego poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, a jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy od roku szkolnego - z tego okresu, przez godzinową stawkę wynagrodzenia przysługującą w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,

Ekwiwalent za niewykorzystany przez nauczyciela urlop wypoczynkowy oblicza się, mnożąc ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę dni tego urlopu. Ekwiwalent za jeden dzień urlopu ustala się, dzieląc miesięczne wynagrodzenie obliczone według zasad wskazanych powyżej przez liczbę 30 (w szkołach feryjnych).

Autorem odpowiedzi jest współpracujący z redakcją ekspert, specjalista z zakresu stosowania i interpretacji prawa oświatowego.
Odpowiedź na pytanie została opublikowana w serwisie „Prawo Oświatowe” – CD-ROM, wydawanym przez Dom Wydawniczy ABC/Wolters Kluwer Polska.