Pieniądze z funduszu rady rodziców nie mogą być przeznaczane na elementarne potrzeby uczniów; od zakupu ławek jest organ prowadzący – podkreśla resort edukacji.

Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało przewodnik „Rady rodziców. Kompetencje i zasady działania”. Omawia w nim m.in. kwestie związane z gromadzeniem i wydawaniem środków.

Najpierw mieć...

Jak przypomina MEN, fundusze rady gromadzone są w oparciu o dobrowolne składki. „Rada nie może w żadnym przypadku ustalać jakichkolwiek obligatoryjnych opłat, ani dla rodziców, ani innych osób (podmiotów) działających wokół szkoły” – zaznacza MEN.

Pieniądze mogą pochodzić także z „innych źródeł”, przy czym ustawa nie definiuje bliżej tego zapisu. Przyjmuje się, że mogą to być wszelkie inicjatywy podejmowane przez rodziców wokół szkoły jak np. kiermasze, aukcje, sprzedaż wytworzonych produktów przez rodziców, darowizny dla szkoły z przeznaczeniem na fundusz rady rodziców itp.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w ustawie rada rodziców ustala w regulaminie – zasady wydatkowania środków finansowych. „W praktyce oznacza to, że konkretne zakupy (czynności zakupowe) dokonują służby szkolne – na zasadach wskazanych przez – radę rodziców” – wskazuje MEN.

Resort przypomina też, że szkoła jest jednostką organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego, podlega zatem ścisłym zasadom towarzyszącym obrotowi środkami publicznymi.

„Środki rady rodziców mogą być gromadzone i rozdysponowywane w oparciu o reguły księgowe szkoły i na zasadach z nich wynikających” – podkreśla MEN.

Rady rodziców mogą gromadzić środki finansowe na subkoncie na koncie szkoły lub na odrębnym koncie rady rodziców.

Według resortu prowadzenie odrębnego konta nie musi ograniczać sposobu i zakresu wydatkowania tych środków. Ponieważ jednak wszelkie umowy zawiera w imieniu szkoły dyrektor – to podpisanie np. umowy w sprawie wycieczki musi być poprzedzone przelewem dokonanym przez radę rodziców na konto szkoły.

„Tak aby dyrektor miał udokumentowaną wysokość środków, zgodną z wysokością kwot wskazanych umową” – wyjaśnia MEN.

...potem wydawać

MEN podkreśla, że jedynym celem, na jaki można wydatkować zebrane środki finansowe jest – „wspieranie działalności statutowej”.

„Należy przez to rozumieć wspieranie celów i zadań szkoły – jako instytucji oświatowo-wychowawczej, zajmującej się kształceniem i wychowaniem. Nie może być tu mowy o wydatkach zapewniających bieżącą organizację pracy szkoły” – wskazuje MEN.

Za bieżącą działalność szkoły odpowiada bowiem organ prowadzący szkołę, do którego zgodnie z ustawą należy zapewnienie warunków działania szkoły, remontowanie obiektów szkolnych czy wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne .

„Nie jest zatem dopuszczalna prawem sytuacja, w której środki rady rodziców są przeznaczane na elementarne potrzeby uczniów – ławki, szafki itp.” – instruuje ministerstwo w poradniku.

Rada rodziców może natomiast finansować nagrody dla uczniów, wycieczki i imprezy szkolne oraz - ponadstandardowe wyposażenie szkoły, ponadstandardowe środki dydaktyczne.

„Każdy organ prowadzący dokonuje zakupów wyposażenia szkoły wg określonych standardów, najprawdopodobniej jednolitych dla wszystkich szkół w danym samorządzie. Jeżeli rada rodziców zadecyduje o zakupie jakościowo lepszego wyposażenia szkoły (sprzętu edukacyjnego np. tablicy multimedialnej, w którą nie są wyposażane standardowo szkoły danego samorządu – to taki zakup jest możliwy” – ocenia MEN. „W żadnym jednak przypadku takie przeznaczenie środków przez radę rodziców – nie może uchylać (zastępować, odkładać, rozpraszać) obowiązku samorządowego w zakresie zapewniania w tej szkole warunków organizacyjnych, standardowo przyjętych dla szkół w danym samorządzie” – zastrzega resort.

Zakup ponadstandardowych elementów jest według MEN dopuszczalny, o ile łącznie spełnione zostaną trzy warunki: zakupy ze środków rady rodziców nie zastępują niezbędnych wydatków na ten cel zapewnianych przez organ prowadzący; zapis o takich zakupach znajduje się w regulaminie działalności rady; zakup nie powoduje dodatkowych zobowiązań finansowych dla szkoły.

Zdaniem MEN w regulaminie działalności rady rodziców powinien też być wskazany tryb konsultacji w przypadku zaistnienia wątpliwości, co do przeznaczenia środków.

„Stosowny tryb mógłby przewidywać każdorazowe wystąpienie w takim przypadku (zapytanie) – do organu prowadzącego w trybie art. 57 ustawy Prawo oświatowe” – podpowiada resort.

Pod koniec czerwca Najwyższa Izba Kontroli poinformowała o nieprawidłowościach w wydawaniu środków z funduszu rady rodziców. W połowie skontrolowanych szkół zamiast na działalność dydaktyczno-wychowawczą pieniądze te przeznaczono również na remonty urządzeń i pomieszczeń szkoły oraz zakup wyposażenia. Według NIK w ten sposób rady rodziców wyręczały organ prowadzący szkołę, do którego zadań należy wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne.

Czytaj też: Na co składka. NIK o współpracy szkół z rodzicami

aba/