„Budżet lokalny to nie pieniądze wirtualne, są one przeznaczone na wydatki tu i teraz – dotyczą naszej lokalnej społeczności” – mówi Dariusz Korczakowski, skarbnik gminy Wyszków. Rozmawiamy o gminnym budżecie ponad 38-tys. Wyszkowa oraz o tym, jak urzędnicy angażują mieszkańców w uchwalanie i zarządzanie gminnymi pieniędzmi.

Co Pana zdaniem każdy obywatel powinien wiedzieć o gminnych finansach?

Dariusz Korczakowski, skarbnik gminy Wyszków: Wydaje mi się, że powinniśmy zdawać sobie sprawę, że nie są to pieniądze wirtualne, ale są one przeznaczone na wydatki tu i teraz – dotyczą naszej lokalnej społeczności. Po drugie, warto pamiętać, że budżet „nie jest z gumy” i jeśli gdzieś wydamy więcej, to będzie trzeba ograniczać wydatki w innej dziedzinie. No i po trzecie – gmina może wydawać pieniądze wyłącznie na zadania wynikające ze stosownych przepisów i w zakresie obowiązujących upoważnień - wydatkowanie pieniędzy musi być też związane z realizacją celów publicznych.

Czy mieszkańcy gminy interesują się funkcjonowaniem gminnego budżetu?

- Nie zauważam znacznego bezpośredniego zainteresowania mieszkańców gminy budżetem. Być może wynika to z faktu, że szeroko zarówno o uchwalanym budżecie, jak też o jego zmianach w ciągu roku informują w swoich artykułach media lokalne.

Jak w kilku prostych zdaniach wytłumaczyłby Pan funkcjonowanie gminnego budżetu?

- Najprostsza definicja mówi nam o tym, że budżet gminy jest to roczny plan: dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów. Plan ten jest zatwierdzany przez Radę Miejską i stanowi upoważnienie do dokonywania wydatków. Bez stosownego zapisu np. wpisania inwestycji do budżetu – urzędnicy nie mogą wydatkować na ten cel nawet „złotówki”.

Co gminy wielkości Wyszkowa biorą pod uwagę przy planowaniu swojego budżetu?

- Proces planowania budżetu jest dosyć skomplikowany. Przede wszystkim staramy się oszacować bieżące koszty niezbędne do funkcjonowania jednostek oraz urzędu. Następnie analizujemy potrzeby inwestycyjne, którym nadawane są priorytety. W trakcie prac nad budżetem bierzemy pod uwagę głosy radnych i mieszkańców, którzy zgodnie z obowiązującą procedurą jego uchwalania mogą składać wnioski do budżetu. Analizujemy również aktualne zmiany w przepisach, planowane środki zewnętrzne zarówno unijne, jak też i krajowe.

Czy gmina korzysta z tzw. niestandardowych instrumentów dłużnych i na czym to dokładnie polega?

- Nie, nie korzystamy. Trudno mi odnieść się do definicji: „niestandardowe instrumenty dłużne”. Generalnie jestem zwolennikiem prostych rozwiązań w zakresie finansowania, tj. kredytów bankowych oraz obligacji. Są to produkty funkcjonujące na rynku od lat, łatwe w sparametryzowaniu. Dodatkowo możliwe jest wybranie instytucji finansującej w trybie konkurencyjnym, co obniża koszty długu.

Jakie są założenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Wyszków?

- Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Wyszków jest bardzo wstępnym planem wieloletnim określającym kierunki rozwoju oraz określającym możliwości finansowe gminy. Przede wszystkim zakładamy utrzymanie stabilnego poziomu kosztów bieżących. Dzięki temu możliwe będzie wygenerowanie maksymalnych możliwości inwestycyjnych – tak by utrzymać stabilny i zrównoważony rozwój.

Czym jest budżet obywatelski? Czy gmina planuje budżet we współpracy z mieszkańcami?

- Budżet obywatelski czy partycypacyjny polega na wydzieleniu pewnej puli środków i następnie zgodnie z wybraną metodologią umożliwienie zgłaszania i „głosowania” na wybrane pomysły. Oczywiście musi się to mieścić w zakresie zadań gminy. W naszym przypadku aktywnie słuchamy i komunikujemy się z mieszkańcami cały czas i sukcesywnie wprowadzamy w uzgodnieniu z Radą Miejską te zadania czy pomysły, które w chwili obecnej są najpilniejsze. Tak jak już wspominałem wcześniej, każdy z mieszkańców może zgłosić swoje wnioski do budżetu (bezpośrednio lub też za pośrednictwem Radnego Miejskiego, Sołtysa lub Przewodniczącego Osiedla) i są one analizowane na etapie tworzenia budżetu.

Środki przeznaczane na budżety obywatelskie wynoszą od kilkudziesięciu tysięcy zł do nawet 50 mln zł. W każdym województwie przynajmniej kilka samorządów realizuje budżety partycypacyjne. Co Pana zdaniem – jest dobrego w takiej formie planowania budżetów, czy warto angażować mieszkańców w planowanie budżetu?

- W średnich gminach, do których zalicza się Wyszków, nie widzę potrzeby wprowadzania budżetu obywatelskiego z różnych przyczyn. Po pierwsze burmistrz, urzędnicy i radni miejscy często spotykają się i aktywnie współpracują z mieszkańcami, korzystając z ich uwag i podpowiedzi. Po drugie według mnie problemem jest metodologia zgłaszania i wyboru projektów – trzeba bowiem ustalić możliwy katalog projektów, zasady zgłaszania (kto może to zrobić), zasady głosowania, sposób weryfikacji i zatwierdzenia do realizacji itp. Często czytałem o „patologiach”, gdzie grupka zapaleńców przeforsowywała swój projekt, a potem znaczna część mieszkańców była niezadowolona z takiego rozwiązania (np. słyszałem o ścieżkach rowerowych zwężających ulice na Ursynowie). Warto też zauważyć, że często sama promocja i nakład pracy, papierologia związana z budżetami obywatelskimi – to również znaczące środki finansowe, które pomniejszają inne wydatki. W naszej gminie mieszkańcy są bardzo aktywni.

Dziękuję za rozmowę.

Gmina Wyszków (mazowieckie) liczy 38 tys. mieszkańców. Zgodnie z uchwałą NR XXXI/323/16
Rady Miejskiej w Wyszkowie z dnia 29 grudnia 2016 r. dochody Gminy w 2017 r. ustalono na 140 mln 883 tyś 829 zł 20 gr ( z czego bieżące w kwocie ponad 135 mln zł, a majątkowe ponad 5 mln). Wydatki w Gminie Wyszków w 2017 r. ustalono w kwocie 159 mln zł (bieżące – 131 mln zł, majątkowe – 27 mln zł). Gmina w tym roku postawiła na duże inwestycje, jak m.in. budowa boiska przy stadionie, przedszkola, kanalizacji.

Kwota wydatków przypadających do spłaty z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez
Gminę zgodnie z zawartymi umowami wynosi: 1.836.896,00 zł. Deficyt Gminy w 2017 r. zgodnie z planem budżetowym wyniesie 18 mln 167 tys. zł, sfinansowany przychodami pochodzącymi z zaciągniętych pożyczek i kredytów. Rezerwa ogólna wynosi 472 tys.160 zł. Rezerwy celowe wynoszą 727 tys. 840 zł, z tego: na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego w wysokości: 427.840 zł, wydatki bieżące na oświatę w wysokości: 300 tys. zł.