Na początku lipca Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do resortu finansów z wnioskiem, w którym zasygnalizował liczne skargi obywateli na brak jednolitej stawki w podatku od nieruchomości w odniesieniu do garaży/miejsc postojowych w budynkach wielomieszkaniowych. 

Chodzi o odmienne stawki podatku od nieruchomości w przypadku podziemnych stanowisk garażowych z uwagi na wyodrębnienie pod względem prawnym. Gdy takie garaże stanowią odrębną nieruchomość (mają odrębną księgę wieczystą), obowiązuje wyższa stawka podatku. Podatnicy mający jedną księgę wieczystą na mieszkanie i miejsce postojowe w tym samym budynku, mogą płacić niższy podatek.

RPO zwrócił uwagę, że mieszkańcy nie mogą się pogodzić ze stanem, który pozwala na opodatkowanie odmiennymi stawkami.

W odpowiedzi wiceminister Artur Soboń przypomniał, że stosowanie dwóch różnych stawek podatku jest usankcjonowane w orzecznictwie sądów administracyjnych. W uchwale w składzie siedmiu sędziów NSA  uznał, że garaż stanowiący odrębną własność podlega innemu (wyższemu) opodatkowaniu, niż garaż  przynależny do  lokalu.

Ujednolicenie stawek uderzy w dochody gmin 

Odnosząc się możliwości wprowadzenia jednolitej stawki podatku od nieruchomości dla miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych, właściwej dla budynków mieszkalnych, Soboń wskazał, że rozwiązanie to skutkowałoby ubytkiem dochodów gmin, dla których wpływy z podatku od nieruchomości stanowią źródło dochodów własnych. 

Wiceminister dodał, że w takim przypadku konieczne byłoby wprowadzenie rozwiązań gwarantujących gminom dotychczasowy poziomu dochodów własnych. „Wprowadzenie proponowanego rozwiązania wymagałoby zatem przeprowadzenia kompleksowej zmiany w systemie opodatkowania podatkiem od nieruchomości - w celu zrównoważenia zmniejszenia wpływów do budżetów gmin spowodowanego wprowadzeniem jednolitej, niższej niż obecnie, stawki podatku od nieruchomości dla miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych” – dodał Soboń.

Wiceminister zauważył też, że proponowane zmiany mogłyby wzbudzić wątpliwości z punktu widzenia jej zgodności z konstytucyjnymi zasadami: sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa. „Rozwiązanie to oznaczałoby bowiem niczym nieuzasadnione, uprzywilejowane traktowanie na gruncie upol, podatników posiadających miejsca postojowe w garażach wielostanowiskowych w budynkach wielorodzinnych, w przeciwieństwie do podatników, którzy posiadają pozostałe garaże, np. garaże wolnostojące, zarówno przy zabudowie jednorodzinnej, jak i takie, do których członkom spółdzielni mieszkaniowych przysługuje własnościowe prawo do lokalu” – ocenił Soboń.

Jego zdaniem przyczyniłoby się to do jeszcze większego pogłębienia niezadowolenia społecznego z powodu stosowania odmiennych zasad w opodatkowaniu garaży, będącego wynikiem ich zróżnicowanego statusu prawnego.

Zdanych resortu finansów wynika, że w 2022 r. pojęcie garażu jako oddzielnej kategorii opodatkowania wyróżniają 302 gminy - z czego 230 gmin rozróżnia specjalnie ustanowioną stawkę obejmującą jedynie garaże. W związku z brakiem zdefiniowanego pojęcia garażu, stawki te mogą dotyczyć również garaży wielostanowiskowych.
Wśród 243 przypadków (w 230 gminach) wyróżnienia specjalnej stawki dla garaży, występują 231 przypadki zróżnicowania stawki (95% przypadków ogółem) dotyczące budynków pozostałych.

Jednocześnie zdarza się różnicowanie stawki podatku od budynków mieszkalnych (6 przypadków), budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (4 przypadki), gruntów pozostałych (1 przypadek) oraz budowli (1 przypadek). Jednocześnie w zakresie zróżnicowania stawki dla budynków pozostałych 23 przypadki (ok. 10%) dotyczyły uchwalenia stawki dla garaży na maksymalnym poziomie, tj. 8,68 zł. Pozostałe 208 przypadków związane było z obniżeniem stawki dla garaży.

Podsumowując Soboń poinformował, że "nie są planowane prace nad wprowadzeniem jednolitej stawki w podatku od nieruchomości dla garaży i miejsc postojowych znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych". 

mp/