RIO w Olsztynie udzieliła wyjaśnień dotyczących możliwości wcześniejszej spłaty kredytu przez gminę, w celu zmniejszenia kosztów obsługi zadłużenia. 

Izba przypomniała, że samorządy mogą zaciągać kredyty, pożyczki i emitować papiery wartościowe na cele określone w art 89 i art. 90 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r, o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r, poz. 305), zwanej dalej u.f,p., „przy czym suma zaciągniętych zobowiązań z wymienionych tytułów, zgodnie z art. 91 ust. 1 u.f,p., nie może przekroczyć kwoty określonej na dany rok w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego”. 

Jednocześnie RIO wskazała, że samorządy mogą dokonać spłaty istniejącego zadłużenia poprzez zaciągnięcie nowego długu, którego koszty obsługi są niższe. Oznacza to, że samorządy, które wcześniej zaciągnęły zobowiązania na mniej korzystnych warunkach, mogą zamienić je na zobowiązania bardziej korzystne. 

Jak zaznaczyła RIO, porównanie zobowiązań i ustalenie niższego łącznego kosztu obsługi będzie następować przy uwzględnieniu wszystkich kosztów, które jednostka jest zobowiązana zapłacić w całym okresie spłaty (art. 243 ust 5 u.f.p.). 

„Podjęcie przez gminę decyzji o zaciągnięciu nowego zobowiązania finansowego wymaga uchwały rady. Ponadto gmina zobowiązana jest do uzyskania opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty zobowiązania” – przypomniała RIO. 

W wyjaśnieniach wskazano jednocześnie, że przepisy u.f.p. zezwalają na wcześniejszą spłatę długu nadwyżką na rachunku bieżącym budżetu JST, wynikającą z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych, „jeżeli jednostka nie zaciąga zobowiązań dłużnych określonych w art, 89 ust. 1 pkt 2 u.f.p.”. 

Zdaniem RIO wcześniejsza spłata zadłużenia może również nastąpić poprzez spłatę środkami, które samorząd wygospodarował w trakcie roku budżetowego, np. pochodzącymi ze spłaty udzielonej przez tę jednostkę samorządu terytorialnego pożyczki. 

Izba zwróciła przy tym uwagę, że zapisy wprowadzone art. 243 ust 3b u.f.p. mają zastosowanie tylko do wcześniejszej spłaty zadłużenia, to znaczy spłaty przypadającej w ratach wykraczających poza rok budżetowy, na który uchwalono budżet, i tylko do spłaty następującej w roku budżetowym. 

Podsumowując wyjaśnienia Izba stwierdziła, że restrukturyzacja zadłużenia JST w formie wcześniejszej spłaty istniejącego zadłużenia poprzez zaciągnięcie nowego zobowiązania finansowego o niższych kosztach obsługi jest uzasadniona z ekonomicznego punktu widzenia. 

RIO wskazała przy tym, że ocena skali i specyfiki zadłużenia gminy w kontekście wdrożenia procesu restrukturyzacji wymaga przeprowadzenia analizy sytuacji finansowej budżetu pod kątem istniejących i przyszłych zobowiązań w aspekcie wykonanych i prognozowanych wielkości wpływających na ustalenie w kolejnych latach relacji określonej w art. 243 u.f.p.  

mp/