Dworki czekają. 130 zabytkowych dworków nieodpłatnie może zostać przekazane samorządom
07.06.2018
-
Prawo
Przez ostatnie lata około 240 dworków i zespołów pałacowych nieodpłatnie zostało przekazanych samorządom. 130 nadal czeka na nowych właścicieli
Przez ostatnie lata ok. 240 dworków i zespołów pałacowo-parkowych nieodpłatnie zostało przekazane samorządom z zasobu własności rolnej skarbu państwa (ZWRSP). Ponad 60 proc. z dwóch tysięcy takich obiektów sprzedano. Nadal ok. 130 czeka na nowych właścicieli, ale ich przejmowanie przez JST jest utrudnione.Jak poinformował Wojciech Adamczyk, rzecznik prasowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), w zasobie własności rolnej skarbu państwa pozostaje ok. 450 zespołów dworskich i pałacowo-parkowych, z czego 75 proc. wydzierżawiono, a ok. 130 zespołów pozostaje do zagospodarowania.Stan techniczny obiektów ulega stopniowemu pogorszeniu, co generuje duże koszty związane z zabezpieczeniem, dozorem, ochroną i monitoringiem oraz realizacją obowiązków wynikających z ustawy z 23 lipca 2001 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – przyznał Adamczyk. Istotnym zadaniem jest więc ich trwałe rozdysponowanie, a nieodpłatne przekazanie na rzecz JST jest jednym z podstawowych kierunków tych działań – dodał.Jego zdaniem generalnie samorządy nie są jednak zainteresowane przejmowaniem zespołów dworskich i pałacowo-parkowych. Przejmowanie obiektów utrudniają m.in. obowiązujące przepisy.Nieodpłatne przekazanie przez KOWR nieruchomości samorządom, zgodnie z ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 91), może mieć miejsce tylko jeśli nieruchomość zostanie przeznaczona w miejscowym planie lub studium na określone w ustawie cele. Jest to m.in. realizacja inwestycji infrastrukturalnych służących wykonywaniu zadań własnych w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji publicznej, kultury i kultury fizycznej, zakładania lub rozszerzania cmentarzy komunalnych albo, jeżeli położony jest na nich cmentarz.Należy jednak zaznaczyć, że JST składając wniosek o nieodpłatne przekazanie nieruchomości, określa cel na jaki nieruchomość zostanie przejęta, termin realizacji celu oraz źródła finansowania inwestycji. JST na realizację zadania zgodnie z art. 24 ust. 5a ww. ustawy ma 10 lat. W przypadku niewykorzystania nieruchomości na cel wskazany we wniosku lub wykorzystanie nieruchomości na inny cel KOWR, może żądać zwrotu równowartości nieruchomości lub zwrotu nieruchomości – podkreślił rzecznik prasowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.Nieodpłatne przekazanie samorządom pozostałych w zasobie dworków i zespołów pałacowo-parkowych jest utrudnione także m.in. przez toczące się procedury sądowe, których celem jest zwrot nieruchomości spadkobiercom po byłych właścicielach.Większość obiektów pozostaje w złym stanie technicznym, a to oznacza konieczność znalezienia dla nich środków na remonty. Te, które są wpisane do rejestru zabytków, są zazwyczaj poddane rygorom konserwatora zabytków, ograniczającym zakres ich modernizacji i zwiększających koszty adaptacji.Nieodpłatne przejmowanie zespołów pałacowych i dworków przez samorządy utrudnia także zasiedlenie obiektów zabytkowych przez byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, które to obiekty do zasobu zostały przekazane wraz z umowami najmu. Problemy wywołują także: bezumowne użytkowanie pałaców przez byłych dzierżawców, przedłużające się sprawy sądowe o wydanie nieruchomości, czy zła lokalizacja, która ogranicza możliwości zagospodarowania obiektu na cele komercyjne, edukacyjne bądź kulturalne.Z danych KOWR wynika, że w ciągu 25 lat jedynie 240 takich obiektów nieodpłatnie przekazano samorządom. Obecnie w zasobie własności rolnej skarbu państwa pozostaje ok. 450 zespołów, z czego ok. 75 proc. wydzierżawiono, a ok. 130 zespołów pozostaje do zagospodarowania.Do zasobu własności rolnej skarbu państwa weszły nieruchomości rolne po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej, w tym również ok. 2350 zabytkowych zespołów dworskich i pałacowo-parkowych. Najwięcej obiektów tego typu rozlokowanych było na Dolnym Śląsku, Pomorzu Zachodnim, Warmii i Mazurach, a także w woj. kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – poinformował rzecznik prasowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Większość, bo ponad 60 proc. tych obiektów została sprzedana.Jak poinformował KOWR, stan techniczny oraz stan formalno-prawny wpisanych do rejestru zabytków przyjętych do ZWRSP był bardzo zróżnicowany jednak w przeważającej części były one bardzo zaniedbane i wymagały natychmiastowych remontów.Więcej o przejmowaniu przez samorządy dworków i pałaców czytaj: Pałace do gminamk/woj/Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
