Obecnie obowiązująca konstrukcja prawna absolutorium gminnego jest, zdaniem Krajowej Rady RIO wadliwa. Wątpliwości Izby budzi przepis określający liczbę głosów niezbędnych do podjęcia przez radę gminy uchwały o udzieleniu, bądź nieudzieleniu organowi wykonawczemu absolutorium za wykonanie budżetu.

W ocenie regionalnych izb obrachunkowych, powołujących się na dotychczasową praktykę podejmowania przez rady gmin uchwał absolutoryjnych, aktualne przepisy ustawy o samorządzie gminnym dopuszczają dość często do rozstrzygnięć, które „nie mogą być akceptowane, zarówno przez społeczności lokalne, jak i przynajmniej przez część radnych”.

Chodzi o przepis art. 28a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wymagający, aby uchwałę w sprawie absolutorium rada gminy podjęła bezwzględną większością głosów. Nieuzyskanie takiej większości, zarówno gdy głosowany jest wniosek o udzielenie, jak i nieudzielenie absolutorium, skutkuje niepodjęciem żadnej uchwały.

W efekcie dość często dochodzi do sytuacji, w których przyjmuje się domniemanie uzyskania lub nieuzyskania absolutorium. Brak stosownej uchwały, a tym samym przedmiotu nadzoru wiąże ręce RIO, która nie może weryfikować w trybie przewidzianym prawem tego typu stanowisk.

W takich sytuacjach nie można przyjąć, że odrzucenie w głosowaniu w radzie gminy wniosku w sprawie udzielenia absolutorium jest równoznaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu absolutorium. "Konstrukcja ta ma zastosowanie wyłącznie w przypadku absolutorium powiatowego (art. 13 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym) i absolutorium wojewódzkiego (art. 19 ust. 3 ustawy o samorządzie wojewódzkim)" - czytamy w stanowisku RIO.

Według regionalnych izb obrachunkowych pewnym rozwiązaniem tej sytuacji byłoby zastosowanie wymogu większości 3/5 głosów, o którym mowa w art. 28b ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, także w przypadku głosowania uchwały o referendum w sprawie odwołania wójta w wyniku nieudzielenia absolutorium.

/mp/