Sprawa dotyczy zakazu wprowadzania psów na plaże, który ustanowiła rada gminy Ustronie Morskie. Uchwała w tej sprawie została podjęta na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. ustawy o samorządzie gminnym, który uprawnia radę gminy do wydania aktu prawa miejscowego określającego zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

RPO zwrócił jednak uwagę, że przepis ten obejmuje tylko takie sprawy, które nie są objęte delegacją ustawową wynikającą z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a dotyczą zasad i trybu korzystania z urządzeń i obiektów użyteczności publicznej. 

„Zakres delegacji z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wyłącza zatem wydawanie aktów prawa miejscowego na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (por. wyrok NSA z 20 czerwca 2018 r., sygn. II OSK 3084/17)” – wskazał Rzecznik. 

W odpowiedzi na pismo RPO gmina zaproponowała projekt nowego regulaminu, który w sposób inny niż dotychczasowy miał regulować tę kwestię. Samorząd chciał wyznaczyć plażę przeznaczoną dla osób z psami.

Niestety i te zmiany RPO ocenił negatywnie. Zastępca RPO Valeri Vachev w piśmie do gminy stanowisko sądów administracyjnych, z którego jednoznacznie wynika, że materia postępowania ze zwierzętami w miejscach publicznych może być unormowana wyłącznie w regulaminie utrzymania czystości i porządku, wydanym na podstawie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

„W związku z tym niedopuszczalne jest ustanawianie reguł postępowania ze zwierzętami na terenie gminnych obiektów użyteczności publicznej w aktach prawa miejscowego wydanych na podstawie ustawy o samorządzie gminnym” – zaznaczył RPO.

Tymczasem, jak zauważył Vachev, projektowany regulamin kąpielisk morskich, którego podstawę materialno-prawną stanowi art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, zawiera unormowania ustanawiające zakaz wprowadzania psów i innych zwierząt domowych na teren kąpielisk, z wyjątkiem wyznaczonych odcinków na plaży w Sianożętach.

RPO zauwazył też, że projekt jest także sprzeczny z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustanawia bowiem całkowity zakaz wprowadzania zwierząt na tereny podlegające wspólnemu użytkowi (na teren większości gminnych kąpielisk morskich), przez co wykracza poza zakres upoważnienia wynikającego z tego przepisu ustawy.

W art. 4 ust. 2 pkt 6  ustawy prawodawca upoważnił organ gminy wyłącznie do ustalenia zasad postępowania ze zwierzętami w taki sposób, by ich pobyt na terenie przeznaczonym do wspólnego użytku nie był uciążliwy oraz nie zagrażał przebywającym tam osobom. W upoważnieniu tym nie mieści się uprawnienie organu gminy do wprowadzenia całkowitego zakazu wpuszczania zwierząt domowych na teren gminnych obiektów, jakimi są gminne plaże.

RPO zarzucił, że kwestionowany przepis wydano z przekroczeniem upoważnienia z art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy  o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - przez co jest także sprzeczny z art. 94 Konstytucji RP. Wniósł o stwierdzenie nieważności przepisu.

mp/